Spot

Ik zat in een kerk te luisteren naar de ­lijdensweg van Christus. Dat had ik niet meer gedaan sinds mijn jeugd. Hoog ­boven mij in het gewelf werd het lijden van Jezus afgebeeld maar ik kon het vanaf mijn zitplaats niet goed zien.

In de kerk van mijn jeugd hing de kruisweg in vele panelen aan de zijwanden, als ik mijn nek verdraaide, kreeg ik ze allemaal in beeld.

Met Pasen was er altijd wel een film over de kruisiging op tv. Ik vond die films eng maar mijn oudere broer keek ze graag. Ik denk dat hij ze als een soort actiefilms beschouwde. Heel gelovig leek hij toen niet, maar dat gesleep met het kruis wilde hij elk jaar weer zien. Het waren nare films en de geselingen en de kruisiging joegen mij angst aan. Het is best vreemd dat die martelingen ons zo jong werden vertoond, alsof ze maar metaforisch waren. Ik liep de kamer uit als de zweepslagen kwamen. In die oude films werd het geluid versterkt als de spijkers door zijn handen werden geslagen, dat hoorde je ook als je op de gang stond.

Boven onze deur hing toen nog een kruisbeeld. Rond die tijd leerde ik ook de eerste moppen over zijn dood.

‘Waarom is Jezus niet verdronken?’

‘Anders had iedereen een aquarium boven zijn deur moeten hangen.’

Dit jaar, tijdens de Passie in de kerk raakte mij dat andere aspect van de lijdensweg: de spot. Als kind leek mij de doornenkroon pijnlijk. Dat ze hem flink aanduwden, dat soort details bleven mij bij. Nu was het uitjouwen erger en de hoon van de nep kroon en -mantel.

Zonder spot was de lijdensweg lang niet zo’n goed verhaal geweest.

‘En toen maakten ze hem dood,’ is te kort

‘En toen maakten ze hem dood op de volgende gruwelijke wijze: …’ is alleen maar naar, daar wil niemand over zingen.

Maar die doornenkroon, die mantel, het zelf dragen van het kruis, dat zijn prachtige vondsten. En het mooiste van het verhaal: het komt goed. Dat komt door de spot. De dood kun je niet omkeren (al hebben ze dat in dit verhaal wel geprobeerd) maar spot kun je wel omkeren. Spot is hoe je bestaat in de ogen van anderen en deze bespotte man werd een held.

Ik zal U eeuwig prijzen.' Hoe meer we hem prijzen, hoe belachelijker de spot.