Na de geslaagde serie over de mensen van het Concertgebouworkest krijgen we nu een inkijkje bij Het Nationale Ballet.

Bloed, zweet en blaren 
Nederland 2, 21.15-22.00 uur

Achter-de-schermen-documentaires zijn een feest. Tenminste, als ze goed zijn, dat wil zeggen: gedetailleerd. Niet alleen maar een rondje lopen met die camera op zo’n kostuumafdeling, nee, op de vingers van de naaisters kijken. Is zo’n tutulijfje van dichtbij net zo mooi als op het toneel? Het paleis van de Britse koningin, het huis Chanel, wij hebben er rondgelopen dankzij dit soort documentaires. In eigen land is vorig jaar een serie gemaakt die de vergelijking met genoemde buitenlandse voorbeelden glansrijk kan doorstaan: over de mensen van het Concertgebouworkest. Een pareltje. Nu komt dezelfde producent met nog zo’n reeks, over Het Nationale Ballet. De dansers, de directeur, de mannen van het decor en de dame die de roosters maakt: ze komen allemaal aan bod en we leren veel. Fijne weet­jes, zoals dat er negen vrachtwagens vol decorstukken nodig zijn voor de klassieker Sleeping Beauty, maar ook de gang van zaken in zo’n hiërarchisch gezelschap, waar nog rangen en standen gelden – onderwerp van de eerste aflevering.

Wie begint als élève moet nog vier rangen doorlopen om principal, het hoogst haalbare, te worden – als dat ooit al lukt. We krijgen de spanning mee, wanneer de rolverdeling voor het nieuwe repertoire bekend wordt gemaakt en dansers zich verdringen voor het rooster. Voor de danser fungeert dat rooster als een barometer, vertelt Wendeline Wijkstra, corps de ballet: wat zien ze in je, en wat niet? Krijg je de kans een zwaardere rol te dansen? Een solo misschien? Minutieus gepuzzel op het kantoor van directeur Ted Brandsen gaat eraan vooraf.
Igone de Jongh is solist, stersolist zelfs, en heeft een zoontje. Hoe doet ze dat, met dagen van elf tot elf, zes dagen per week, en optredens in het buitenland? Net als Wendeline Wijkstra danst Igone in de modeshow van Viktor & Rolf in Parijs, ook te zien in de eerste aflevering. De modegoden hebben bedacht nu eens niet met modellen te werken, maar laten tientallen danseressen op spitzen tippelen over de catwalk. Heel fijne bonus, deze scènes op en achter de catwalk.

Na de show is het hup, de bus in, thuis een paar uur slapen en dan, onverbiddelijk: balletles. Het bestaan van vedetten wier portret de theatergevel siert, kent verrassend schoolse kanten: de ochtendles zes dagen per week is verplicht voor iedereen. Absentie alleen met geldige reden, de staf komt koppen tellen. Moet dat zo? Ja, dat moet. In de les ziet de balletmeester precies hoe iedereen er voor staat. Speelt die kuitblessure weer? Kan deze danser dan vanavond wel op? ‘You failed hugely!’, schreeuwt de docent als het ook maar even niet honderd procent is. Kwaliteit wordt hier bevochten. Volgende week gaat het over principal Igone de Jongh, die de idioot zware hoofdrol danst in The Sleeping Beauty, de week daarop over optreden in het hooggelegen Colombia – zuurstofmaskers bij de hand.