Argos
Iraanse vluchtelingen
In de Iraanse vluchtelingengemeenschap in Nederland is consternatie ontstaan over een nieuwe intimidatiecampagne van het Iraanse regime. Familieleden in Iran worden actief ingezet om vluchtelingen hier onder druk te zetten. Dit gevoegd bij de beleidswijziging van de Nederlandse regering om Iran niet langer te beschouwen als een onveilig land heeft grote onrust veroorzaakt onder de Iraanse vluchtelingen. Deze week werd bekend dat verschillende Iraanse asielzoekers in Nederland een zelfmoordpoging hebben gedaan.
--------
Inleidende teksten:
Tekst 1
Een Iraanse vluchteling in Nederland vertelt hoe hij afgelopen december plotseling een vreemd telefoontje kreeg vanuit Iran. Telefoon van zijn zus. Hij is niet de enige die dit de laatste maanden is overkomen. Onder de Iraniërs in Nederland bestaat de indruk het Iraanse regime een nieuwe intimidatiecampagne is begonnen. Intimidatie, waarbij familieleden in Iran actief worden ingezet om vluchtelingen hier onder druk te zetten. Intimidatie die zorgt voor onrust en angst.
Tekst 2
Den Haag, gistermiddag. Zo'n 150 Iraniërs demonstreren bij de Turkse ambassade, omdat Turkije een Iraanse vluchteling heeft teruggestuurd naar Iran. Die angst om op het vliegtuig naar Teheran te worden gezet houdt ook de Iraanse asielzoekers in Nederland bezig. Want niet alleen de intimidatie door het Iraans regime zorgt voor grote onrust onder hen. Ook het nieuwe beleid van de Nederlandse regering om Iran niet langer als een altijd onveilig land te beschouwen veroorzaakt grote onrust. Nieuw beleid dat de landsadvocaat afgelopen najaar als volgt formuleerde:
Tekst 3
Argos gaat vandaag over een vluchtelingengemeenschap onder spanning. Over intimidatie en angst. Deze week werd bekend dat twee Iraanse asielzoekers in Nederland vorige week een zelfmoordpoging hebben gedaan.
Tekst 4
Ergens in de Randstad ontmoeten wij een Iraniër, die al zeven jaar in Nederland woont. Hij heeft inmiddels de Nederlandse nationaliteit. Voor zijn vlucht was hij in Iran een bekende sportman. Hij vertelt hoe hij afgelopen december plotseling vanuit Iran werd gebeld door zijn zus. Zij had een vreemd verzoek aan hem.
Tekst 5
De voormalige sportman uit Iran vermoedt dat zijn zus wel moest meewerken, omdat ze anders haar baan in Iran zou kwijtraken.
Mohammed Eskanderi vluchtte 2,5 jaar geleden vanuit Iran naar Nederland. Hij wacht hier nog steeds op een beslissing over zijn asielaanvrage. Vanuit Nederland probeerde hij heimelijk propagandamateriaal van het Iraanse verzet naar zijn familie in Iran te smokkelen. Dat pakte niet goed uit: zijn broer, twee neven en zijn vader werden in Iran gearresteerd. Afgelopen ........ kreeg Eskanderi ineens een telefoontje van zijn vader.
Tekst 6
In februari loopt Eskanderi in Den Haag mee met een demonstratie van Iraanse asielzoekers. Aan een verslaggever van het ANP vertelt hij over het telefoontje van zijn vader. En ook dat intimidatiepraktijken via achtergebleven familieleden steeds vaker voorkomen. "Dit soort intimidatie heeft geen gezicht meer, je weet nooit wie er achter zit", tekent het ANP uit zijn mond op. Een week later belt zijn vader opnieuw vanuit Iran.
Tekst 7
Bij de intimidatiepraktijken worden ook de kinderen van vluchtelingen niet ontzien. Dat vertelt de tot Nederlander genaturaliseerde voormalige sportman uit Iran, die al eerder in deze uitzending te horen was. Nadat zijn zus in december voor de eerste keer vanuit Iran had gebeld, volgde in februari een tweede telefoontje. Dit keer niet bestemd voor hem, maar voor zijn kinderen.
Tekst 8
1 februari 1979. De ayatollahs nemen definitief de macht over in Iran. De val van de Sjah van Perzië is een feit. Iedereen is optimistisch over de toekomst van het land, maar al snel wordt de terreur van de nieuwe islamitische leiders voelbaar. In de afgelopen 17 jaar werd Iran omgevormd tot een dictatuur die niet onder doet voor die van de verdreven Sjah. Volgens mensenrechtenorganisaties zijn in die periode zo'n honderdduizend mensen terechtgesteld en zijn er 150 duizend politieke gevangenen in Iran. Het land is de laatste tijd weer wereldwijd in het nieuws als de kwade genius achter terreuracties van organisaties zoals Hamas en Hezbollah.
Linda Bos, Iran-deskundige van Amnesty International, vertelt hoe dramatisch de huidige mensenrechtensituatie in Iran nog steeds is.
Tekst 9
De nieuwe intimidatiegolf vanuit het bewind in Teheran onder Iraanse vluchtelingen beperkt zich niet tot Nederland. De Nationale Raad van Verzet Iran noemt een aantal van drieduizend intimidatie-telefoontjes over heel Europa. In Nederland zijn het er volgens deze bundeling van Iraanse verzetsgroepen vijfhonderd, waarvan tweehonderd met bedreiging.
Het islamitische bewind heeft achtergebleven familie in Iran altijd al gebruikt als pressiemiddel tegen Iraanse vluchtelingen. Alleen gebeurde dat een paar jaar geleden nog niet door die familieleden zelf actief in te zetten. Luistert U naar het verhaal van een medewerker van SHAM, de Stichting Huisvesting Alleenstaanden en Meerpersoonshuishoudens, die in Den Haag zorgt voor huisvesting voor asielzoekers. In onze uitzending van 7 oktober 1994 vertelde hij wat een van zijn cliënten, een Iraanse vluchteling, was overkomen.
Tekst 10
In diezelfde Argos-uitzending in oktober 1994 (Argos 7/10/94) vertelde een andere Iraanse vluchteling zijn verhaal. Hij wilde perse anoniem blijven, want hij voelde zich niet meer veilig in Nederland. De schrik zat er bij hem goed in, sinds zijn broer een half jaar eerder de Iraanse ambassade in Den Haag had bezocht, en daar aan een soort verhoor was onderworpen.
Tekst 11 - LIVE BREAK
U luistert naar radio 1, VPRO vrijdag, het programma Argos. Vandaag over een nieuw golf van intimidatie onder Iraanse vluchtelingen door het Iraanse bewind. Intimidatie die de onzekerheid onder Iraanse vluchtelingen nog groter maakt. onzekerheid die ook naar voren kwam op de demonstratie van Iraanse vluchtelingen die gisteren in Den Haag werd gehouden. Een van de mensen op die demonstratie was de heer Hoosang. Hij is 40 jaar, woont in Leeuwarden, en is erkend vluchteling. Maar ook hij voelt nog steeds de lange arm van het Iraans regime.
Tekst 12
De Iraanse vluchtelingen zijn zelfs in Nederland nog steeds doodsbang voor het regime in Iran. De Nederlandse regering beschouwde Iran dan ook altijd als een onveilig land. Een land waarnaar niemand teruggestuurd kon worden. Elke asielzoeker uit Iran werd op zijn minst gedoogd in Nederland. Begin vorig jaar veranderde staatssecretaris Schmitz van Justitie dat beleid. Zij vond dat terugsturen naar Iran bij uitgeprocedeerde Iraanse asielzoekers voortaan mogelijk moest zijn.
Tekst 13
Het nieuwe Nederlandse beleid leidde onder de Iraniërs in Nederland tot grote onrust en ook protest. Demonstraties en hongerstakingen waren het gevolg.
Die onrust duurt tot nu toe voort. De Tweede Kamer besprak het Iran-beleid van de staatssecretaris vorige week en lijkt nu, na aanvankelijke steun, terug te krabbelen. Twee van de drie regeringspartijen vielen het beleid van Schmitz af. Als eerste hoort U D66-woordvoerder Dittrich.
Tekst 14
Dus zowel de regeringspartijen D66 en PvdA als oppositiepartij CDA maanden staatssecretaris Schmitz vorige week tot meer voorzichtigheid met het terugsturen naar Iran. De staatssecretaris erkende onder druk van deze Kamermeerderheid dat de kwestie Iran "buitengewoon lastig" is. Ze benadrukte dat altijd individueel wordt getoetst. En in de praktijk heeft ze tot nu toe ook nog maar een keer een Iraniër op het vliegtuig naar Teheran laten zetten. Maar op de gemoedsrust van de Iraanse asielzoekers heeft haar beleid zijn effect niet gemist.
Luistert u naar het verhaal een 30-jarige Iraniër. Hij is 26 maanden in Nederland en heeft inmiddels een verblijfsvergunning. Maar hij is bang, doodsbang. Hij wil zijn naam niet zeggen en wil alleen praten, als zijn stem sterk wordt vervormd.
Tekst 15
Tekst 16
Tekst 17
Jan Hofdijk is vreemdelingenadvocaat in Den Haag. Hij heeft veel Iraanse asielzoekers als cliënt. Ook hij bevestigt de verhalen over intimidatie.