Argos
Titan ll (piramidespelen)
Terwijl in Albanië het ineenstorten van piramidefondsen is uitgelopen op een volksopstand, wordt Nederland overspoeld door gelijksoortige piramidespelen. Duizenden mensen worden wekelijks door familieleden of kennissen naar geheime bijeenkomsten gelokt, afgeschermd door grimmige bodyguards. Daar beloven 'managers' de nieuwkomers - na inleg van duizenden guldens - gigantische winsten. Bijeenkomsten die gepaard gaan met druk, intimidatie en soms geweld. Argos berichtte anderhalf jaar geleden al eens uitgebreid over een van de grootste piramide- organisaties die in Nederland actief is, het van oorsprong Duitse 'Titan'. En vraagt zich nu af waarom er nog steeds niets tegen Titan en andere organisaties is ondernomen. Het aantal gedupeerden is sinds 1995 alleen maar toegenomen.
-----------
Deze aflevering een vervolg op de uitzending van 'Argos' van 29-09-1995 over de piramidespelen. Ondanks de gewelddadige praktijken van deze organisaties en de gebeurtenissen in Albanië na het ineenstorten van de piramidebeleggingsfondsen, willen het OM en het ministerie van Justitie de piramidespelen in Nederland niet verbieden.
Vraaggesprekken met:
- de Friese politiechef Olijerhoek (telefonisch), die van mening is dat de problemen rond piramidespelen worden onderschat, over het meldpunt voor slachtoffers van piramidespelen dat is ingesteld en het feit dat het ministerie van Justitie geen aandacht aan de zaak schenkt;
- politiewoordvoerder Van Mourick uit Sluis over het fysieke geweld waarmee directeur Claes van de piramideorganisatie Marketing Mundial werd meegenomen;
- directeur Van Briel, collega van directeur Claes, die vertelt dat er veel zwart geld via de piramidespelen wordt witgewassen;
- woordvoerder Coen van Tangere (?) van de Consumentenbond over de klachten die de bond binnenkrijgt over piramidespelen en de verschillende organisaties die er zijn. Volgens hem zijn de ontwikkelingen in Albanië debet aan de toename van het aantal klachten.
Het programma bevat een fragment uit een verslag door directeur Van Briel van de ontvoering van directeur Claeijs van Marketing Mundial door leden van Marketing Internationaal in Sluis op 15-02-1997, een fragment van de regionale omroep Zeeland over twee rivaliserende organisaties van piramidespelen en fragmenten uit Argos van 29-09-1995.
-------
Inleidende teksten (niet compleet):
Tekst 1
Terwijl in Albanië het ineenstorten van piramidefondsen is uitgelopen op een totale burgeroorlog, wordt Nederland overspoeld door gelijksoortige piramidespelen. Spelen, gebaseerd op de aloude principes van de kettingbrief: als de keten wordt verbroken, stort alles in elkaar. Alleen gaat het niet om briefkaarten, maar om geld: om miljoenen. Het is geen gokspel, het is een sneeuwbal van gek gemaakte mensen. Met slechts een doel: rijk worden.
Tienduizenden mensen worden wekelijks door familieleden of kennissen naar geheime bijeenkomsten in restaurants, zalen en hotels gelokt. Daar krijgen de nieuwkomers gigantische winsten voorgespiegeld - op voorwaarde dat ze ieder bedragen van duizenden guldens inleggen. Bijeenkomsten die gepaard gaan met druk, intimidatie en soms geweld. Zoals drie weken geleden in het Zeeuwse Sluis.
Tekst 1-A
Argos berichtte in september 1995 al eens uitgebreid over een van de grootste piramide-organisaties die in Nederland actief is, het van oorsprong Duitse 'Titan'. Nu, anderhalf jaar later, vraagt Argos zich af waarom er nog steeds niets tegen Titan en andere organisaties is ondernomen. Want het aantal gedupeerden is sinds 1995 alleen maar fors toegenomen. Volgens de Friese politiechef Olijerhoek bijvoorbeeld worden de problemen zwaar onderschat. Want het aantal deelnemers aan de piramidespelen is volgens hem allang geen klein groepje meer.
Tekst 1-B
Argos vandaag over de exploitatie van hebzucht en argeloosheid.
Om te beginnen gaan we terug naar 1995. Naar Zwolle, op een namiddag in september.
Tekst 2
De Argos-verslaggevers kwamen niet naar binnen, toen in september 1995, bij de Titan-bijeenkomst in Zwolle. Wel kwamen ze in contact met iemand die wilde praten over Titan. Hij was begin die maand aanwezig geweest op een bijeenkomst in Assen. Zijn naam wilde hij niet noemen, omdat hij bang was. En zijn stem werd op zijn verzoek vervormd. Hij vertelde hoe het begon.
Een fragment uit een reportage van de Duitse televisiezender RTL-2, die heimelijk opnames maakte op een Titan-bijeenkomst. Onze informant die Titan in Assen bezocht, heeft aan het begin van de bijeenkomst al zijn twijfels, maar uiteindelijk overreedt zijn partner hem te blijven. In de pauze krijgt hij een contract voorgelegd, of in ieder geval iets wat daar op lijkt.
Na de pauze wordt het systeem van Titan op een groot diascherm uitgelegd. Het systeem, hoe je in korte tijd gigantisch rijk kan worden. Iedereen moet een inlegsom betalen. Een deel daarvan gaat naar de organisatoren als zogenaamde 'organisatiekosten'. De nieuwkomer maakt pas winst als hij zelf minstens vier nieuwe deelnemers binnen brengt. Van hun inleg krijgt hij een gedeelte als provisie. En ook verdient hij aan alle volgende nieuwkomers. Zo stijg je langzaam in de piramide. De echte winstmakers zijn degenen aan de top van de organisatie, die het systeem zijn begonnen. Voor de mensen lager in de piramide is er een groot probleem. Om winst te maken mag de keten niet worden doorbroken: er moeten steeds nieuwe mensen bij komen.
Om de spanning op te voeren wordt de hoogte van het inlegbedrag tot het eind van de avond geheim gehouden, vertelt onze informant.
Tekst 3
U luistert nog steeds naar Radio 1, VPRO aan de Amstel, het programma Argos. Vandaag over de piramide-geldspelen die Nederland overspoelen. En vooral over een van de grootste van die piramide organisaties, Titan, waarover Argos ook in september 1995 al berichtte.
Als je meedoet aan Titan, kun je promoveren tot zogenaamde 'manager'. Dan zit je hoger in de piramide en word je getraind om mensen de organisatie binnen te praten.
We kwamen in september 1995 in contact met twee ex-managers van Titan. Hun stemmen zijn vervormd, omdat ze bang waren voor represailles van de organisatie. De twee hadden Titan een paar weken eerder verlaten. Uit onvrede over de werkwijze van Titan. De druk werd te groot.
Tekst 4
Dat was september 1995. Het verhaal over geweld en gijzeling door bodyguards van een piramide-organisatie. Maar dergelijke praktijken vinden ook nu nog plaats. Drie weken geleden, op 15 februari, werd in het Zeeuwse plaatsje Sluis de Belgische directeur Claeijs van de piramide-organisatie Marketing Mundiale ontvoerd. Dat gebeurde door leden van het concurrerende piramidespel Marketing International. Mededirecteur Van Briel doet op 15 februari opgewonden verslag van de ontvoering van zijn compagnon.
Tekst 5
Woordvoerder Van Mourick van de politie in Sluis vertelt onmiddellijk na de ontvoering verslag het fysieke geweld waarmee de piramide-directeur werd meegenomen.
Tekst 6
Directeur Van Briel, compagnon van de ontvoerde piramide-directeur, heeft zijn vertrouwen in het piramidespel, ondanks de ontvoering, niet verloren, zo vertelt hij tegen Omroep Zeeland. En hij geeft een wel heel bijzondere draai aan de functie van de piramide, die in Zeeland vooral gericht is op Belgen, omdat de piramidespelen in België verboden zijn.
Tekst 7
Van Briel windt er geen doekjes om komt er geen doekjes om: Het piramidespel is een prima manier om zwart geld wit te wassen. En dat is een van de redenen waarom dit soort organisaties in België en ook in verschillende deelstaten van Duitsland verboden zijn.
In september 1995 belden we met de heer Hegener, die de leiding had over een speciale eenheid van de Berlijnse politie, AG Schneebal, in het leven geroepen om Titan en vergelijkbare organisaties op te rollen. Hegener vertelde dat wekelijks 150 duizend mensen in de Bondsrepubliek de lokroep van de rattenvangers niet konden weerstaan.
Vertaling:
Hier in Berlijn hebben we de verantwoordelijken voor Jump, dat later overging in Titan, opgepakt, vertelt politiechef Hegener. Hun huizen en auto's zijn doorzocht. Tweehonderdduizend Duitse Mark zijn daarbij in beslag genomen. Behalve de organisatoren zijn ook deelnemers die weer andere mensen werven, strafbaar. Naar 1500 mensen is een onderzoek ingesteld. Volgens ons is het een criminele organisatie, die zich bezig houdt met economische delicten. Mensen worden onder druk gezet, afgeperst en bedreigd. En er is duidelijk sprake van het witwassen van zwart geld. De totale omzet is 800 miljoen Duitse Mark. 150 miljoen daarvan is winst voor de organisatie en wordt buiten de greep van de fiscus gehouden.)
Tekst 8
In tegenstelling tot Duitsland en België doen politie en Justitie in Nederland helemaal niets tegen de piramidespelen. Het Openbaar Ministerie zegt niet te kunnen optreden, omdat eind vorig jaar een proefproces op grond van de Wet op de Kansspelen tegen een van de piramide-organisaties is verloren. Het Gerechtshof in Amsterdam bepaalde toen dat het piramidespel Coin Liberte geen kansspel maar een behendigheidsspel is. En daarom hult het OM zich in passiviteit. Passiviteit ondanks dat steeds meer mensen zich gedupeerd voelen door de piramidespelen. Dat merkten wij anderhalf jaar geleden na de Argos-uitzending over Titan; maandenlang bleven de reacties binnenkomen. En dat merkt ook nu nog dagelijks de Consumentenbond.
Doordat het Openbaar Ministerie zegt niets te kunnen doen, is de enige gelegenheid voor de politie om op te treden tegen een piramide-organisatie wanneer zo'n club zich schuldig maakt aan geweld. Maar volgens de Friese politiechef Olijerhoek passen de meeste piramide-organisaties er in de meeste gevallen wel voor op directe, strafbare bedreiging toe te passen. Maar dat wil niet zeggen dat ze geen druk uitoefenen, zegt de Olijerhoek.
Olijerhoek heeft in Friesland het initiatief genomen om voor gedupeerden van piramidespelen speciale avonden te beleggen. Vorige week dinsdag was de eerste van drie avonden. En daaruit is het plan geboren een landelijke meldpunt voor piramide-gedupeerden te beginnen. Maar dat is niet genoeg, vindt Olijerhoek. In zijn ogen worden de problemen zwaar onderschat.