vaderland

Denk aan het woord ‘vaderland’. Je kunt je ouders niet kiezen, waaruit volgt dat je ook de plek waar je geboren wordt niet uit kunt zoeken.
Het staat ons echter vrij te fantaseren wie we zouden zijn geworden, als we ergens anders zouden zijn geboren. We weten immers dat een mens niet alleen genetisch materiaal is, maar dat dat materiaal gevormd wordt door de omgeving. Vermoedelijk fantaseren veel kinderen daarom vroeg of laat dat hun ouders niet hun echte ouders zijn, dat ze bijvoorbeeld verwisseld zijn in het ziekenhuis. Deze fantasie zou een poging van het kind kunnen zijn zich los te maken van de ouders, maar je kunt het eveneens zien als een manier om zijn mogelijkheden te verkennen. Wie men is, hoeft geen onvermijdelijkheid te zijn. Dat heet jezelf opnieuw uitvinden.
Een land kan zich niet zelf voortplanten, burgers moeten daarvoor zorgen.
Ouders dwingen hun kinderen, al dan niet expliciet, zich af te vragen wat loyaliteit betekent. Het kind heeft niet om zijn ouders gevraagd, maar van hem wordt doorgaans wel loyaliteit gevraagd. Net als het vaderland dat vraagt van zijn burgers.
Dat ouders zich loyaal moeten opstellen ten overstaan van hun kinderen is evident – zeker tegenwoordig kun je het nageslacht als een bewuste keuze beschouwen – maar of de staat loyaal is aan zijn burgers is de vraag.
Een staat heeft wetten waarvan de staat de naleving afdwingt met behulp van het geweldsmonopolie. Dat de burger zich aan die wetten houdt, is geen kwestie van loyaliteit, eerder een onvermijdelijkheid. Hoe je te verzetten tegen een staat die in de praktijk betrekkelijk almachtig is en almachtig blijft?
De almacht van de ouders kalft snel af als het kind opgroeit. En het kind kan zich gedwongen voelen voor zijn rechten op te komen.
De meeste denkers zijn het erover eens dat ook de wetten van een staat onrechtvaardig kunnen zijn en dat een burger zich daartegen mag verzetten.
Andere ouders kiezen kan niet, maar andere verzorgers en een ander land uitkiezen kan wel, als de omstandigheden daartoe dwingen.