nooit meer slapen weekoverzicht
Deze week zijn te gast: schrijver, jurist en filosoof Maxim Februari, beeldend kunstenaar Maria Roosen, schrijver Wim Daniëls, ontwerpster Lonny van Ryswyck en beeldend kunstenaar Jalila Essaidi. Gastschrijver deze week is Thomas van Aalten.
maandag 9 oktober
Maxim Februari en de relatie tussen mens en technologie
Maxim Februari (1963) is schrijver, jurist en filosoof. Eerder publiceerde hij onder de namen M. Februari en Marjolijn Februari. In 1989 kwam zijn eerste roman uit, De zonen van het uitzicht, waarvoor hij de Multatuliprijs ontving. In 2007 volgde de psychologische roman De Literaire Kring. Van 1999 tot 2010 schreef Februari columns voor De Volkskrant, daarna voor NRC Handelsblad. In 2013 verscheen De maakbare man over geslachtsverandering, de sociale aspecten ervan en over mannelijkheid en vrouwelijkheid in het algemeen. Klont, zo heet zijn nieuwste roman. Daarin onderzoekt Februari hoe de mens greep op zijn leefwereld houdt in tijden waarin hij afhankelijk is geworden van technologie. Kijk het gesprek hier terug
Een kijk in het leven van Neelie Kroes
Zaterdag gaat het theaterstuk Neelie! in première. De voorstelling volgt de opkomst van oud-minister en Eurocommissaris Neelie Kroes tot misschien wel de machtigste vrouw van Nederland. Behalve haar politieke carrière wordt ook haar turbulente privé-leven verbeeld. Actrice Carine Crutzen speelde eerder al koningin Beatrix en kruipt nu in de huid van Neelie Kroes. Emmie Kollau volgt haar bij de repetities in de schouwburg van Almere. Luister hier terug
Open Kaart: fotograaf Saskia Boelsums
Saskia Boelsums is al langer werkzaam als beeldend kunstenaar, maar heeft zich sinds 2013 toegelegd op de fotografie. Bijzondere weersomstandigheden maken haar onrustig, dan moet ze fotograferen. Landschappen staan daarom centraal in haar werken. Ze wil dat je in haar foto’s de wind en de dreiging van naderend onweer zou moeten kunnen voelen. Haar werk is op dit moment te zien op een eerste overzichtstentoonstelling in Kasteel Groeneveld in Baarn. In de rubriek ‘Open Kaart’ beantwoordt Saskis Boelsums persoonlijke vragen over leven en werk. Luister hier terug
dinsdag 10 oktober
Maria Roosens vurige oeuvre
Maria Roosen (Oisterwijk, 1957) is beeldend kunstenaar. Sinds begin jaren tachtig maakt ze beelden, tekeningen, aquarellen en installaties in verschillende materialen waaronder eieren, citroenen, granaatappels, zeep, glas, wol en hout. In haar werk speelt vuur een wezenlijke rol zowel letterlijk als figuurlijk. Het meedogenloze vuur dat zowel vormend als verwoestend kan zijn, maar ook een louterende kracht biedt voor zowel maker als beschouwer. In Kunsthal KAdE Amersfoort is de solotentoonstelling VUUR te zien, een combinatie van haar nieuwe en oude werk. Pieter van der Wielen spreekt met Maria Roosen. Luister hier terug
Read My World in het teken van ‘Black USA’
Donderdag begint in het Amsterdam het internationale literatuurfestival Read My World. Dit jaar wordt de literatuur van zwarte schrijvers uit de Verenigde Staten in het zonnetje gezet. Een van de programma-onderdelen is The Cornbread Library; een plek waar mensen boekentips kunnen krijgen en waar discussies worden gevoerd over literatuur en slavernij, vrouwelijke zwarte schrijvers en activistische literatuur. Spoken Word-artiest Babs Gons is een van de drijvende krachten achter de Cornbread Library. Ze vertelt Tjitske Mussche over de boeken die haar leven veranderden. Luister hier terug
Open Kaart: schrijver en theatermaker Vincent van Meenen
In 2012 won schrijver en theatermaker Vincent van Meenen de grootste schrijfwedstrijd van het Nederlandse taalgebied, de WriteNow!. Hij was toen pas 22. Na zijn studie aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen verhuisde hij naar Athene, en maakte er twee jaar lang theater met vluchtelingen en illegalen. Begin vorig jaar verscheen zijn romandebuut Licht en geluid. Nu is er een nieuwe roman: Tuin, een novelle waarin een man pogingen onderneemt om te ontsnappen uit een tuin waarvan de poort openstaat. In de rubriek ‘Open Kaart’ beantwoordt Vincent van Meenen persoonlijke vragen over leven en werk. Luister hier terug
woensdag 11 oktober
Wim Daniëls' schoolervaringen
Wim Daniëls is schrijver van boeken over taal, literaire verhalenbundels, woordenboeken, poëzie en informatieve boeken over uiteenlopende onderwerpen. Hij werkte enkele jaren als leraar Nederlands en Duits in het middelbaar onderwijs. Sinds 1994 is hij fulltime schrijver en taaladviseur. Van 2004 tot 2012 leverde hij vrijwel wekelijks een bijdrage aan het radioprogramma Klare Taal van de Wereldomroep. Hij treedt op en is vaak te gast in verschillende radio- en televisieprogramma’s. Zijn boek De lagere school is net verschenen. Hij beschrijft daarin het wel en wee van de lagere school in de twintigste eeuw. Kijk het gesprek hier terug
Een terugblik naar een periode van Stalin, oorlog en hongersnood
De Russische familie van documentairemaakster Aliona van der Horst snapt er eigenlijk niks van: Wat valt er over hen te vertellen, ze zijn doodnormaal. En bovendien: iemand met een volle buik kan hongerlijders toch nooit begrijpen. Van der Horst werd geboren in Moskou uit een Nederlandse vader en een Russische moeder, maar groeide hier op. Wanneer ze een deel van het oude huis van haar oma erft besluit ze de film Liefde is aardappelen over haar familie te maken. Het trauma waar de doodnormale familie onder lijdt, is eigenlijk het trauma van heel Rusland. Verslaggever Emmie Kollau zocht haar op. Luister hier terug
Open Kaart: fotograaf Marte Visser
Marte Visser portretteerde beroemdheden als Willem Defoe, Blondie en Johan Cruijff voor haar fotoboek Famous City Amsterdam. Behalve door fotografie maakt ze ook portretten door middel van film. Zo maakte ze de beelden voor de documentaire Piet Esser, beeld van een mens, beeld van een tijd over haar grootvader en beeldhouwer Piet Esser. Deze donderdag komt haar regiedebuut Jan Sierhuis zelfportret in de bioscoop uit, een documentaire over het leven van kunstenaar Jan Sierhuis, waarin ze de kunstenaar volgt terwijl hij aan zijn laatste zelfportret werkt. In de rubriek ‘Open Kaart’ beantwoordt Marte Visser persoonlijke vragen over leven en werk. Luister hier terug
donderdag 12 oktober
Lonny van Ryswyck, ambassadrice van de Dutch Design Week
Lonny van Ryswyck studeerde in 2006 af aan de Design Academy. Samen met Nadine Sterk vormt ze Atelier NL. Ze zijn bekend van de servieslijn gemaakt van klei uit diverse regio's in Nederland. De vorm is weliswaar telkens identiek, maar de kleur en structuur van het servies variëren sterk. Zo vertelt het uiterlijk iets over de herkomst van het product. Waarneming, denken en realisatie zijn de belangrijkste kenmerken van Lonny’s ontwerpproces. Alledaagse dingen die de meeste mensen als vanzelfsprekend beschouwen en details die onopgemerkt blijven zijn haar inspiratiebronnen. Samen met Nadine is ze ambassadeur van de Dutch Design Week die volgende week start. Kijk het gesprek hier terug
'Het vaginaboek'
Van The Vagina Monologues van Eve Ensler tot The Great Wall of Vagina van Jamie McCartney en Cliteracy van Sophia Wallace: de afgelopen twintig jaar is er (ook) in de kunst het nodige gebeurd om het vrouwelijke geslachtsorgaan de aandacht te geven die het verdient. Gelukkig maar, want het blijft een onderwerp wat ons lichtelijk tot zeer zenuwachtig maakt, tot een punt dat we er maar liever helemaal niet over praten. En dat is jammer, vindt seksuoloog Goedele Liekens. In 2005 kwam haar eerste versie van Het vaginaboek uit, nu is er een geüpdatete versie, omdat, alle kunst ten spijt, een schrikbarend aantal vrouwen zichzelf 'van onderen' nog steeds niet in de spiegel aan durft te kijken. Verslaggever Elianne Meijer spreekt met Goedele Liekens. Luister hier terug
Open Kaart: singer-songwriter Mark Lotterman
In 2007 kwam het debuutalbum Pain & Entertainment uit van Mark Lotterman.
Zijn stijl is te vergelijken Nick Cave, Johnny Cash en Tom Waits. Vorig jaar kwam zijn vijfde album uit, genaamd Holland. Morgen komt het bijbehorende en gelijknamige boek uit. Hierin staan meer dan 100 kunstwerken, tekeningen en teksten, gemaakt door bekende en onbekende Nederlanders. Zij lieten zich inspireren door de muziek van Mark Lotterman. In de rubriek ‘Open Kaart’ beantwoordt Mark Lotterman persoonlijke vragen over leven en werk. Luister hier terug
vrijdag 13 oktober
Jalila Essaidi's fascinatie voor de natuur
Jalila Essaidi is beeldend kunstenaar, gespecialiseerd in biotechnologie. Ze combineert kunst, natuur en wetenschap. Zo kweekte ze kogelwerende huid van spinnenzijde en ontwierp textiel gemaakt van mest. Voor dat laatste kreeg ze dit voorjaar de Global Change Award uitgereikt, een prijs van 150.00 euro, om haar ideeën verder te ontwikkelen. Als kind was Essaidi al gefascineerd door de natuur. Eind jaren zeventig kwamen haar ouders uit Egypte naar Nederland. Haar vader ging bij Philips werken en werd later uitvinder. Hij is een belangrijke inspiratie voor haar. Volgende week is haar installatie te zien op de Dutch Design Week. Pieter van der Wielen spreekt met Jalila Essaidi. Luister het gesprek hier terug.
Het einde van een literaire caravan
Het begon als een daad van heimwee en verlangen, het groeide uit tot een literair theater, en het eindigde in sintels: het korte maar bewogen leven van de literaire caravan en het bijbehorende literaire tijdschrift Schrijver en Caravan. De nieuwe novelle van Erik Nieuwenhuis Ergens Op Het Eind is duidelijk geïnspireerd op de lotgevallen van de Literaire Caravan in de jaren 90. Hij kocht met een vriend een oude caravan, bouwde hem om tot mini-theater waarin op festivals schrijvers optraden. Het succes was groot, de jaloezie ook. De caravan brandde uiteindelijk af, de brandweer constateerde brandstichting. Wat was er gebeurd? Mathijs Deen reisde met Nieuwenhuis terug naar de plekken waar de caravan stond en glorieerde. Luister hier terug