fluor onder vuur

NPO 2, 21.20-22.00 uur

Een jaar of vier geleden klonk de oproep om fluoride in ons drinkwater te doen, omdat te veel kinderen in Nederland een slecht gebit zouden hebben. Die rigoureuze oplossing voor tandbederf, die in sommige landen inderdaad wordt toegepast, is in ons land helemaal niet nieuw. Dat blijkt uit de Andere tijden-aflevering Het volmaakte gebit, die teruggaat naar een tijd dat tandenpoetsen een rariteit was. ‘In de jaren vijftig en zestig was een kunstgebit voor veel mensen het ideaal,’ vertelt regisseur Femke Veltman. ‘Zij hadden geen zin hun tanden goed te verzorgen, want je ging uiteindelijk toch naar het kunstgebit. Mensen gingen nauwelijks naar de tandarts. Ik heb een tandarts gesproken die midden jaren zestig een praktijk begon in een café, ergens in de Kop van Noord-Holland. Er was in de wijde omtrek geen tandarts, dus zette hij naast het biljart een stoel neer en elke avond stroomde dat café vol. Dan kwamen de mensen eigenlijk maar voor één ding: ze hadden kiespijn en wilden ze dat er getrokken werd. Dat werd vergoed door het ziekenfonds. Kiespijn was: trekken.’

‘Uit Amerikaans onderzoek bleek toen dat iets heel goed helpt tegen gaatjes, vooral bij kindergebitten: fluoride. Toen ontstond de grote fluoride-discussie in Nederland, die jaren heeft geduurd. We hebben voorstanders en tegenstanders van destijds gesproken, die nog steeds heel fel voor of heel fel tegen zijn. In Tiel is als experiment twintig jaar lang fluoride aan het drinkwater toegevoegd, van 1953 tot 1973. Daar ging inderdaad het aantal gaatjes hard achteruit. Maar de tegenstanders hamerden op twee punten: op het gezondheidsrisico en op de gebruikersdwang. Ze zeiden: “Wat is het volgende? De anticonceptiepil door het drinkwater?” In die discussie zat ook wel wat sentiment af en toe.’