Argos
Bosnische vluchtelingen
De Nederlandse regering komt haar belofte aan de Bosnische vluchtelingen niet na. Vorig jaar beloofde ze nog om zeer ruimhartig Bosniërs naar Nederland te laten overkomen, zeker als het achtergebleven familieleden zou betreffen. Nood breekt in dit geval geen wet. Er wordt steeds meer op de rem getrapt. Tot die conclusie komt onder meer een functionaris van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken in Argos.
Een zoektocht langs zwijgzame Justitieambtenaren, teleurgestelde vluchtelingen en boze juristen naar het werkelijke regeringsbeleid.
Inleidende teksten:
tekst 1.
Het begon zo mooi, met plechtige verklaringen over onze verbondenheid met de vluchtelingen uit Bosnië. Het beleid, zo beloofde de Nederlandse regering een jaar geleden nog, zou rechtvaardig en vooral ruimhartig zijn. En eenmaal in Nederland gearriveerd zou de Bosnische vluchtelingen geen strobreed in de weg worden gelegd als ze achtergebleven familieleden wilden laten over komen.
Maar wat is er na een jaar nog van al dat medeleven over?
Deze week hakte de Tweede Kamer knopen door over de invoering van een strenger vreemdelingenbeleid. Vooral de voorwaarden voor gezinshereniging werden aangescherpt.
Maar niemand vroeg zich af of, en zoja, welke consequenties dat heeft voor de Joegoslavische vluchtelingen.
Het lijkt er op dat nood niet langer wet breekt. Daarover gaat het vanmiddag in ARGOS, maar natuurlijk denkt staatssecretaris Kosto daar anders over.
tekst 2.
Alle andere betrokkenen, die wij in de afgelopen weken spraken, beweren dat de regels steeds harder worden en de richtlijnen steeds verwarrender. Daarom een zoektocht langs zwijgzame Justitieambtenaren, teleurgestelde vluchtelingen en boze juristen naar het werkelijke regeringsbeleid. Bijvoorbeeld in de tot opvangcentrum omgedoopte Willem 1 kazerne in Den Bosch, waar Samija Kahrimanovic uit Sarajevo, die al maanden op hereniging met haar man wacht.
tekst 3
VPRO-verslaggever Arnold Karskens reisde in juni van dit jaar dwars door de frontlinies naar Sarajevo. Daar aangekomen gaat hij met een tolk naar de wijk waar Mohammed Kahrimanovic moet wonen. Het is een verbijsterende tocht door een stadsdeel dat onder vuur ligt, door vrijwel verlaten straten en langs verwoeste huizen.
TEKST 4
Samija Kahrimanovic houdt in haar van emotie trillende handen een brief die ze een maand geleden van haar man kreeg. Ze leest hem elke dag opnieuw. Hij schrijft vanuit Sarajevo:
(stem man): 'Ik zou nu tot Zagreb en Split kunnen komen maar dat kost 4000 Duitse Mark. Mijn kans om weg te gaan is daarom nihil. Ik weet niet of de garant brief die ik heb nog geldig is. Vraag het daar waar jij bent. Mijn paspoort is niet verlopen, dat zou ik kunnen krijgen. Een deze dagen krijg ik een nieuw paspoort en dan maar wachten op de gelukkige dag dat ik naar jullie toe kan komen. '
Tekst 5.
Op 16 augustus zendt een ambtenaar op het ministerie van justitie, Richard Smith, een interne fax naar het Tijdelijk Opvangcentrum voor Joegoslavische vluchtelingen, het TOC in Den Bosch. Daarin legt hij op verzoek van de directie van dit centrum nog eens uit wat het nieuwe beleid inhoudt.
(stem man): 'De regering is van oordeel dat nu eerder moet worden gekozen voor steun aan opvang in de regio dan voor het uitnodigen van ontheemden. Hiermee wordt gevolg gegeven aan het gemeenschappelijk standpunt dat de Europese Gemeenschap en haar lidstaten hebben ingenomen'.
Smith bedoelt dat de vluchtelingen in Bosnië beter in Kroatië kunnen blijven dan naar Nederland te komen.
We bellen met justitie ambtenaar-Smith. Is er sprake van een koerswijziging?
Tekst 6:
De Nijmeegse hoogleraar Europees migratierecht, Fernhout, verwijt de Nederlandse regering passiviteit. Er worden geen initiatieven genomen. De bereidheid om echt te helpen ontbreekt. Een jaar geleden werden twee konvooien met Bosnische vluchtelingen naar Nederland gehaald. Maar daar bleef het bij. Sindsdien wacht de regering af.
Ze wacht op de NAVO,
Verschuilt zich achter de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen.
Wacht de uitkomsten van het vredesberaad af.
Wacht de winter af, omdat ingrijpen dan nog urgenter wordt.
Pleit voor opvang in de regio.
Alle argumenten om niets te doen worden steeds weer herhaald.
Tekst 7.
De man die daar zat op het Nederlandse consulaat in Zagreb was de diplomaat Koert. Na telefoontjes met Zagreb en Boedapest vinden we de diplomaat uiteindelijk in Moskou.
tekst 8.
Diplomaat Koert wijst het ministerie van Justitie aan als de motor achter het steeds restrictievere beleid van de Nederlandse regering. Ook de Nijmeegse hoogleraar Fernhout kwam daarmede in aanraking toen hij zich dit voorjaar inspande voor moslim-vluchtelingen die onder erbarmelijke omstandigheden in Bosnische kampen verbleven. Kampen die bedreigd werden door het geweld van de Kroatische milities. Fernhout vond dat de Nederlandse regering hier te hulp moest schieten.
tekst 9.
Niet alleen in Den Bosch, ook in het opvangcentrum in Zuidlaren heerst verwarring over het alsmaar veranderende vreemdelingebeleid. Verslaggeefster Irene Houthuys gaat op onderzoek.
Tekst 10.
Iedereen is het spoor bijster. De vreemdelingenpolitie wordt bijna wekelijks geconfronteerd met voortdurende andere richtlijnen, die plotseling veranderen.
Ook de Kamerleden waren deze week in verwarring. Afgelopen woensdag moesten ze, in de commissievergadering Minderhedenbeleid, een oordeel vellen over de nieuwe, strengere richtlijnen voor gezinshereniging. Staatssecretaris Kosto wil dat vreemdelingen eerst woonruimte en werk hebben voordat ze hun familie naar Nederland mogen laten overkomen. Dat is voortaan de voorwaarde.
Tekst 11.
Ook na de vergadering is er nauwelijks iets duidelijker geworden.
Moeten vluchtelingen nu wel of niet werk hebben om hun familie hierheen te kunnen halen? We ondervragen het VVD-tweede kamerlid Wiebenga.
Tekst 12.
Ton Romer van de stichting Vluchtelingenwerk in Den Bosch heeft andere ervaringen. Het wordt steeds urgenter om familieleden hier naar toe te halen, omdat ze in Kroatië niet veilig meer zijn.
Tekst 13.
Langzaam ontstaat een gigantisch probleem. Hier wordt het net steeds strakker aangehaald. Daar, in Zagreb en elders in Kroatië, is alles overvol. Niettemin preekt de Nederlandse regering de filosofie dat vluchtelingen en ontheemden in de regio zelf moeten worden opgevangen en niet in Nederland. De Nijmeegse hoogleraar Fernhout
Tekst 14.
Vanuit de Willem I-kazerne in Den Bosch proberen dagelijks Bosnische vrouwen telefonisch contact te krijgen met hun mannen en familieleden in Sarajevo en opvangkampen in Kroatië. Het zijn gesprekken vol emotie en verlangen. Ze wachten. Hoe langer de hereniging uitblijft, hoe groter de teleurstelling wordt. Sommige vrouwen zeggen, als het nog langer duurt gaan we terug naar Sarajevo. Het is beter daar te sterven dan hier in verdriet om te komen.