- Mijn vorige vriendin kreeg weleens de vraag: ‘Ben je vegetarisch?’ Waarop zij steevast antwoordde: ‘Nee, maar ik ben wel vegetariër.’ Ook zei ze een keer tegen me dat ze alleen maar deed alsof ze vegetariër was; als niemand het zag, at ze met graagte een tosti ham-kaas. Zouden er echt vegetariërs bestaan die alleen voor de buitenwereld doen alsof ze vegetariër zijn?
- Ik ken veel mensen die geen vlees, maar wel vis eten. Mijn huidige geliefde, die geen vlees eet, heeft een keer in het vliegtuig kip besteld omdat het alternatief nog erger was. Als een vegetariër vlees eet, zondigt hij dan?
- Er zijn sociologische conclusies te trekken uit de eetgewoonten van mensen. Iemand als Diederik Stapel heeft dergelijke conclusies bij voorbaat verdacht gemaakt door, als ik me goed herinner, het eten van vlees te koppelen aan agressie, maar dat betekent niet dat elk onderzoek op dat terrein gestaakt moet worden. Ik ben ervan overtuigd dat onder de pvv-stemmers eters van zuurdesembrood ondervertegenwoordigd zijn. Wat mij opvalt is dat de vegetariër geen groepsdier is. Zelden hoor je iemand zeggen: ‘Wij vegetariërs.’ Maar je hoort ook de vleeseter nooit zeggen: ‘Wij vleeseters.’ Mensen hechten aan de illusie dat hun eetgewoonten uniek zijn. Spijsvoorschriften zouden groepsbevorderend moeten werken. Niet alle spijsvoorschriften dus. Wie vegetariër is geworden in de hoop lid te worden van een club met zielsverwanten zou bedrogen kunnen uitkomen.
- Is het vegetarisme een overtuiging of een gebruik? Allebei. Is vlees een taboe voor de vegetariër? Dat hangt af van de vegetariër. Ik ken vegetariërs die het niet erg vinden vlees te bereiden maar het vlees liever niet zelf willen opeten.
- Soms roept de vegetariër agressie op omdat hij de vleeseter schuldig zou doen voelen. Dat is niet nodig. In de toekomst zal trouwens vrijwel al het vlees kweekvlees zijn. Wij zullen het eten van koeien net zo schandelijk vinden als kannibalisme nu. Daarmee is niet gezegd dat de vleeseter schuldig is. Zeker niet zolang vlees eten juridisch gezien is toegestaan. Wij zijn immers producten van ons wetboek en onze cultuur.
Een korte verhandeling over vegetarisme.