Je leest de allereerste editie van de Bureau Bouzerda-nieuwsbrief. We vinden het leuk als je laat weten wat je ervan vond, door ons te mailen op buitenland@vpro.nl. Veel leesplezier!

De opeenstapeling van ironische gebeurtenissen afgelopen week was een harde realiteitscheck op de redactie van Bureau Bouzerda.

Bij de verkiezingen in de VS leken alle paradoxen ineens opzij te worden gezet.

Dat juist Arabieren, en moslims in het algemeen, doorslaggevend bleken te zijn in de strijd om het Witte Huis, is om meerdere redenen opmerkelijk.

proteststem

Het was een historische gebeurtenis, als je bedenkt dat Arabieren voor het eerst sinds het uitbreken van de oorlog in Gaza en Libanon de mogelijkheid kregen om hun proteststem te laten horen. Dit gebeurde in het land dat deze week zijn 47e president heeft gekozen.

Het is ook ironisch dat deze vrijheid in veel Arabische landen bijna niet bestaat en dat juist de Verenigde Staten Israël tot nu toe onvoorwaardelijk steunen in de gewelddadige militaire campagnes in Gaza en Libanon.

In sommige Arabische landen kan het zelfs verboden zijn om een kritische post te plaatsen die oproept tot een boycot, laat staan om kritiek te uiten op de vaak passieve houding van hun eigen regeringen tegenover Israël.

meer over Abdou Bouzerda

Bouzerda richt zich met name op het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Dankzij zijn talenkennis en uitgebreide netwerk treedt hij vaak op als duider in verschillende media. Hij presenteerde onder andere de podcastserie De Arabische Lente: 10 jaar later, waarin hij samen met gasten als journalist Joris Luyendijk en schrijver Hassnae Bouazza terugblikt op de volksopstanden die in 2010 begonnen. In de serie worden niet alleen de oorzaken en gevolgen van de Arabische Lente besproken, maar ook de huidige situatie in de regio en de mogelijkheid van nieuwe protesten.

Bouzerda schrijft regelmatig voor De Groene Amsterdammer en NRC Handelsblad, waar hij zich richt op internationale politiek en maatschappelijke kwesties.

onderdrukkende maatregelen

In Saoedi-Arabië, bijvoorbeeld, worden activisten die anti-Israëlberichten op sociale media plaatsen zonder pardon achter de tralies gezet. Saillant detail: Saudi-Arabië onderhoudt niet eens diplomatieke betrekkingen met Israël.

Of kijk naar Jordanië, waar disproportioneel geweld wordt gebruikt tegen pro-Palestinabetogers. Mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International bekritiseren deze onderdrukkende maatregelen in het Midden-Oosten.

Deze repressie hangt vaak samen met het feit dat regimes in de regio om geopolitieke belangen het zich niet kunnen veroorloven om de schijn te hebben van anti-Amerikaanse politiek.

Dus toen deze week de ronkende camera’s van internationale televisiestations neerstreken in de swing state Michigan – de staat met de grootste Arabische gemeenschap – om de Arabischsprekende inwoners te vragen naar hun voorkeur in de presidentsverkiezingen, trok dat een miljoenenpubliek van Rabat tot Bahrein.

Dat Arabisch-Amerikanen, die in het verleden trouw voor de Democratische partij stemden, ook nog eens medebepalend zijn in het verlies van Kamala Harris, voelde voor veel Arabieren met wie ik sprak als karma. Michigan ging met een klein verschil van slechts  tachtigduizend stemmen naar Trump.

Hier wordt onder het genot van een waterpijp de verkiezingsuitslagen nauwlettend in de gaten gehouden (c) Issam Ahmed / AFP

moslimstemmen ronselen

Eén Arabisch-Amerikaan wachtte niet af of de journalisten naar hem zouden komen, maar zocht zelf de media in het Midden-Oosten op.

Zakenman en miljonair Massad Boulos probeerde ruim tien jaar geleden verkozen te worden in het sektarische Libanon, waar hij faalde om voor een christelijke partij een parlementszetel te bemachtigen.

Door een ironische speling van het lot mocht hij nu moslimstemmen ronselen voor Donald Trump. Zijn belangrijkste boodschap was dat niet de voormalige president, maar juist de huidige president Biden verantwoordelijk zou zijn voor de verschrikkelijke oorlog tegen Gaza en Libanon.

Hij vergat, misschien bewust, te melden dat de Republikeinse kandidaat de voorkeur geniet van de Israëlische regering onder Netanyahu. ‘De Democraten respecteren de traditionele familiewaarden van moslims niet,’ voegde Boulos toe op de Libanese zender LBC.

Ook hier liet de puissant rijke stemmenronselaar een belangrijk detail weg, want Trump heeft zich bepaald niet altijd vriendelijk uitgelaten over migranten en moslims. Zou het ermee te maken kunnen hebben dat Trump de schoonvader van Boulos zijn zoon Michael is?

Hoe dan ook, het lijkt erop dat Arabieren de Biden-administratie hebben afgestraft voor het niet kunnen of willen stoppen van de Gaza-oorlog.

keep it in the family

In hoeverre campagnemedewerker Boulos daarbij een rol heeft gespeeld, is moeilijk concreet te beantwoorden. Maar ik voorspel dat hij in de nabije toekomst een belangrijke positie in gaat nemen.

Tijdens de campagne mocht hij al persoonlijk een boodschap overhandigen van Donald Trump aan de president van de Palestijnse Autoriteit, Mahmoud Abbas.

Waarschijnlijk zal Boulos al voor de inauguratie op 20 januari beginnen met zijn werk als een van de persoonlijke gezanten voor het Midden-Oosten.

Voor de onvoorspelbare president Trump gelden immers twee constanten: zaken en politiek lopen door elkaar, en familieleden zijn de meest loyale medewerkers.

Michael Boulos, uiterst links naast Tiffany (dochter van), luistert aandachtig naar zijn schoonvader (c) Jeff Kowalsky / AFP

Zo was Jared Kushner, getrouwd met Trumps andere dochter Ivanka, mede-architect van de Abraham-akkoorden. Daarbij normaliseerden enkele Arabische landen hun betrekkingen met Israël.

Ook Boulos zal waarschijnlijk regelmatig op het vliegtuig stappen om deals te sluiten voor “The Donald.”

Wie van de twee het meeste vertrouwen van de grillige president krijgt en hoe de sfeer bij de kersttafel op Mar-a-Lago zal zijn, houdt Bureau Bouzerda in de gaten.

principes en hun gevolgen

Dat Trump gewonnen heeft, betekent natuurlijk niet dat Arabieren in Amerika euforisch zijn. Die gemengde gevoelens worden verwoord door Hudhayfah Ahmad van de organisatie Abandon Harris.

‘Voor mij is de genocide in Gaza een rode lijn. En dat betekent dat, zelfs als het me schaadt, ik niet zal stemmen op een lid van de huidige Amerikaanse regering,’ vertelde Ahmad me voorafgaand aan de verkiezingsdag, toen ik hem interviewde voor Bureau Buitenland.

Sinds het begin van de oorlog heeft deze activist bij verschillende aanvallen van de Israëlische strijdkrachten in Gaza vijftien familieleden verloren. ‘We roepen mensen op om op een van de kleinere derde partijen te stemmen.’

Hudhhayfah Ahmad sprak gelijk volgers toe na de overwinning van Trump (c) Abandon Harris (Bron: X)

Hij doelt vooral op Jill Stein, een progressieve presidentskandidaat en uitgesproken criticus van Israël. ‘Maar,’ vroeg ik hem, ‘maakt een stem voor haar de kans niet groter dat de Republikeinen winnen?’

Ahmad antwoordde: ‘Dat is misschien wel zo. Maar dat is het gevolg van principieel je standpunt behouden.’

De Amerikaans-Palestijn hoopt dat de Democraten in de toekomst beter naar hun Arabische achterban zullen luisteren.

Of Gaza, Libanon en Arabisch-Amerikanen er iets mee opschieten met vier jaar de kans om beter te leren luisteren, is nog maar zeer de vraag.

Het lijkt eerder een wanhopige, maar begrijpelijke poging om de uitzichtloze situatie te doorbreken.

Tot snel,
Abdou Bouzerda