Nederlanders zijn in de greep van toenemend egoïsme en verloedering - wordt vaak gezegd. 'De lage landen en het hogere' laat echter zien dat veel mensen hoge idealen nastreven en spirituele motieven, geestelijke waarden en morele beginselen nog altijd belangrijk vinden. Vanuit een cynisch mensbeeld miskennen politici en media echter het bestaande idealisme.

Dit boek toont aan dat Nederlanders, vergeleken met andere landen, in het vormgeven aan hun geestelijk engagement vooroplopen. Dat geeft niet alleen een ander beeld dan gebruikelijk, het biedt ook hoop aan allen die het gangbare cynisme afwijzen. Van den Brink verwerpt de theorie dat modernisering van de samenleving onvermijdelijk leidt tot een vorm van secularisatie en pleit voor het opnieuw uitvinden van de 'civil society'. Daarmee sluit hij aan bij een internationaal pleidooi.