Argos
Toekomst Nederlandse Spoorwegen
Binnen de NS-top bestaat verwarring over de toekomst van de Nederlandse Spoorwegen. Uit een vertrouwelijke notitie, opgesteld door interim manager Max de Jong van het onderdeel NS-reizigers, blijkt dat de NS de komende jaren in grote problemen kan komen.
Een citaat: 'Strategisch ligt er een formidabel probleem. Er wordt een daling verwacht van het reizigersvervoer tot het jaar 2000 van meer dan 10 procent. Terwijl de vervoerscapaciteit een stevige en onontkoombare groei doormaakt. Hier ligt een latent groot economisch risico voor de NS, met de bijbehorende sociale risico's, indien de overheid de NS op zelfstandige voet wil brengen. Een somber scenario ligt op de loer.'
Zelf is de NS niet zo somber. Vandaag presenteerden ze de jaarcijfers over 1994. Daaruit blijkt dat de NS voor het eerst winst heeft behaald. 76 miljoen gulden.
Vandaag in Argos, hoe zit het nu eigenlijk echt met de NS.
-------------
Persbericht
Verwarring binnen NS-top over toekomst
Binnen de top van de NS bestaat verwarring over de toekomst van de Nederlandse Spoorwegen. Uit een vertrouwelijke notitie, opgesteld door interim manager Max de Jong, van het onderdeel NS Reizigers, blijkt dat de NS in de komende jaren in grote problemen kan komen. Dat meldt het VPRO-radioprogramma ARGOS (vrijdag 21 april 1995, radio 1, 11.00 en 12.00) dat deze week gaat over de verzelfstandiging van de Nederlandse Spoorwegen.
Interim-manager De Jong, voorheen topman bij de Perscombinatie en de NOS, schrijft in zijn interne rapport dat een aantal gevaren dreigt bij de verzelfstandiging van NS:
"Strategisch ligt er een formidabel probleem. Er wordt een daling verwacht van het reizigersvervoer tot en met 2000 van meer dan 10 procent. Terwijl de vervoerscapaciteit een stevige en onontkoombare groei doormaakt. Hier ligt een latent groot economische risico voor de NS, met bijbehorende sociale risico's, indien de overheid de NS op zelfstandige voet wil brengen. Een somber scenario ligt op de loer".
Volgens De Jong wordt NS-Reizigers binnen een korte periode geconfronteerd met een opeenhoping van problemen die de situatie voor NS-Reizigers "gecompliceerd en explosief" maakt. Bovendien ontbreekt volgens De Jong een duidelijk strategie om het tij te keren: "Het is onduidelijk hoe de gewenste groei in reizigers-aantallen moet worden gerealiseerd", aldus De Jong in de interne notitie.
Voorzitter van de Raad van Bestuur van de NS, de heer Den Besten, erkent in ARGOS dat de verzelfstandiging van de NS een hele moeilijke zaak is. De waarschuwingen van Max de Jong noemt hij terecht: "Je zult je nog sterker moeten richten om meer mensen in de trein te krijgen", aldus Den Besten, die de toekomst voor de NS desondanks niet somber inziet. "Het is des te meer een uitdaging om te zorgen dat de trein vol komt".
De Nederlandse Spoorwegen presenteerden vandaag de jaarcijfers over 1994. Daaruit blijkt dat de NS voor het eerst winst heeft behaald: 76 miljoen gulden.
-----------
Inleidende teksten:
We zijn uit de rode cijfers
President-directeur Den Besten van de Nederlandse Spoorwegen, het afgelopen weekend voor Radio Utrecht. Hij nam alvast een voorschotje op de presentatie van de jaarcijfers over 1994 die vandaag plaatsvindt. De boodschap is duidelijk. Het gaat goed met de Nederlandse Spoorwegen: ze maken voor het eerst winst en de verzelfstandiging verloopt voorspoedig.
Maar is de toekomst van de Nederlandse Spoorwegen wel zo rooskleurig als de directie ons wil doen geloven. In dit programma laten we u gedeeltes horen uit een vertrouwelijke interne notitie van de afdeling "reizigersvervoer van NS". In dit interne stuk wordt een veel somberder toekomstscenario geschetst: Er zijn te veel treinen gekocht, terwijl het aantal reizigers daalt. En het is de vraag of NS nieuwe reizigers kan aantrekken.
Dat straks. We schakelen nu eerst over naar het station in Haarlem, waar de directie van de NS de jaarcijfers officieel presenteert. Daarbij aanwezig is verslaggever Harm Botje.
Harm live
Tot zover verslaggever Harm Botje bij de presentatie van het NS-jaarverslag in Haarlem. Alles ziet er positief uit de komende jaren, aldus de directie van de NS.
Maar hoe reëel is die verwachting. Over die vraag, over de toekomst van de NS, daarover gaat Argos vandaag. We praten om te beginnen met André Mulder. Hij is voorzitter van ROVER, de belangenorganisatie van reizigers in het openbaar vervoer. Wat vindt hij van de jaarcijfers zoals NS ze vandaag presenteert.
Tekst 2
Ook voor Wim Korteweg van de vervoersbond FNV is het verdere verloop van verzelfstandiging van NS de onzekere factor voor de toekomst. Hij zet grote vraagtekens bij de rooskleurige verwachtingen.
Tekst
Voorzitter Mulder van Rover is bang dat de afbraak van het openbaar vervoer niet alleen beperkt zal blijven tot de regio's buiten de randstad.
Tekst
De eerste onzekere factor voor de toekomst van de NS is de vraag in hoeverre de overheid nog een rol blijft spelen bij het openbaar vervoer. Maar er liggen nog meer gevaren op de loer, zegt Wim Korteweg van de vervoersbond FNV.
Tekst
Een derde van alle treinkilometers die er jaarlijks worden gemaakt gebeurt door studenten. En dat levert de NS op dit moment 900 miljoen gulden per jaar op, bijna een vijfde van de totale jaaromzet. Wordt het contract na 1998 niet verlengd, dan betekent dat een enorme aderlating voor NS reizigers. Nu al is duidelijk dat het ministerie van Onderwijs vanaf 1998 360 miljoen minder gaat betalen voor het studentencontract.
Minder inkomsten voor NS en een daling van het aantal afgelegde reizigerskilometers. En de prognoses voor de NS waren nog wel zo optimistisch onder het vorige kabinet. Ook de verwachting dat de overheid forse maatregelen zou nemen om het autoverkeer terug te dringen, is niet uitgekomen.
Voorzitter Gerben Hardeveld van de Federatieve Spoorweg vakvereniging, FSV, de grootste vakbond van spoorwegpersoneel, bevestigt dat de concernleiding van NS uitgaat van de wel heel optimistische toekomstprognose van 15 miljard reizigerskilometers in het jaar 2000.
We praten ook met Jan De Kroes, oud hoogleraar transportveiligheid aan de TU-Delft en tot twee jaar terug lid van de spoorwegongevallenraad. Hij onderzocht de toekomstmogelijkheden van het spoor. Hoe denkt hij over de toekomst van NS na het lezen van het optimistisch getinte jaarverslag.