Daags na verkiezingen in Nederland spiek ik graag bij de buitenlandse media.

Op de BBC zag ik Caroline van der Plas, kind van een Ierse moeder en Nederlandse vader, voorbij komen met een citaat.

'This isn't normal, but actually it is! It's all normal citizens who voted.'

Ik probeerde me voor te stellen hoe een Brit of een Keniaan zulke woorden tot zich neemt.

Wat zouden ze daar in de lowlands bedoelen met 'normaal'?

Ik klikte door op de website van de BBC en zag beelden van modderstromen in zuidelijk Afrika waar cycloon Freddy deze week alle records brak.

In Malawi, een land zonder zee, werden hele huizen meegevoerd in het bruine water.

Ook uit landlocked Oeganda kwamen apocalyptische beelden.

In steden in het zuiden van Turkije, nog niet bekomen van de verwoestende aardbeving, zette overtollig regenwater, vermengd met puin, vluchtelingenkampen onder water.

De klimaatcrisis dendert door, of kiezers dat willen weten of niet.

Ik vond het opvallend dat er tussen alle 'aardverschuiving'-analyses niemand het feest wilde bederven door te wijzen op internationale klimaatafspraken waaraan Nederland is gebonden.

Die afspraken worden bewaakt door de rechter, ongeacht verkiezingsuitslagen.

Je kunt nog beter stemmen tegen slecht weer. Of tegen regen.

Deze stem is een stem tegen globalisering en processen waar Mark, Jesse of Caroline geen enkele vat op hebben.

Processen waar hun achterban evengoed van profiteert.

In de Tegenlicht-aflevering 'De voedsel BV', gemaakt door mijn collega Kadir van Lohuizen, leerde ik dat honderd procent van de uien op de West-Afrikaanse markt uit Nederland komen.

Veel jongeren verlaten West-Afrika omdat ze geen kans op een carrière maken bij bedrijven die uit de markt worden geprezen door gesubsidieerde producten van Europese boeren.

Dan snap je ineens waarom al die uien-teeltprojecten die door NGO’s worden opgezet 'om de migratie bij de wortel aan te pakken', mislukken.

De proteststem die in Nederland verkiezingen wint, doet dat in West-Afrika ook.

De boosheid over globalisering is wereldwijd.

Ik vond het knap hoe behendig de beschouwingen over die proteststem van de afgelopen twintig jaar, van Pim tot Caroline, met een grote boog om dat ene verbindende element heen liepen.

De angst voor de ander en voor verandering.

Normaal: niet de ander.

In Le Monde las ik dit fascinerende verhaal over het laatste slachtoffer van de strijd om invloed tussen Russen en Fransen, waar Frontlinie vorig jaar ook aandacht aan besteedde.

In de nacht van 5 op 6 maart zetten gemaskerde mannen de Mocaf-brouwerij in de hoofdstad van de Centraal Afrikaanse Republiek in brand.

Mocaf is een bier dat wordt gebrouwen door de Franse biergigant Castel.

Op videobeelden is te zien dat er molotovcocktails worden gegooid door gemaskerde mannen in uniformen die iedereen in Bangui kent als die van Wagner-huurlingen.

Zoals in onze aflevering is te zien zijn de Russen zelf ook actief in de brouwerij-business met een eigen wodkafabriek, en inmiddels ook een eigen biermerk.

De naam van dat merk is Africa ti L’or en de eigenaar is de cultureel attaché op de Russische ambassade.

Die attaché zou vorig jaar gewond zijn geraakt door een bombrief, volgens de baas van de Wagner-huurlingen verstuurd door de Fransen. Een ernstige maar nooit geverifieerde beschuldiging.

De aanval op de bierbrouwerij zet de schijnwerper op twee belangrijke fenomenen.

De Russen krijgen  te weinig terug voor hun militaire steun aan de regering van president Touadera.

Kennelijk levert hun handel in goud en tropisch hardhout zo weinig op, dat alcohol
uitkomst moet bieden.

En de aanval onderstreept de snoeiharde strijd om invloed tussen oud-kolonisator Frankrijk en de Russen.

Het recente bezoek van president Macron aan de Centraal Afrikaanse Republiek in de hoop de banden weer aan te halen, bevalt Moskou niet.

Zoals we zagen in onze aflevering zijn de jongeren in de Centraal Afrikaanse Republiek al die bemoeienis van buitenaf meer dan zat.

Vruchtbare grond voor een BBB.

De Burger Beweging Bangui. 

• Aan de hand van de ebola-uitbraak in 2013 in Guinea, onderzocht ProPublica hoe ontbossingen kunnen leiden tot virusuitbraken. Een doorwrocht artikel met een pijnlijke conclusie: we weten het al lang, maar doen er niets aan.
• De nieuwe podcast Dynamite Doug brengt in kaart hoe de Britse kunsthandelaar Douglas Latchford huishield in Cambodja: Latchford ontvreemde het land van talloze kunstwerken, in samenwerking met de Khmer Rouge en curatoren van onder meer het Metropolitan Museum in New York.
• Collega's Ruben Terlou en Jelle Brandt Corstius zijn begonnen aan hun reis Langs de nieuwe zijderoute. Daarin reizen ze door Centraal-Azië, een voor ons grotendeels onbekend gebied, maar van groot belang in de invloedsstrijd van China en Rusland. Bekijk ook zeker het gesprek dat Jelle en Ruben bij thuiskomst hadden onder het genot van een glaasje wodka.

Tot de volgende,

Bram Vermeulen