Menselijkheid

Het handmatig doden van mensen, met een zwaard bijvoorbeeld, lijkt als onmenselijker, dat wil zeggen beestachtiger, te worden ervaren dan het doden van mensen met behulp van bommen uit al dan niet onbemande vliegtuigen.
Naar aanleiding van de ‘hakmesmoord’ suggereerde ik dit in de Volkskrant. Volgens sommigen zou ik ‘islamitisch terrorisme’ goed proberen te praten door te wijzen op ‘westerse misdaden’.
Tsja.
De vraag luidt: is een technische voorsprong ook een morele voorsprong?
Zij die de technische voorsprong hebben, menen meestal van wel. En het moet gezegd dat er in Europa en Amerika een traditie bestaat om het doden zo aangenaam mogelijk te laten verlopen voor de ter dood veroordeelde. De guillotine is bijvoorbeeld uitgevonden om de burger die van de overheid dood moest zo snel en humaan mogelijk te doden. En in Amerika mag de ter dood veroordeelde, voor zover ik weet, niet onnodig pijn lijden. Wellicht is vanuit dit perspectief de dood door middel van een bom te prefereren boven de dood door middel van het zwaard.
De dood zelf lijkt niet ter discussie te staan, het gaat om de middelen. Het debat over ritueel slachten ging ook niet over de vraag of koeien en lammeren ter dood mogen worden gebracht, het ging erover hoelang en of de koeien mogen lijden in de laatste fase van hun leven.
Ik heb persoonlijk mijn twijfels of humaan doden mogelijk is, maar als wij de hypothese aanvaarden dat technische voorsprong het humane doden mogelijk maakt en alternatieve middelen ‘beestachtig’ zijn, dan volgt daaruit dat onze vijanden pas weer mogen doden als ze over dezelfde technologische snufjes beschikken als wij. Omdat wij er alles aan doen hun die hulpmiddelen te ontzeggen, ontzeggen wij hun feitelijk het recht om te doden, nog afgezien van de vraag of wij het doden van mensen (en dieren) door anderen gerechtvaardigd achten.
Stel dat een terroristische organisatie over een drone beschikt, wat vroeg of laat zal gebeuren, zullen wij een aanval met die drone dan als inhumaan beschouwen? Indien ja, dan zou dat bewijzen dat de overtuiging ‘technische voorsprong = morele voorsprong’ niet voor iedereen geldt.