16 februari

Deze week in Buitenhof: Ruben Brekelmans over veiligheidsconferentie in München, Geert Mak, Pjotr Sauer en Vita de Geus- Kovalenko bespreken de impact van de oorlog op Russen en Oekraïeners, Lieke Marsman schreef 'Op een andere planeet kunnen ze me redden'

Veiligheidsconferentie in München

Het was een drukke week voor minister van Defensie Ruben Brekelmans. De Amerikaanse president Donald Trump belde met zijn Russische ambtgenoot Poetin. Staat de EU buitenspel in de ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraine? En op welke manier landen de acties van Trump eigenlijk bij de Europese NAVO-partners? Minister Brekelmans was de afgelopen dagen in München op de jaarlijkse Veiligheidsconferentie. De ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraine waren daar een hoofdonderwerp. Rechtstreeks uit München schuift de minister aan bij Buitenhof. 

De Oekraïense president Zelensky deed een oproep om een Europees leger te vormen en dat het tijd was om te kiezen: wordt het Brussel of Moskou. ‘Dat is de harde realiteit’, volgens Brekelmans. ‘Het is aan Europese landen om nu in actie te komen’ om invulling te geven aan ‘robuuste veiligheidsgaranties die voor Oekraïne nodig zijn voor hun langdurige vrede’. Op de veiligheidstop in München bleek ook dat Europa naar de zijlijn is geschoven door speciaal gezant Keith Kellogg: volgende week starten in Saudi-Arabië gesprekken tussen de VS, Rusland en Oekraïne. Ook dat ‘is de harde realiteit’, stelt de defensieminister. ‘De Amerikanen zijn heel zakelijk en transactioneel’, militair heeft Europa weinig te zeggen en 'dan heb je ook geen plek aan tafel’. ‘En dat is nu de opgave en het huiswerk voor alle Europese landen'. Welk materieel Nederland beschikbaar heeft, bespreekt de minister niet aan de Buitenhof-tafel, want Poetin kijkt mee. Van belang is wat ‘we committeren aan Oekraïne en wat er nodig is om de rest van Europa en de NAVO veilig te houden’. ‘Wij als Nederland zijn één puzzelstukje van een hele grote puzzel daarin’. 

Dat de Amerikanen Europa buitenspel zetten, is volgens Brekelmans 'een reflectie van het feit dat Poetin er beter voor staat dan Zelensky'. Het is van belang dat Oekraïne er sterker voor komt te staan ‘om te voorkomen dat er nog meer concessies gedaan moeten worden’. 

Volgens de defensieminister is er 'meer militaire slagkracht en een sterke economie' nodig om Europese waarden als vrijheid, democratie en veiligheid te beschermen. 'Het is een cruciaal jaar’, stelt hij aan het einde van het gesprek.

Lees meer:

Ruben Brekelmans

minister van Defensie (VVD)

Loopbaan
- Tweede Kamerlid VVD
- Programmadirecteur Ministerie van Financiën
- Politiek assistent Staatssecretaris van J&V Mark Harbers 
- Columnist Het Financieele Dagblad 
- Consultant Boston Consulting Group

Eerder in Buitenhof op 24/11/24 als over 1000 dagen oorlog in Oekraïne

over de toekomst van Russen en Oekraïeners

Terwijl de wereld zich buigt over vredesonderhandelingen, woedt er een hevige strijd aan het Oekraïense front, vliegen Russische drones onafgebroken rond en klinken de luchtalarmen onverminderd in Oekraïne. Een gesprek schrijver Geert Mak, journalist Pjotr Sauer, die in Rusland opgroeide en de Oekraïens-Nederlandse Vita de Geus-Kovalenko over ontheemd zijn, de situatie in Rusland en de toekomst van Oekraïne. 

Tijdens de veiligheidsconferentie in München kwam president Zelensky met de observatie dat het meest invloedrijke lid van de NAVO de Russische president Poetin is. ‘Dat zegt hij scherp. Het is een week geweest van een totale omkering van het hele internationale systeem van het Westen’, stelt Mak. ‘Er zijn na de Tweede Wereldoorlog ontzettend veel kwade geesten in flessen gestopt. En die worden nu allemaal tegelijk losgelaten’, vertelt hij. Geen lidmaatschap van de NAVO en bezette gebieden opgeven ‘dat was een schok voor elke Oekraïner’, aldus Kovalenko. Oekraïners dachten dat Trump de Russische agressie zou stoppen. ‘En wat hij doet, hij geeft ons op. Hij lost niet het conflict op, maar hij wil dat wij capituleren’, stelt ze. Sauer ziet dat Poetin zijn zin krijgt: ‘dit is iets waarvan hij droomde. Zijn visie is echt uitgekomen met dat gesprek [tussen Poetin en Trump], omdat hij samen met Trump over het lot van Oekraïne, zonder Oekraïne en zonder Europa kon praten’.  

Precies een jaar geleden overleed Aleksej Navalny, Poetins grote opponent, in een Russische gevangenis. ‘Eigenlijk is de naam Navalny taboe in Rusland. Iedereen die nog iets met Navalny te maken heeft, is of in de gevangenis of gevlucht’. Toch hebben vandaag tientallen Russen bloemen naar zijn graf gebracht. ‘Moedig’ en ‘riskant dat ze dat gedaan hebben’, vertelt Sauer.  

De Amerikaanse vicepresident J.D. Vance zei op de veiligheidstop in München dat Europa zijn eigen vijand is en noemde migratie en beperking van vrijheid van meningsuiting grote gevaren. Ook sprak Vance steun uit voor de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD). ‘Het is niet een hondenfluitje naar extreemrechts, maar een hondenorgel’, aldus Mak. ‘Ze willen een regimeverandering’. Hij ziet ‘geestverwantschap’ met Wilders en Meloni. ‘Het is heel gevaarlijk. Ook binnen Nederland roep ik: word wakker. In Duitsland staan tienduizenden mensen op straat. En in Nederland gebeurt er helemaal niks. We zijn echt slaapwandelaars’. Volgens Kovalenko gaat ‘het niet alleen om bestaansrecht van Oekraïne, maar om bestaansrecht van Europa’. Geert Mak noemt de deelname van de VVD aan een kabinet waar ook de PVV in zit ‘linke soep’: ‘zo'n partij als de PVV beïnvloedt steeds meer het politieke debat. Je gaat abnormale dingen normaal vinden’, aldus Mak.  

Vita de Geus-Kovalenko

Oekraïense Nederlander

Loopbaan
Erasmus Universiteit Rotterdam
Taalwetenschappen Oekraïne
Stichting Brand New Ukraine

 

Pjotr Sauer

journalist

Loopbaan
The Guardian
The Moscow Times

Geert Mak

schrijver

Publicaties
- Grote verwachtingen (2019)
- In Europa (2004)
- De Eeuw van mijn vader (1999)
- Hoe God verdween uit Jorwerd (1996)

Onderscheidingen
- Gouden Ganzenveer
- Otto von der Gablentz Prijs

Eerder in Buitenhof op 9/4/23 over problemen op het platteland

buitenaardse goddelijke hoop

En dichteres Lieke Marsman is ongeneeslijk ziek, maar weigert zich daarbij neer te leggen. Naast het zoeken naar behandelingen die mogelijk haar leven verlengen vindt ze hoop bij goddelijk en buitenaards leven. Hierover schreef ze het boek ‘Op een andere planeet kunnen ze me redden’, dat deze week de bestsellerslijst binnen stormde.  

'Het was best een bevalling. Deels gaat het over mijn ziekte en alles wat daarbij komt kijken’. Ze vond het proces rondom de diagnose en daarna ‘vrij rommelig’ en kreeg ‘het gevoel dat mijn artsen heel snel de handdoek in de ring gooiden.’ Dat terwijl zij juist dacht aan het verkennen van experimentele behandelmethoden. Maar stelt ze ook: 'Het feit dat ik hier zeven jaar nadat ik gediagnosticeerd ben nog zit, is volledig te danken aan de artsen.’ ‘Ik vond het wel heel zwaar'. ‘Niet in de fysieke zin, want ik vond mijn arm laten amputeren eigenlijk fysiek gezien een eitje’.  

De afgelopen jaren is Marsman door verschillende perioden van rouw heen gegaan. Toen ze ‘in het allerdiepste dal zat’ kreeg ze het gevoel ‘dat er een soort goddelijke kracht’ bij haar was. Lieke Marsman put ook hoop uit buitenaards leven, een ‘valide uitgangspunt’ wanneer iemand zo lang ‘onder heftige stress staat’. Marsman draagt haar boek op aan haar vrienden. Toch schrijft ze dat eenzaamheid verpletterend kan zijn: 'Je kan heel goed eenzaam zijn in het bijzijn van je vrienden'. Tot ze sterft wil ze een ‘oproep tot leven zijn’, naar Sartre, haar favoriete filosoof.

Lieke Marsman

dichteres en auteur

 

 

luister de podcast

Buitenhof is als podcast gratis terug te luisteren via alle reguliere podcastapps op pc, tablet en smartphone, zoals iTunes, Stitcher en Overcast.

meld je aan voor de nieuwsbrief

Krijg als eerste te horen wie er zondag aanschuift voor een mooi gesprek, stevige discussie of goed debat. En krijg na de uitzending een nieuwsbrief met Het beste van Buitenhof. Schrijf je in voor de nieuwsbrief via onderstaand formulier.