Boekentips van Lisa Weeda en Johan de Boose

Dansende beren. Heimwee naar het communisme
Witold Szabłowski
In vertaling van Goverdien Hauth-Grubben

In Bulgarije werden een aantal beren van jongs af aan getraind door ze te mishandelen om ze te laten dansen. Nadat de Sovjet-Unie uit elkaar viel werden deze praktijken verboden waardoor de beren moesten leren te leven in vrijheid. Een bijna onmogelijke opgave voor de beren. Een allegorie voor hoe het was voor de mensen die na de val van het communisme ineens in vrijheid en met kapitalisme leefden. 

De dag van de opritsjnik
Vladimir Sorokin
In vertaling van Gretske de Haan, Annelies De Hertogh

Een boek uit 2006 waarin de schrijver twee tijden over elkaar heen schuift: het Rusland van de 16de eeuw onder de eerste tsaar Ivan IV en de nabije toekomst van 2028. Het boek is verguist en gecensureerd, maar Sorokin is ook geprezen als een soort profeet. Hij voorspelde toen al wat er nu aan het gebeuren is. "Een chaotisch, waanzinnig, krankzinnig boek dat op een heel wrange, bittere manier uitlegt wat de achtergrond is van Rusland," aldus Johan de Boose.

Grey Bees
Andrey Kurkov
In vertaling van Boris Dralyuk

Kurkov is een van de grootste schrijvers van Oekraïne. Grey Bees is een fictieverhaal over Sergei die in de grijze zone in de Donbas woont en bijen houdt als de oorlog uitbreekt. Als zijn bijen gevaar lopen vertrekt hij naar een vriend die in de Krim woont. Onderweg wordt hij geconfronteerd met allerlei perspectieven en eenmaal aangekomen blijkt de Krim geannexeerd en zijn vriend al maanden zoek.

Naast dit boek is ook Kurkov's Dagboek Majdan is een aanrader om te lezen volgens Weeda.

De dag veinst de nacht te zijn
Anna Achmatova
In vertaling van Margriet Berg en Marja Wiebes

Een poëziebundel van de twintigste eeuwse dichter Achmatova, geboren in een dorpje vlakbij bij Odessa in Oekraïne. Een vrouw die veel meemaakte: de revolutie en de burgeroorlog, het communisme, de Tweede Wereldoorlog met het beleg van Leningrad, en de Stalin-jaren. Ze verloor veel in haar persoonlijke leven waaronder haar man die gefusilleerd is. De bundel De dag veinst de nacht te zijn bevat een selectie van haar werk, ingeleid door Ester Naomi Perquin.
 

Wij houden van Tsjernobyl
Svetlana Alexijevitsj
In de vertaling van Robbert-Jan Henkes

Weeda: "Eigenlijk zou je het hele oeuvre van de Wit-Russisch-Oekraïense Svetlana Aleksijevitsj moeten lezen om de Sovjetmens te begrijpen. In haar werk is de Sovjetmens zelf aan het woord, wat heel zeldzaam is. Wat ze doet is een monoloog aan elkaar breien van honderden verhalen van mensen die bijvoorbeeld de kernramp in Tsjernobyl van dichtbij meemaakten. Ze spreekt met brandweerlieden, burgers, dokters, politici: in totaal sprak ze met meer dan vijfhonderd ooggetuigen van de ramp over een periode van tien jaar. Aleksijevitsj heeft veel prachtige boeken geschreven en zeer terecht de Nobelprijs voor de Literatuur gekregen. Als je begint met haar te lezen, begin dan bij Wij houden van Tsjernobyl."

Werken
Marina Tsvetajeva
In vertaling van Margriet Berg, Marko Fondse, Anne Stoffel en Marja Wiebes

De Boose: “Een tragisch boek van Marina Ivanovna Tsvetajeva (1892–1941), mijn favoriete dichteres. Haar leven en werk was geniaal maar tegelijk wankel, door haar biseksualiteit en haar heftige natuur. Ze leefde op het hysterische af. Onder andere ging ze om met dichters Boris Pasternak en Rainer Maria Rilke. Haar man was een spion van Stalin. Emigraties naar Parijs en Berlijn konden niet verhinderen dat hij vermoord werd door hem. Ze is uiteindelijk teruggekeerd naar Rusland, waar ze zelfs niet meer kon werken als schoonmaakster bij de Schrijversbond. Uiteindelijk heeft ze haar eigen leven genomen.”