Koppen XL
Eén, 20.55-21.30 uur
De ouders van de negentienjarige Carina Melchior kregen in de herfst van 2011 de schok van hun leven toen hun dochter als gevolg van een verkeersongeluk in kritieke toestand in een ziekenhuis in de Deense stad Aarhus werd opgenomen. Carina leek hersendood, waarop haar vader en moeder al snel de vraag kregen of haar organen eventueel beschikbaar zouden mogen worden gesteld voor donatie. Het antwoord was ja, waarna de voorbereidingen hiervoor getroffen werden. Maar Carina stierf niet. Tegenwoordig rijdt ze zelfs weer paard.
Dat haar verhaal bekend is geworden, komt doordat er een Deense cameraploeg in het ziekenhuis was om een reportage te maken over orgaandonatie toen Carina werd binnengebracht. Dit leidde tot de film Het meisje dat niet wilde sterven, die in Denemarken tot een stroom van verontwaardigde reacties en het afhaken van potentiële donoren leidde. Alle commotie zorgde ervoor dat de regering het orgaandonatiebeleid heeft aangepast. De vraag over het afstaan van organen mag nu pas voor het eerst aan naaste familie worden gesteld wanneer een patiënt hersendood is verklaard; de toestand waarin het lichaam op geen enkele in- of uitwendige prikkel meer reageert, waarbij er geen ademhaling, beweging en reflexen meer zijn.
Hoe gaat dat in Nederland, vragen we de afdeling voorlichting van de Nederlandse Transplantie Stichting (NTS). ‘Hier moet iemand officieel hersendood zijn bij het stellen van de vraag. Een arts mag ook pas dan het donorregister raadplegen, wat betekent kijken of een patiënt een keuze heeft laten vastleggen.’ Maar er is een tussengebied. De NTS haalt professor Kremer aan, neuroloog in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), die heeft uitgelegd waarom de mogelijkheid van orgaandonatie wel al in een eerder stadium genoemd kan worden. ‘Enerzijds krijgt familie te horen dat hun geliefde niet zal overleven, waardoor artsen zich genoodzaakt zien de medische behandeling stop te zetten. Anderzijds blijven er ondertussen machines actief die de ademhaling en bloedcirculatie in stand houden. Om geen valse hoop te geven, wordt dan uitgelegd dat om eventuele donatie mogelijk te maken de patiënt ondersteund moet worden, om de organen geschikt te laten blijven.’
Toen de film in Denemarken was uitgezonden, haalde de inhoud ervan ook hier het nieuws. ‘We kregen meer vragen via e-mail en telefoon en de website werd vaker bezocht. Nee, het aantal registraties ging niet omlaag.’ Vanavond zijn de verwikkelingen rond Carina te zien in Koppen XL.