Argos
Het Flash Gordon-project in Nijmegen
Nijmegen is de oudste stad van Nederland. Een stad waar in 1981 een ware volksopstand woedde rond de Piersonstraat, toen een volkswijk werd gesloopt voor de bouw van een parkeergarage. Nijmegen kreeg de afgelopen tijd opnieuw landelijke bekendheid door elkaar snel opvolgende affaires. Op dit moment speelt nog steeds de 'vuile grond'-affaire. Het Nijmeegse stadsbestuur profileert zich daarbij met een starre opstelling en een heilig geloof in het eigen gelijk. In Argos vandaag een nieuwe affaire in Nijmegen: 'Flash Gordon'. De naam van een science fiction-stripfiguur, maar ook de naam van een modern nieuwbouwproject, een parkeergarage en zes hoge flats met dure koopwoningen, midden in het hartje van historisch Nijmegen. Daarvoor moeten onder meer een oud weeshuis - het oudste gebouw van Nijmegen en tevens rijksmonument - en pas gerenoveerde huurwoningen worden gesloopt, en wordt de Rijksdienst voor de Monumentenzorg aan de kant geschoven. Stevent Nijmegen af op een nieuwe Piersonstraat-affaire?
------------
Argos over het zgn. 'Flash Gordon-project' in Nijmegen, een omstreden bouwproject waarbij een middeleeuws weeshuis en een aantal gerenoveerde woningen plaats moeten maken voor een parkeergarage en een aantal woontorens.
Vraaggesprekken over het project met:
- Wouter van Eck van Milieudefensie in Nijmegen over de plek waar de woontorens komen te staan en de naam Flash Gordon die aan het project is gegeven;
- vertegenwoordiger Willem-Jan Pantus van een aantal historische verenigingen die een rondleiding geeft door het weeshuis;
- voorzitter Fieke Stevens van de Nijmeegse monumentencommissie over de plannen van de gemeente om nieuwbouw neer te zetten op plaatsen waar nu monumenten staan;
- een aantal Nijmeegse ondernemers die voorstanders van het project zijn;
- wethouder Hompe van o.a. Sociale Zaken die ontkent dat de Rijksdienst voor de Monumentenzorg niet vanaf het begin bij de plannen betrokken is geweest, ingaat op de afbraak van de gerenoveerde huurwoningen en de commotie rond het project vergelijkt met die rond de bouw van een piramide voor Museum het Louvre in Parijs;
- mevrouw Wieringa van Monumentenzorg regio Gelderland over het feit dat de gemeente geen overleg heeft gevoerd met Monumentenzorg;
- een bewoonster van een gerenoveerde huurwoning wier woning t.b.v. het Flash Gordon-project moet worden afgebroken;
- wethouder Thielen van Stedelijke Instandhouding en Volkshuisvesting over een brief van Monumentenzorg met een negatief advies, die hij beschouwt als een 'groen licht' voor het project;
- burgemeester D'Hondt van Nijmegen over de overeenkomsten die het dagblad 'De Gelderlander' zag in de houding van de gemeente in het conflict rond het Flash Gordon-project en die ten tijde van de krakersrellen in de Piersonstraat in Nijmegen en de vuile-grondaffaire rond het vliegasverwerkingsbedrijf Vasim. Bevat een fragment uit het Polygoon-journaal.
---------
Inleidende teksten (niet compleet):
Tekst 1
Nijmegen, de oudste stad van Nederland. Een stad, waar in 1981 een ware volksopstand woedde rond de Piersonstraat, toen daar een volkswijk werd gesloopt voor de bouw van een parkeergarage. Onlangs kwam Nijmegen opnieuw landelijk in het nieuws door een aantal affaires. Zo was er vorig jaar de zogenaamde 'vet-affaire' en op dit moment speelt nog steeds het 'vuile grond'-schandaal. Het Nijmeegse stadsbestuur profileert zich daarbij vooral door een starre opstelling en een heilig geloof in het eigen gelijk.
In Argos vandaag een nieuwe affaire in Nijmegen: 'Flash Gordon'. De naam van een science fiction-stripfiguur, maar ook de naam van een nieuwbouwproject, een parkeergarage en zes hoge flats met dure koopwoningen, midden in het hartje van historisch Nijmegen. Daarvoor moeten huurwoningen, een kapel en een rijksmonument worden gesloopt. Dit laatste tegen het uitdrukkelijke advies van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg in.
Argos en de onstuitbare dadendrang van een stadsbestuur: is Flash Gordon het voorbeeld van visionair denken? Of van autistische grootheidswaan? Riskeert Nijmegen een nieuwe Piersonstraat-affaire?
Tekst 2
Het Flash Gordon-project begon in 1989 met een prestigieuze Europese prijsvraag. Jonge architecten uit heel Europa werden uitgenodigd om een ontwerp te maken voor het vrijgekomen terrein in het hartje van Nijmegen.
Tekst 3
Een fragment uit 1994 van het Polygoonjournaal, dat toen in handen was van het Duitse propaganda-apparaat. Maar propaganda of niet, feit is dat door een vergissingsbombardement van de geallieerden een groot deel van het historische centrum van Nijmegen werd weggevaagd. In het zwaar getroffen gebied was het Rooms Katholieke weeshuis een van de weinige gebouwen die overeind bleven staan. En juist dit gebouw wordt 45 jaar later door het Nijmeegse stadsbestuur alsnog weggevaagd. Althans op papier. Want volgens de voorwaarden die Nijmegen in 1989 aan de architectuur-wedstrijd stelde, mag het weeshuis worden gesloopt.
In het bekroonde ontwerp, waarvoor de toenmalige minister van Cultuur d'Ancona de prijs uitreikte, prijkte dan ook op de plaats van het oude weeshuis een parkeergarage.
Tekst 4
Willem-Jan Pantes geeft een rondleiding door het bedreigde monument. Pantes vertegenwoordigt een drietal historische genootschappen, die bij de rechtbank een procedure zijn begonnen tegen de sloop van het monument.
Tekst 5
Dus ook de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, die verantwoordelijk is voor het rijksmonument het weeshuis, is tegen het Flash Gordon-project. Net als de gemeentelijke monumentencommissie, zoals u al eerder hoorde. De Nijmeegse wethouder Hompe, die indertijd de grote motor was achter het initiatief voor de bouw van Flash Gordon, spreekt van een vervelend misverstand tussen gemeente en Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Alsof hij wil zeggen: daar kunnen we ook niets aan doen. Maar mevrouw Wieringa, bij de Rijksdienst verantwoordelijk voor de regio Gelderland, denkt daar heel anders over. Zij is is boos omdat haar dienst lange tijd door de gemeente in het ongewisse is gelaten over de precieze plannen en bij het uitschrijven van de prijsvraag niet is geraadpleegd.
Tekst 6
Twee jaar geleden bleek ineens dat het Flash Gordon-plan onbetaalbaar dreigde te worden. Dat bracht het Nijmeegse stadsbestuur op het idee om nog een extra woontoren met luxe koopwoningen aan het project toe te voegen. Alleen moest daarvoor wel een pas gerenoveerd woningblok aan de Nijmeegse Kroonstraat wijken. Liesbeth Kok woont in een van deze huurwoningen.
Tekst 7
Afbraak van goedkope, net gerenoveerde huurwoningen, om de prijs van de Flash Gordon-koopwoningen te drukken. Hoe valt dat te rijmen met het beeld van kampioen van de sociale woningbouw, dat wethouder Hompe zich altijd graag liet aanleunen, zo willen we van de wethouder weten.
Tekst 9
De Nijmeegse wethouder Thielen. Hij noemt de brief van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg uit 1996 een 'groen licht voor zijn beleid', ondanks het negatieve advies in de brief. Die is geschreven door mevrouw Wieringa van de Rijksdienst, u hoorde haar al eerder. We vragen haar wat ze vindt van die interpretatie door de wethouder.
Tekst 10
Mevrouw Wieringa is boos op de gemeente Nijmegen. Maar heeft de Rijksdienst voor de Monumentenzorg de problemen niet zelf over zich afgeroepen. Want in de laatste brief die de dienst schreef na het negatieve sloopadvies liet ze de passage staan dat de Rijksdienst 'Node in de sloop zal berusten'. Een zin waarvan wethouder Thielen dankbaar gebruik heeft gemaakt. Mevrouw Wieringa maakt nu duidelijk dat achter dat raadselachtige zinnetje een hele geschiedenis zit. Een geschiedenis die teruggaat naar de uitreiking van de architectuurprijs aan de gemeente Nijmegen door toenmalig minister van cultuur d'Ancona.
Tekst 11
Inmiddels heeft mevrouw Mulder, Tweede Kamerlid voor het CDA, vragen gesteld aan staatssecretaris Nuis van Cultuur over het advies van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. En in de stad neemt de weerzin tegen het bouwplan toe. Kortom, Nijmegen heeft er weer een affaire bij.
Burgemeester D'Hondt van Nijmegen die in eerdere Nijmeegse affaires landelijk bekend werd door zijn halsstarrigheid, staat ook in dit geval pal achter zijn wethouders. Het ligt vooral aan de media, zegt hij, als we hem de vergelijking voorleggen die het dagblad De Gelderlander over de Flash Gordon-zaak onlangs maakte met de Piersonstraat-affaire.