De bibliotheek

over De bibliotheek

Tijdens de Boekenweek van 2019 zendt de VPRO de serie De bibliotheek uit. Programmamaker Frans Bromet en de zijnen dwalen met camera en microfoon door acht openbare bibliotheken en spreken bezoekers, medewerkers en vrijwilligers. Het idee dat bibliotheken saaie instituten zijn waar je alleen komt om boeken en cd’s te lenen, blijkt totaal achterhaald.

De bibliotheek is de hedendaagse stadshuiskamer waar het bruist van de meest uiteenlopende activiteiten. Iedereen is welkom in de bieb, het is er prettig toeven en niet onbelangrijk: de bibliotheek is de enige openbare plek die de hele dag gratis toegankelijk is. Van dakloze tot miljonair en van scholier tot gepensioneerde: de bieb is een plek waar heel Nederland samenkomt.

Stiekem lezen

Voor De bibliotheek filmde Frans Bromet bezoekers en medewerkers in acht bibliotheken. De VPRO Gids ging kijken in Veendam, waar de Beste bibliothecaris van Nederland profvoetballers inschakelde om kinderen aan het lezen te krijgen.

Drie strak gehoofddoekte meisjes staan giechelend bij de bak stripboeken. Douwe Dabbert, Lucky Luke, wat zullen ze eens mee naar huis nemen? Sihaam, Bahjo en Faduma nemen er alle tijd voor. Het is woensdagmiddag en hoewel de uitbundige februarizon de meeste kinderen naar buiten heeft gelokt, zijn zij naar de bibliotheek gekomen.

Wie een stoffig, fluisterstil zaaltje verwacht, heeft vermoedelijk al heel lang geen bibliotheek van binnen gezien. Het is hier ruim, licht en gefluisterd wordt er ook niet.

Veendam werd vorig jaar nipt tweede in de verkiezing van Beste Bibliotheek van Nederland, achter Zwolle. Maar Veendam bleek nog een troef te hebben: op 9 november 2018 werd Jolanda Robben uitgeroepen tot Beste Bibliothecaris van Nederland. En Jolanda, die werkt dus mooi hier in het Groningse Veendam.

Lees verder →

776

In 2017 werden er in Nederland 776 bibliotheken geteld, maar dat is nog niet alles: in totaal zijn er zelfs 1.383 plekken waar je terecht kunt voor een boek en soms een praatje. Naast de 776 vestigingen zijn er (mini)servicepunten, afhaallocaties en bibliotheekbushaltes. Gemiddeld kun je binnen twee kilometer in jouw buurt een bibliotheek vinden.

Bron: 'Aantal bibliotheeklocaties', bibliotheekinzicht.nl

De waanzinnige boomhut van 78 verdiepingen

Het meest uitgeleende boek van 2018 was De waanzinnige boomhut van 78 verdiepingen van het Australische schrijf- en tekenduo Andy Griffiths & Terry Denton. Meer dan dertigduizend keer werd het kinderboek uit de bieb mee naar huis meegenomen. Op nummer twee kwam overigens De waanzinnige boomhut van 65 verdiepingen.

Bron: 'CPNB Top 100 meest uitgeleende boeken 2018', cpnb.nl

1899

De eerste bibliotheek zoals wij die kennen, werd in 1899 geopend in Dordrecht – al is men het daar in Utrecht nog steeds niet mee eens. In 1892 werd daar namelijk de eerste Openbare Leeszaal geopend; in Dordrecht werd wel voor het eerst daadwerkelijk boeken uitgeleend. Utrecht volgde daarmee pas in 1909.

Bron: Lezen voor iedereen: geschiedenis van de openbare bibliotheek in Nederland (Paul Schneiders, 1990)

bibliotheken in bijzondere gebouwen

Dat je niet alleen naar de bieb hoeft voor een boek, dat moge inmiddels duidelijk zijn: de bibliotheek is soms ook een bezienswaardigheid op zich. Neem bijvoorbeeld de openbare bibliotheek in Tilburg, die sinds januari 2019 is gevestigd in een oude locomotiefhal: de LocHal. Of ga naar de dbieb in Leeuwarden, gehuisvest in een oude gevangenis, De Blokhuispoort.

Laatstgenoemde dingt dit jaar mee naar de titel 'Beste bibliotheek van Nederland', net als de bibliotheken van Deventer, Dongen, Harderwijk, Losser en Vught. Die vijf kun je gerust ook meenemen in je toeristische trip: ze staan stuk voor stuk op bijzondere locaties of zijn verwerkt in prachtige gebouwen – de Petruskerk in Vught mag je niet missen.

boek van de stapel

stempel erin

nummer op de plakker

nummer binnenin

plakker op de rug

kaartje in de bak

tevreden zucht

als ik de volgende pak

Uit: 'Debiliothecaris', De Bende van Baflo Bill (1991), De Bende van Baflo Bill