26 januari

Deze week in Buitenhof: Timothy Snyder 'Over Vrijheid', Sandra Phlippen over economische gevolgen van America First , Arno Visser sluit aan om te praten over de gevolgen van de Greenpeace-uitspraak en de nieuwsfoto met Ahmet Polat

Wat is vrijheid?

De Amerikaanse historicus Timothy Snyder werd wereldberoemd door zijn boek Over tirannie en zijn bestsellers over de Holocaust en Oost-Europaver tirannie en Oost-Europa. Hij voorspelde voortijdig de bestorming van het Capitool en de Russische inval in Oekraïne. In zijn nieuwste boek Over Vrijheid waarschuwt hij dat we niet meer begrijpen wat vrijheid is. 

‘Moderne tirannie neemt je toekomst en idealen weg en zegt dat er geen alternatieven zijn. Die zijn er wel. Deze eeuw kan veel beter worden dan hij is begonnen’, aldus Snyder. Hij stelt dat de ‘Amerikaanse Droom’ plaats lijkt te maken voor de ‘Amerikaanse Nachtmerrie’ waarin alles draait om wedijver. ‘Meneer Trump belichaamt dit. Hij wil geen vooruitgang voor allen maar leedvermaak over mensen die worden uitgezet minder kansen hebben of ongezond zijn’. 

Snyder is kritisch op Trumps gratie aan de Capitoolbestormers. ‘Het is schokkend en gevaarlijk’. Trump ondermijnt hiermee de rechtsstaat en creëert ruimte voor een Trump-militie'. In een rechtsstaat heeft de politie een geweldsmonopolie, in andersoortige regimes zijn er quasi-officiële milities die loyaal zijn aan de leider. De assiociatie met Mussolini snijdt hout volgens Snyder. 'De mensen rondom Trump 'weten ook wat er gebeurd is in de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw'.

Snyder schrijft in zijn boek over ‘titanische leugens’. 'Een leugen op een dermate grote schaal dat als je die accepteert, de werkelijkheid veranderd wordt. Dan moet je andere dingen aanpassen’. 

Over Trumps ambitie om vrede te stichten tussen Oekraïne en Rusland is Snyder uitgesproken: ‘Het lukt hem niet. Als er vrede komt in Oekraïne, komt dat doordat de Oekraïners weerstand hebben geboden aan een vreselijke oorlog met een beetje hulp van Europa, de VS en anderen’. Snyder besluit het gesprek met de constatering dat we voor grote uitdagingen staan, maar we ook veel middelen hebben. Als historicus weet hij dat er veel meer mogelijk is dan mensen denken.   

Timothy Snyder

Historicus en schrijver

Loopbaan
Hoogleraar geschiedenis, Yale University
Fellow, Institute for Human Sciences Vienna
 
Boeken (o.a.)
Over vrijheid (2024)
Onze ziekte: lessen in vrijheid van een ziekenhuis dagboek (2020)
De weg naar onvrijheid: Rusland, Europa, Amerika (2018)
Over tirannie (2017)
Zwarte aarde (2015)
Thinking the Twentieth Century (met Tony Judt, 2012)
Bloedlanden: Europa tussen Hitler en Stalin (2010)

wat zijn de gevolgen van 'America first'?

Deze week stond in het teken van de inauguratie van Donald Trump en zijn signaal is duidelijk: America first. Hij dreigt met hoge importtarieven voor China en ook Europa. Wat betekent dat voor onze economie? Daarover hoofdeconoom Sandra Phlippen, die Trumps speech hoorde in Davos tijdens het World Economic Forum.

‘Amerika heeft gewoon heel veel schulden en weinig heel weinig spaargeld dus en dat is het handelstekort en daar maakt Trump zich kwaad over’, aldus Phlippen over de importtarieven waar Donald Trump mee dreigt. Europese producten zullen daardoor duurder worden voor Amerikaanse consumenten met als gevolg dat wij minder gaan exporteren. Phlippen verwacht dat ‘ondernemers andere markten zullen gaan zoeken’ en dat wij ons moeten aanpassen. Voor de Amerikanen betekent dat inflatie en het uitblijven van winst die Trump verwacht ‘door die tarieven te installeren’. Trump schetst het beeld dat zijn voorganger Biden een economische Armageddon heeft achtergelaten voor hem. Dit beeld klopt niet volgens Phlippen. Door het ‘wilde gedereguleerde beleid’ van Trump kan er juist een situatie ontstaan dat de inflatie niet daalt en de rente moet stijgen.  

Volgens de hoofdeconoom van ABN AMRO moet het veel meer gaan over Europa en minder over Trump. ‘Het is uit met Amerika. De verkering is over. Wij hebben liefdesverdriet daarvan en dat kan misschien nog wel even duren. Maar wij zullen ons daar snel overheen moeten zetten, want het is niet meer onze vriend’. Tegelijkertijd is er in de VS ook sprake van een ‘goldrush’: ‘als je ziet wat er nu in AI wordt geïnvesteerd, dat is gigantisch’. Dat ook Nederlandse bedrijven daarvan willen profiteren is begrijpelijk, maar Phlippen is kritisch ‘de kans dat er na de boom een bust komt is heel realistisch'. 

Lees meer:

Sandra Phlippen

Hoofdeconoom ABN AMRO

Loopbaan 
- Chef economie bij het Algemeen Dagblad 
- Hoofdredacteur economenvakblad ESB

Nevenfunctie
- Praktijkhoogleraar duurzaam bankieren RUG 
- Externe Begrotingsadviseur Raad van State

Eerder in Buitenhof op 10/9/23 met Arnoud Boot over economische gevolgen van klimaatverandering

Greenpeace-uitspraak en woningnood

Greenpeace gaf deze week via de rechter de Staat der Nederlanden een tik op de vingers: het kabinet moet veel meer doen om de stikstofuitstoot tegen te gaan, want Nederland raakt op slot. Niet alleen de boeren staan met hun rug tegen de muur, ook de bouwsector dreigt tot stilstand te komen. Hoe komen we nu eindelijk uit deze impasse? Arno Visser, de voorman van Bouwend Nederland schuift aan.

‘Ik had niet verwacht dat de rechter iets anders kon zeggen en ik had zeker niet verwacht dat de rechter gezegd zou hebben: nou, dat stikstofprobleem dat valt wel mee. Want hoeveel rechtszaken moeten we nog hebben in dit land waarin dat tot uitdrukking komt’, aldus Visser, over de Greenpeace-uitspraak. ‘Ga niet het wiel uitvinden. Ga uitvoeren, ga doen. En kijk naar wat er al is’. Hij waarschuwt ervoor dat Nederland op slot dreigt te gaan: ‘de gevolgen zijn economisch en financieel veel groter, dan als we nu stevig ingrijpen'. Visser heeft nog een boodschap aan kabinet Schoof : ‘Nu Ingrijpen, niet wachten. Niet met twaalf ministers, gewoon met een kleine club uitvoeren’. 

Lees meer

Arno Visser

Voorzitter Bouwend Nederland

Loopbaan: 
-President Algemene Rekenkamer
-Wethouder Almere (VVD)
-Tweede Kamerlid VVD

Eerder in Buitenhof op 25/4/21 over de rafelende rechtsstaat

de nieuwsfoto

In deze rubriek bespreekt Buitenhof een spraakmakende nieuwsfoto, deze week uitgekozen door fotograaf en filmmaker Ahmet Polat.

Bron: Angela Weiss/ AFP
‘Ik ben echt opgegroeid met: dit nooit meer.’ Zo’n beeld kan volgens Polat ook een ‘dog-whistle' zijn voor extreem-rechtse groepen of nazi-groeperingen en geeft misschien wel ‘een soort vrijkaartje’. 

Kijk op Instagram

 

luister de podcast

Buitenhof is als podcast gratis terug te luisteren via alle reguliere podcastapps op pc, tablet en smartphone, zoals iTunes, Stitcher en Overcast.

meld je aan voor de nieuwsbrief

Krijg als eerste te horen wie er zondag aanschuift voor een mooi gesprek, stevige discussie of goed debat. En krijg na de uitzending een nieuwsbrief met Het beste van Buitenhof. Schrijf je in voor de nieuwsbrief via onderstaand formulier.