Als er iets is dat John Woodhouse, de werknemers van het vluchtleidingscentrum in Moskou, James Bond en ik met elkaar gemeen hebben, is het een liefde voor het gebruiken van knoppen.

Het is alweer enkele jaren geleden dat ik mijn dagen begon te documenteren aan de hand van de knoppen die ik gebruikte. Wat ontstond waren abstracte dagboekfragmenten die gekenmerkt werden door het in gang zetten van een handeling. Toen ik daar laatst op terug keek zag ik dat ze, zoals elk dagboekfragment, alweer gedateerd waren. Steeds vaker komt het voor dat je een wc door kan spoelen door met je billen voor een laser te wiebelen en dat je door je inbox kan gaan met een vinger als door een toef slagroom. 

De opkomst van touchscreens kunnen we hier aanwijzen als oorzaak nummer één. Ik weet dat touchscreens een uitkomst waren voor dragers van dikke vingers die bij motorola toestellen uit 2007 nog maar nauwelijks goed verbonden werden. Dat de knop in populariteit afnam tijdens virale jaren, waarin werd aanbevolen in de plooi van je boven en onderarm te niezen in plaats van in je handpalm, zal ook geen toeval zijn. Maar de langzame eliminatie van de knop uit het straatbeeld is naar mijn idee het grootste faalpunt van de moderne samenleving. Of als ik politiek correcter moet oordelen, dan staat het verdwijnen van de knop tenminste in de top 5. 

De knop is niet alleen een bedieningssysteem, maar geldt haast als een psychologisch symbool van het in-gang-zetten. Het uitdrukken van de wekker als het begin van een dag en het omschakelen van de lamp als het einde ervan. Het indrukken van de claxon is een deel van het uiten van de frustratie van de chauffeur.

Dat de functie van een knop samen gaat met de basale sensatie van het indrukken weet ook de speelgoedfabrikant, die kinderspeelgoed met knoppen uitrust zonder dat er een andere functie aan de knop verbonden zit dan die van het drukken. En ieder die voor het eerst in de tram zit, op armafstand van het grote rode exemplaar in het techniek lokaal (de verboden vrucht onder de knoppen) of om wat voor reden dan ook achter een mengpaneel terecht komt weet waar ik het over heb. Het gebruiken van een knop is niet alleen maar een kwestie van een druk erop, maar een optimale sensatie van het besturen van de wereld via de oppervlakte van je vingertop.
 

meer van vibeke mascini