Kijkend naar gezichten die naar zichzelf kijken in de kappersspiegel, kijkt de kijker ook bij zichzelf naar binnen.

Doc 25: Face to face
Dinsdag, NPO 2, 23.25-23.55 uur
 
Kijken en bekeken worden. Overal waar we zijn doen we het. Stiekem via het raam in de trein, op het terras en natuurlijk in het café. Niks is zo heerlijk als anderen te bekijken en als het even kan te bespreken met degene die naast je zit: ‘Goh, wat heeft die weer voor iets raars aan? Mooie ogen heeft hij zeg! Komen er nou echt haren uit haar neus?’ En we bekijken onszelf natuurlijk ook graag. Even in de spiegel voor we de deur uit gaan, of uitvoeriger als we in stoel bij de kapper zitten.

In de film Face to face (Menno Otten, 2014) kan je 25 minuten lang ongegeneerd kijken naar mensen die op hun beurt zichzelf bekijken in de kappersspiegel. Na het bejubelde In een vergeten moment (2009) en Via Dolorosa (2013) is Face to Face het derde en laatste deel van een drieluik met als thema ‘kijken en bekeken worden’. Menno Otten – jong, slank, oogt fris, haar zit goed – vertelt dat hij in elke film een blik, een manier van kijken onderzoekt.

Bij Face to face wilde hij onderzoeken wat er zou gebeuren als het doek van de bioscoop een spiegel zou worden. ‘Doordat ze naar zichzelf kijken en wij naar hen, kijken we uiteindelijk toch naar onszelf. Je kijkt naar gezichten van mensen, waardoor je over jezelf gaat nadenken.’ Net als de andere twee is ook deze korte film enkel in close-ups gedraaid, maar deze keer is ook alles wat zou kunnen afleiden van het gezicht weggelaten. Wat rest is het gezicht tegen een zwarte achtergrond.

‘Het gezicht alleen al is zo rijk. Ik heb het gevoel dat je via de blik van de mensen in mijn films in hun ziel kan kijken.’ Of je ‘de ziel’ of ‘het karakter’ van iemand kan zien in een gezicht is een vraag waar men zich al sinds eeuwen het hoofd over breekt (als je zou kunnen zien of iemand een slecht karakter heeft zou dat heel wat oplichtpraktijken kunnen voorkomen), wat in ieder geval zichtbaar is zijn de emoties die mensen tonen.

Na argwanende, onderzoekende, verwachtingsvolle blikken zie je aan het eind van elke knipsessie tevreden gezichten. De transformatie naar de ‘nieuwe persoonlijkheid’ is volbracht, je ziet er weer uit zoals je zou willen. Aan de andere kant van de spiegel kan de toeschouwer daar weer zijn eigen kijk op hebben.