Is er na drie steeds slechtere vervolgen, een remake en een nieuwe televisieserie nog iets over van Alfred Hitchcocks klassieker Psycho (1960) of zijn hoofdpersoon Norman Bates?

Bates Motel
Zondag, Nederland 3, 21.20-22.10 uur 

Kan de ene film afbreuk doen aan de andere? Kijken we anders aan tegen The Godfather door Part III, is Jaws minder door The Revenge? Of maakt het niet uit, want heeft iemand überhaupt The Sting II gezien?
Bij Psycho, de Hitchcockklassieker uit 1960, zijn er in ieder geval genoeg mogelijke pijnpunten. Er werden drie vervolgfilms gemaakt, elk slechter dan de film ervoor. Er werd een geflopte televisiepilot geproduceerd en regisseur Gus van Sant besloot in 1998 de film praktisch shot voor shot opnieuw te schieten. Maar dan in kleur en met Vince Vaughn in de hoofdrol. Je zou het bijna beschouwen als een belediging.
De originele Psycho is evenwel nog steeds weergaloos. De spanning is vanaf minuut een om te snijden, Anthony Perkins is immer ijzingwekkend als Norman Bates en de douchescène blijft dé douchescène. Kan de nieuwe dramaserie Bates Motel daar iets aan veranderen?

Bedrieglijk
Bates Motel speelt zich af vóór de gebeurtenissen van de eerste Psycho-film en opent met de wat ambigue dood van Normans vader, waarna zijn moeder besluit met haar zoon te vertrekken. De twee verhuizen naar het stadje White Pine Bay en trekken in het huis en motel dat we zo goed kennen. Norman (Freddie Highmore) is nog maar zeventien, een typetje stille wateren en diepe, duistere gronden. Een aardige, maar wat onhandige jongen die zijn weg probeert te vinden in een nieuwe omgeving – je durft bijna te geloven dat het nog goed kan komen.
Al in de eerste aflevering is er sprake van een moord, mes en douche, maar die ingrediënten zien we niet in het gebruikelijke recept ­terug. Het geweld wordt gelukkig ook na die brute scène iets teruggeschroefd. De kracht van Psycho lag tenslotte onderhuids, in het steekspel met Norman, die steeds meer zijn ware, gestoorde aard liet zien.
Waar hij dat vandaan heeft is duidelijk. Als moeder Norma is Vera Farmiga even bedrieglijk. Nu eens een vrouw die haar leven opnieuw probeert op te pakken, dan weer een emotioneel manipulatief kreng, een overbezorgde moeder die duidelijk te close is met haar zoon. Die relatie, een waarvan Freud zou smikkelen, is de hoeksteen van Bates Motel.
Toch vraag je je af of de relatie tussen de serie en Psycho niet even ongezond is als die tussen moeder en zoon Bates. Bates Motel wijkt al vanaf dag een af van de film (en het boek waarmee het allemaal ooit begon): het verhaal speelt in het heden, met iPods en manga’s, in Oregon in plaats van Californië en Norman heeft een halfbroer over wie nooit eerder gerept is.

Kunstmatig
Ondertussen spookt het onvermijdelijke ‘einde’ wel door ons hoofd – Norman zal ooit zijn moeder moeten vermoorden en haar persoonlijkheid erbij moeten nemen, willen de twee producties aan kunnen sluiten –, maar het is maar de vraag of Bates Motel die belofte in gaat of überhaupt in wil lossen. Een tweede seizoen is tenslotte al aangekondigd; als het succes voortduurt, kan het nog lang duren voordat Marion Crane onder de douche stapt.
Daardoor wordt de vraag niet wat voor schade Bates Motel Psycho aandoet, maar juist andersom. An sich is de serie vermakelijk genoeg; de connectie levert vooral kunstmatige extra spanning op. Op voorhand valt te vrezen voor elk mooi meisje dat Normans pad kruist, omdat we denken te weten wie hij is en wat hij moet worden. Maar Norman is Norman niet, wordt hem misschien wel nooit niet. Gelukkig niet.
Psycho blijft dus gewoon Psycho. En Bates Motel? Ach, dat doet geen vlieg kwaad.