Argos
Staatssecretaris Ter Veld over uitkeringsfraude
Staatssecretaris Ter Veld over uitkeringsfraude.
De staatssecretaris van sociale zaken, mevrouw Elske ter Veld, wil dat bedrijfsverenigingen en sociale diensten jaarlijks in het openbaar verantwoording gaan afleggen over de manier waarop ze de sociale verzekeringswetten uitvoeren.
Ze zal gemeenten en gemeentelijke sociale diensten gaan verplichten jaarlijks vooraf met een beleidsplan te komen hoe de sociale zekerheid zal worden uitgevoerd. Achteraf zullen de diensten aan de gemeenteraad verslag moeten uitbrengen hoe de voornemens zijn uitgevoerd en welke problemen, fraude en misbruik, zich hebben voorgedaan. Ter Veld wil op deze manier de controle en verantwoordelijkheid op de uitvoering van de sociale zekerheid in handen brengen van de lokale overheden. Nu berust die bij de centrale overheid.
De staatssecretaris wil daarmee voorkomen dat ongelukken zoals in Rotterdam, waar wethouder J. Henderson moest verdwijnen omdat hij de Raad niet tijdig informeerde over uitkeringsfraude, zich kunnen herhalen. Dit heeft mevrouw Ter Veld vrijdagmiddag gezegd in Argos.
De staatssecretaris loopt met de aangekondigde maatregelen vooruit op de komende herziening van de Algemene Bijstandswet, de parlementaire enquête naar sociale zekerheid en de uitslag van de Commissie-Van der Zwan die fraude in de sociale zekerheid onderzoekt.
In het radioprogramma zegt Ter Veld dat zij de fraude met uitkeringen ernstig neemt maar dat het ook weer niet moet worden overdreven; "Over de omvang van uitkeringsfraude zijn nog steeds geen betrouwbare cijfers beschikbaar".
De veelheid van regels en mogelijkheden die de wet geeft, nodigt ook teveel uit tot fraude. Zij bereidt voorstellen voor de wet drastisch te vereenvoudigen. Zo wil de staatssecretaris dat de sociale diensten er in het vervolg standaard van uitgaan dat alle uitkeringstrekkers samenwonen, ze noemt dit "partnerrisme". "Als iemand voor een hogere uitkering in aanmerking wil komen zal hij zelf moeten aantonen alleenstaand te leven", aldus de staatssecretaris.
Inleidende teksten:
Inleiding na tune
Elske ter Veld, staatssecretaris van sociale zaken, eigenlijk was ze liever minister geweest. Want de staatssecretaris moet immers altijd het vuile werk opknappen. De bezuinigingen uitvoeren waarover de minister onderhandeld heeft. Een ondankbare en frustrerende opdracht voor iemand die ooit als bevlogen socialist begon.
Rudie van Meurs en Max van Weezel praten met haar over uitkeringsfraude, een onderwerp waar zelfs haar partij de PvdA opeens openlijk over durft te praten, sterker nog het lijkt wel of ze het de laatste tijd over weinig anders meer hebben.
En dan praten we natuurlijk over de verzorgingsstaat en over wat daar nog van over zal zijn na dit kabinet.
Het was een hectische week, voor de staatssecretaris. Een CDA-commissie onder leiding van Jelle Zijlstra heeft zojuist vastgesteld dat alles anders moet: de studiefinanciering moet omlaag, er moet minder geld besteed worden aan volkshuisvesting en ook de sociale zekerheid moet opnieuw worden aangepakt, aldus de CDA commissie. Het FNV wil definitief af van de familie-Doorsnee en een sociale zekerheid die toegespitst wordt op het individu. Minister Kok heeft zojuist in een brief, de kaderbrief, zijn plannen voor het jaar 1994 onthuld: minder subsidies en een eigen bijdrage in de sociale zekerheid. En in en buiten het kabinet, waarvan zij deel uitmaakt, klinken stemmen die stokslagen en kampementen willen voor boefjes die de wet overtreden.
Elske ter Veld wacht een zware week. Ze moet een oplossing gaan zoeken voor een gat van anderhalf miljard. De uitkeringen voor de minima zullen opnieuw moeten worden aangepakt. Het zal, zegt ze aan het eind van een lang gesprek, de komende dagen ongetwijfeld een keer in haar opkomen er maar mee op te houden.
tekst na blok over fraude:
Mevrouw Ter Veld wil, kortom, dat bedrijfsverenigingen en sociale diensten jaarlijks verantwoording gaan afleggen over de manier waarop zij de wet uitvoeren. Ze zegt letterlijk: 'Ik ben nog nooit een bedrijfsvereniging tegengekomen die dat nu doet.'
Ze wil ook gemeenten en gemeentelijke sociale diensten verplichten vooraf in het openbaar met een beleidsplan te komen en achteraf met een jaarlijks verslag aan de raad. Op die manier kan de gemeenteraad zelf gaan controleren en kunnen ongelukken, zoals het ontslag van wethouder Henderson in Rotterdam, voorkomen worden.
De staatssecretaris wil dat voor iedereen duidelijk wordt hoe sociale diensten en gemeentelijke diensten opereren.
Ze loopt hiermee vooruit op de afloop van de parlementaire enquête naar sociale zekerheid en op de uitslag van de commissie Van der Zwan die de fraude in de sociale zekerheid onderzoekt.
Elske ter Veld wil, met andere woorden, dat de controle in handen komt van lagere overheden. Nu is vooral zij verantwoordelijk en worden het openbaar ministerie en de rechtelijke macht overspoeld door zaken die ze niet aankunnen.
tekst voor blok over basisinkomen:
En dan het basisinkomen. Het basisinkomen zou de verzorgingsstaat wel eens een nieuwe, noodzakelijke impuls kunnen geven. Een inkomen voor iedereen zou subsidies overbodig maken. Allerlei inkomensafhankelijke regelingen kunnen worden geschrapt. Over bijverdienen en zwartwerken hoeft niet meer moeilijk te worden gedaan. Ze worden gelegaliseerd. Duizenden ambtenaren en honderden sociaal rechercheurs, nu ingezet om sociale wetten uit te voeren en te controleren, zouden kunnen verdwijnen. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid vindt dat het kan, het Centraal Planbureau acht de regeling uitvoerbaar en verwacht zelfs dat de werkloosheid er door zal dalen. De vrouwenbeweging wil het en sociale diensten zijn voor.
Maar de staatssecretaris voor sociale zaken wil er niets van weten.
tekst na blok basisinkomen
Fraude blijft zo onvermijdelijk. En het meest gevoelig voor fraude zijn de regelingen voor de zogenaamde 'leefvormen' - de woningdelers, de jonge woningdelers, de kostgangers, de onderhuurders, de stoepdelers. Kortom die eindeloze vindingrijkheid van oplossingen voor mensen die net doen alsof ze alleen wonen - terwijl de samenwonen. Mevrouw Ter Veld heeft daar een nieuw begrip voor uitgevonden: het partnerisme. Vanaf nu gaat zij en gaan de sociale diensten er bij het vaststellen van de hoogte van uitkeringen ervan uit dat iedereen een partner heeft, dat alle mensen samenwonen. Alleen de mensen die ondubbelzinnig kunnen aantonen dat ze echt alleen zijn krijgen een hogere uitkering. Zo is geruisloos het principe van de omgekeerde bewijslast geïntroduceerd.