Argos
Doorstroombanen
Ouderen moeten langer blijven werken, asielzoekers en bijstandsmoeders moeten betaalde arbeid gaan verrichten. Het kabinet verzint creatieve plannen om de krapte op de arbeidsmarkt te bestrijden. Maar hoe kan het dat ondanks het nijpend tekort aan arbeidskrachten er toch nog bijna 100.000 WIW- en Instroom/Doorstroom-banen bestaan? Banen die door de overheid gecreëerd zijn om langdurig werklozen aan de slag te helpen. Hoeveel mensen stromen er eigenlijk door vanuit die gesubsidieerde banen naar een gewone baan? En: Helpt de overheid langdurig werklozen aan werkervaring of helpt ze vooral zichzelf aan goedkope arbeidskrachten?
-----------
Argos over gesubsidieerde arbeid.
Ouderen moeten langer blijven werken, asielzoekers en bijstandsmoeders moeten betaalde arbeid gaan verrichten. Het kabinet verzint allerlei creatieve plannen om de krapte op de arbeidsmarkt te bestrijden. Maar hoe kan het dat ondanks het nijpend tekort aan arbeidskrachten er toch nog bijna honderdduizend WIW- en Instroom/Doorstroombanen bestaan?
Banen die door de overheid gecreëerd zijn om langdurig werklozen aan de slag te helpen. Hoeveel mensen stromen er eigenlijk door vanuit de gesubsidieerde banen naar een gewone baan. En helpt de overheid langdurige werklozen aan werkervaring of helpt ze vooral zichzelf aan goedkope arbeidskrachten?
Vraaggesprekken hierover met:
- voormalig banenpooler Ad van Wolveren (?);
- bestuurder Edith Snoei van de AbvaKabo;
- directeur Paul Verheij van het Amsterdamse bedrijf NV Werk dat met uitkeringsgeld van de Sociale Dienst langdurige werklozen aan een baan helpt;
- coördinator Jan Lorskens van het werklozencentrum Unitas in Nijmegen;
- onderzoeker Ruud Vlek, die in 1998 de arbeidsmarktbeleid van Amsterdam onderzocht(telefonisch);
- gesubsidieerd medewerker Roy Timal (?) van het wijk- en dienstencentrum Escapade in Den Haag die aanzienlijk minder verdient dan zijn collega die een reguliere arbeidsplek heeft en hetzelfde werk verricht;
- Tweede Kamerlid Spoelman van de PvdA (telefonisch); Geïllustreerd met een fragment van een actie in augustus 1998 van Amsterdamse stads- en flatwachten voor een beter salaris en toekomstperspectief.
-----------
Inleidende teksten, misschien niet volledig:
Tekst 1
Edith Snoey, dagelijks bestuurder van de ABVA/KABO FNV. Zij toont zich bezorgd over de positie van de tienduizenden werkers op een gesubsidieerde arbeidsplaats. Dat is voor haar de reden om vandaag, namens haar vakbond met een opmerkelijk voorstel naar buiten te treden.
Ouderen moeten langer blijven werken, asielzoekers en bijstandsmoeders moeten betaalde arbeid gaan verrichten. Het tweede paarse kabinet verzint creatieve plannen om de krapte op de arbeidsmarkt te bestrijden. Maar hoe kan het dat ondanks het nijpend tekort aan arbeidskrachten er toch nog bijna 100.000 WIW- en Instroom/Doorstroombanen bestaan? Banen die door de overheid gecreëerd zijn om langdurig werklozen aan de slag te helpen. Hoeveel mensen stromen er eigenlijk door vanuit die gesubsidieerde banen naar een gewone baan? En: Helpt de overheid langdurig werklozen aan werkervaring of helpt ze vooral zichzelf aan goedkope arbeidskrachten?
In Argos vandaag een verslag vanuit de wereld van de gesubsidieerde arbeid
Tekst 2
Boze Amsterdamse stads- en flatwachten in actie voor een beter salaris en een beter toekomstperspectief in augustus vorig jaar. Tachtigduizend mensen zijn op dit moment aan het werk in scholen, ziekenhuizen, verpleeghuizen of als conducteur op de tram. Werk dat nuttig is, Werk dat gedaan moet worden maar ook werk waarvoor de overheid geen normaal loon meer wil betalen. Daarom laat de overheid dat werk doen door mensen die langdurig werkloos zijn. Dat helpt de werklozen aan werkervaring en het helpt de maatschappij doordat werk wat anders zou blijven liggen nu weer gedaan wordt. Alom blijde gezichten zou je dus verwachten. Maar de praktijk is anders.
Ad van Wolferen was zeven jaar lang banenpooler. De banenpool is in 1989 bedacht door het kabinet Lubbers/Kok. Het was de trots van dat kabinet en vormde het hart van het motto van dat kabinet, de Sociale Vernieuwing. Als afgestudeerd psycholoog probeerde Van Wolferen via de banenpool aan ander werk te komen.
Tekst 4
Sinds de hoge werkloosheid van begin jaren tachtig heeft de overheid een lawine van plannen bedacht om langdurig werklozen weer aan werk te helpen. Opeenvolgende kabinetten buitelden over elkaar heen om het idee van werk, werk, werk voor alle werklozen praktijk te laten worden. Daarbij stonden telkens twee gedachten steeds centraal. De gesubsidieerde banen mogen echte banen niet verdringen op de arbeidsmarkt. En de tweede voorwaarde van bijna alle regelingen was dat werklozen vanuit de regeling moesten uitstromen. Doorstromen naar een gewone baan, naar echt werk.
Van de meeste regelingen blijkt het erg moeilijk te achterhalen hoeveel mensen er daadwerkelijk doorstromen. Over het algemeen ligt het doorstroompercentage ergens tussen de 5 en de acht procent. Er is één regeling die veel succesvoller is: de zogenaamde Melkert-2-regeling. Melkert-2-banen zijn banen in de particuliere sector. In bedrijven dus. In Amsterdam is de uitvoering van die Melkert-2-regeling in handen gegeven van een apart bedrijf dat eigendom is van de gemeente Amsterdam, de NV Werk. Paul Verheij is de directeur van de NV Werk. We treffen Verheij in zijn ruime directeurskamer in Amsterdam-West.
Tekst 5
Die veertig medewerksters van de HEMA, waar Paul Verheij het over heeft, maakten deel uit van de ruim 21 duizend langdurig werklozen die van 1995 tot 1999 een Melkert-2-baan hadden. Vorige maand maakte het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een persbericht trots bekend dat 60% van de deelnemers aan de Melkert-2 regeling is uitgestroomd naar een tijdelijke of vaste baan. Het persbericht meldt dat Minister De Vries de regeling een succes noemt. Jan Lorskens is coördinator van het Nijmeegse werklozencentrum Unitas. Hem bereiken dagelijks klachten van deelnemers aan de Melkert-regeling.
Tekst 6
Jan Lorskens, van werklozencentrum Unitas in Nijmegen. Directeur Verheij van de NV Werk in Amsterdam staat voor zijn regelingen. Hij wordt door de gemeente Amsterdam afgerekend op basis van het aantal langdurig werklozen dat hij plaatst. Dus Verheij heeft groot belang in het produceren van gunstige cijfers.
Tekst 7
Directeur Verheij, die in Amsterdam de Melkert-2 regeling uitvoert. Uiteindelijk moet hij tegeven dat niet vast te stellen is of mensen een baan vinden dankzij hun deelname aan de melkert-2-regeling of dankzij de toenemende krapte op de arbeidsmarkt.
Ruud Vlek onderzocht vorig jaar de arbeidsmarktmaatregelen van Amsterdam in opdracht van de London School of Economics. We vroegen Vlek om een reactie op de zeer gunstige uitstroomcijfers van de NV Werk, het bedrijf van Verheij.
Tekst 8
Roy Timal werkt in het wijk en dienstencentrum Escampade in Den Haag. Hij werkt daar al vijf jaar, eerst als banenpooler, toen als Melkertier en nu als WIW-er. Niet dat hij steeds ander werk ging doen, maar de naam van de regelingen waaronder hij werkt verandert nu eenmaal regelmatig. We spreken Timal thuis waar hij herstellende is van een operatie aan zijn knie.
Tekst 9
Roy Timal, voorlopig staat zijn leven en dat van tienduizenden andere gesubsidieerde werkers stil bij de grenzen die de verschillende regelingen stellen. Edith Snoey is dagelijks bestuurder van de ABVA/KABO FNV. Snoey houdt zich als vakbondsbestuurder bezig met de rechtspositie van de gesubsidieerde werkers.
Tekst 10
Edith Snoey van de ABVA/KABO FNV beschikt ook niet over een volledig overzicht van de uitstroom uit de verschillende naar een echte baan. Ook op het ministerie van Sociale Zaken en werkgelegenheid zijn die cijfers niet bekend. Wel van enkele afzonderlijke regelingen kent men de uitstroomcijfers maar een overzicht over alle regelingen kon een woordvoerder van het ministerie ons de afgelopen week niet geven. En dat is vreemd. Vooral omdat het kabinet de doorstroom uit de regelingen de hoogste prioriteit geeft.
Er is bij het aantreden van paars 2 nog iets opmerkelijks gebeurd. Tot 1998 was bij alle regelingen additionaliteit van het gecreëerde werk een absolute voorwaarde. Want de gesubsidieerde banen mochten geen regulier werk verdringen. In de praktijk gebeurde dat volop maar in theorie mocht het niet. Bij de invoering van de nieuwe WIW, de Wet Inschakeling Werkzoekenden, is die additionaliteitstoets voor de werkervaringsplaatsen in de particuliere sector vervallen. We vroegen Paul Verheij van NV Werk in Amsterdam hoe dat komt.
Tekst 11
Paul Verheij moet er even zijn pet voor afzetten maar dan geeft ook hij het toe: eigenlijk zouden een groot deel van die gesubsidieerde banen gewoon volwaardig betaald moeten worden. Edith Snoey, de dagelijks bestuurder van de ABVA/KABO FNV, vindt dat allang. Sinds vorige week heeft de vakbond daarvoor een nieuw plan bedacht.
Tekst 12
Snoey pleit hier voor een soort generaal pardon voor de gesubsidieerde werkers. We vroegen een reactie op dit nieuwe initiatief van de FNV aan Loret Spoelman, lid van de tweede kamer voor de Partij van de Arbeid.
Tekst 13
PvdA Tweede kamerlid Spoelman ziet niets in het plan van de FNV. Maar wat vindt Spoelman van de lage uitstroomcijfers uit de WIW-regeling?
Breaktekst
U luistert naar radio 1, de VPRO, het programma Argos.
Vandaag over de vraag, hoe kan het dat er steeds meer gesubsidieerde banen voor langdurig werklozen bijkomen, terwijl er op de arbeidsmarkt 180.000 onvervulde vacatures zijn?