Van Gaalen ging bij de repetities stilletjes in een hoekje zitten, waardoor sommige koorleden aanvankelijk dachten dat ze een stagiair van de dirigent was – een perfecte positie voor observatie. ‘In iedere man zit wel een moederskindje, maar bij homomannen komt er geen vrouw die belangrijker is dan zij.’
Het Haagse homokoor Vox Rosa maakt een theatervoorstelling over de moeder-zoonrelatie. Want hoe stevig mamma ook op de troon zit, ooit moet je haar loslaten.
DOC 25: Moederskind
NPO 2, 23.00-23.25 uur
Hans draagt altijd een foto van zijn moeder bij zich in zijn portemonnee. Op een dag moet die er plotseling uit: ondanks dat zijn moeder al jaren dood is, wordt Hans er onrustig van.
‘Er komt een moment dat je je moeder moet loslaten en op eigen benen moet staan,’ vertelt documentairemaakster Lotte van Gaalen. ‘En dan bedoel ik niet zelf koken of de was doen, maar emotioneel onafhankelijk zijn, en je niet laten afleiden door haar oordeel.’ De debuterende filmmaker konalles uit haar ideeënboekje verenigen in één documentaire: Moederskind.
‘Ik wilde graag een koor filmen omdat het een soort mini-gemeenschap is, zeker als de leden iets met elkaar delen. Moeder-zoonrelaties stonden ook in mijn boekje, al wist ik niet hoe ik dat moest visualiseren.’ Op het internet stuitte ze op Vox Rosa, een Haags homomannenkoor. Zij waren bezig met een voorstelling over zonen die worden geteisterd door het spook van hun overleden moeder: His Mother’s Voice – A Shakespearian Dramaqueen in 69 Shades of Pink.
‘In Moederskind volg ik twee mannen: Hans heeft zichzelf altijd weggecijferd voor zijn moeder en vindt het moeilijk om haar nu los te laten. Jeroen heeft zijn moeder juist een jaar op afstand gehouden omdat het contact te confronterend werd, aangezien zij hem beter aanvoelde dan wie ook en hij nog niet in het reine was met wie hij is. Een moeder observeert je al vanaf je geboorte en weet door die diepe connectie vaak beter hoe jij je voelt.’
Bij de generatie van de Vox Rosa-leden werd homoseksualiteit nog geassocieerd met perversiteit en een vrijgezel leven. ‘Dat maakte het voor mannen en moeders moeilijker om te accepteren. Dankzij de wereld van informatie op het internet en programma’s als Uit de kast slaan homoseksuelen deze zware stap tegenwoordig vaak over en denken ook ouders er in veel gevallen genuanceerder over.’
Gelukkig zijn er geen Vox Rosa-leden met onverwerkte trauma’s. ‘Sommige koorleden waren juist erg trots, omdat hun moeders ondanks hun christelijke achtergrond altijd voor ze opkwamen. Bij anderen werd het weinig besproken, maar gingen ze er desondanks op een fijne manier mee om. Het blijft toch je moeder.’