Hoe kijkt Ben Hodges, voormalig commandant van de Amerikaanse troepen in Europa, naar het nieuws uit Washington? ‘Ik verwacht elke ochtend weer een rare nieuwe ontwikkeling of iets bizars vanuit het Witte Huis dat ons imago in de wereld en de band met onze bondgenoten beschadigt.’ Kunnen de Europese lidstaten van de NAVO inspringen en de positie van de VS overnemen volgens Hodges? ‘Als je kijkt naar de gezamenlijke economieën, inwonersaantallen en de militaire macht van de Europese landen plus Canada en natuurlijk het VK, dan valt Rusland daarbij in het niet, behalve wat kernwapens aangaat. Dus op termijn zouden de bondgenoten voor een groot deel kunnen inspringen in het extreme geval dat de VS geen NAVO-lid meer zou zijn.’ Hodges vindt dat Europa meer zelfvertrouwen moet hebben. ‘Je hebt geen Amerikaans vangnet nodig, maar zelfvertrouwen. Ik heb meer vertrouwen in Europa dan de meeste Europeanen’, stelt hij. Afgelopen week kwam in het nieuws hoe geheime berichten verstuurd via Signal over de aanval op de Houthi’s bij een journalist terechtkwamen. Hodges is kritisch: ‘De minister van Defensie, de Nationaal Veiligheidsadviseur, de directeur van de Inlichtingendienst moeten allemaal worden ontslagen of moeten ontslag nemen. Dit zijn flagrante schendingen.’ Volgens hem spreekt hier arrogantie en incompetentie uit: ‘Tulsi Gabbard, Mr. Hegseth, en Mr. Waltz zijn allemaal legerofficier geweest. Ze zijn dus getraind om goed met geheime informatie om te gaan. Ze waren óf zo arrogant dat ze ervan uitgingen dat ze dat niet meer hoefden te doen, óf ze zijn gewoon incompetent.’ 

Lees meer:

• Houding VS werkt als shocktherapie voor Europa – vier atlantici over hoe nu verder (NRC) 
• Anna van Zoest (directeur Atlantische Commissie): 'Mogelijk belangrijke NAVO-afspraken in Den Haag dit jaar' (Sven op 1) 
• ‘De scheldpartij van Trump en Vance tegen Zelensky was een van de verschrikkelijkste dagen van mijn leven’ (NRC) 
• Binnen Trump-II vinden ze Europeanen ‘zielige klaplopers’, leert het Signal-lek. Zijn er nog lichtpuntjes? (NRC) 
• Amerikanen schrappen deel Groenland-bezoek, Deense minister is positief: ‘Dit is de-escalatie’ (De Volkskrant)
• Premier Groenland ziet bezoek Amerikaanse veiligheidsadviseur en vrouw JD Vance als provocatie (De Volkskrant) 
• Russia and Ukraine Agree to Stop Fighting in Black Sea, White House Says (The New York Times)
• Navo-chef Rutte waarschuwt: Britse en Franse kernbommen kunnen die van VS niet vervangen (AD) 
• Pleidooi voor 'nieuwe Navo' zonder VS, mét Canada: ‘Dat land heeft meer gemeen met noorden van Europa’ (AD) 
• Trump: If NATO members don't pay, US won't defend them (Reuters)

‘Er is een opdracht aan Europa om meer te doen. Om te bouwen aan een positie van kracht. En ook aan een gelijkwaardigere positie met de Verenigde Staten, zonder de Verenigde Staten daarbij te verliezen’, stelt Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie. Op de vraag of het bezoek van vicepresident J.D. Vance aan Groenland een soort oorlogsverklaring is, antwoordt ze: ‘We moeten niet plaatsvervangend denken. We weten niet of dit een onderhandelingstechniek is. We weten niet of het menens is.’ Ze waarschuwt wel dat ‘dit soort dreigementen’ voor verdeeldheid zorgen binnen de NAVO. Dat is ‘altijd slechte boel’, want: ‘verdeeldheid betekent dat je als groep niet meer één bent en ook niet meer geloofwaardig naar buiten toe de kracht van het bondgenootschap kunt uitstralen.’ Van Zoest ziet dat er veel in Europa gebeurt om minder afhankelijk van Amerika te worden en ze is hoopvol: ‘We zijn op de goede weg, maar er is absoluut ook politieke moed en doorzettingskracht voor nodig. En dat gaat nog een jaar of vier, vijf duren. In de tussentijd zullen we dat gesprek met de Amerikanen echt moeten voeren.’

Woensdag gaan de tarieven van de Verenigde Staten tegen de Europese autoindustrie in. Wat betekent dit voor Nederland? ‘We profiteren van de dreiging die in de lucht hangt, want ondernemers zijn nu gek genoeg veel aan het verkopen aan Amerika, omdat die tarieven er aankomen proberen ze nog weg te zetten wat ze kunnen’, legt hoofdeconoom van ABN-AMBRO Sandra Phlippen uit. De klap komt later volgens Phlippen, ‘je moet je de wereldhandel voorstellen als een soort mierenhoop waar allerlei bedrijven heen en weer krioelen en spullen van A naar B verkopen. Het is enorm verbonden met elkaar. En daar valt ineens een hele grote, zware steen op. Dat raakt eigenlijk iedereen. Iedereen moet een nieuwe route zoeken. Dat kost heel veel extra geld.’ Maar Phlippen benadrukt ook: ‘als de nood aan de man is moet je niet onderschatten hoe wendbaar ondernemers zijn. Dat hebben we in de pandemie gezien en dat gaan we nu weer moeten doen.’  

Lees meer:

• ECB verlaagt rente en waarschuwt voor risico's handelsoorlog (Morningstar) 
• Wat de laatste tariefdreigingen van Trump voor Europa kunnen betekenen (ABN-AMRO) 
• Trump wil 25 procent importheffing op auto’s gemaakt buiten VS (NOS) 
• Dutch pensions to invest €100bn in risky assets boosting Europe's defence efforts (Financial Times)

Vrijdagochtend ontving ING een dagvaarding van Milieudefensie, het startsein voor een nieuwe klimaatzaak onder leiding van klimaatadvocaat Roger Cox. ‘In het klimaatakkoord van Parijs is heel duidelijk neergelegd dat wij het klimaatprobleem alleen maar opgelost gaan krijgen op het moment dat financiële stromen verlegd gaan worden van klimaat-destructieve economische activiteiten naar klimaatvriendelijke activiteiten. Het is evident dat banken in het centrum van die financiële stromen staan', legt Cox uit. Volgens Milieudefensie is het klimaatbeleid ‘nog steeds ver van voldoende.’ ‘Daar wordt ING op aangesproken, omdat ING de grootste internationaal opererende bank is met een hoofdkantoor in Nederland.’  

President Trump stapte wederom uit het klimaatakkoord van Parijs. Cox stelt dat dit ook een positief effect zou kunnen hebben. ‘Amerika heeft eigenlijk al sinds het klimaatverdrag in 1992 werd gesloten veel drempels opgeworpen. Mede gevoed door het Amerikaans bedrijfsleven’, legt Cox uit. ‘Het zou heel goed kunnen zijn dat, nu de Amerikaanse delegaties niet meer aan tafel zitten in de jaarlijkse klimaattoppen, er veel meer mogelijk is. China en Europa zitten op het vlak van verduurzaming en klimaataanpak veel meer op een lijn.’ 

De aanpak van het klimaatprobleem begint volgens Cox met het aanspreken van staten en grote ondernemingen ‘omdat zij toch uiteindelijk het voortouw zullen moeten nemen om ons het raamwerk te geven waarin wij beter kunnen consumeren dan we nu doen.’ Toch heeft hij ook een oproep aan ons: ‘Ik zou burgers willen verzoeken om ook echt op te staan en hun geluid duidelijker te laten horen, zodat dit probleem daadwerkelijk aangepakt kan worden.’ 

Hierbij onze reactie op de dagvaarding van Milieudefensie. 

Aanvullend wijs ik je ook graag nog op de Reuters-berichtgeving van 26 maart over de validatie van onze klimaatdoelstellingen door SBTi.

We laten ons niet door een langdurige rechtszaak afleiden van de acties die we moeten ondernemen om het klimaatprobleem aan te pakken. 

Deze laatste stap van Milieudefensie is geen nieuws voor ons - ze hebben hun plannen een jaar geleden al aangekondigd. 

We hebben hun claims nog niet gezien, maar tot nu toe zijn ze onrealistisch en onredelijk. 

Wij blijven ons richten op samenwerking met onze klanten om hen te helpen bij hun transitie en om toekomstbestendig te zijn. 

We hebben vertrouwen in onze klimaataanpak om: 

• de uitstoot terug te dringen, door samen met onze klanten te helpen koolstofarm te worden; 
• een duurzame toekomst op te bouwen, door innovatieve technologieën en oplossingen te financieren die nodig zijn voor een koolstofarme wereld; 
• en omdat iedereen bij de overgang moet worden betrokken, vinden we nieuwe manieren om mensen te helpen een stap voor te blijven. 

We delen de bezorgdheid over het klimaat, maar verschillen van mening over welke actie daarvoor nodig is. 

De eisen van Milieudefensie weerspiegelen niet de rol van een bank in de transitie en ondersteunen niet de systeemverandering die moet plaatsvinden. 

We hadden liever onze bestaande dialoog voortgezet, maar zullen uiteraard onze aanpak in de rechtszaal toelichten.