Argos
Verzelfstandiging woningcorporaties
Na veel politiek gekrakeel is de tweede Kamer op 6 april 1995 akkoord gegaan met de verzelfstandiging van de woningcorporaties. Dat betekent: meer vrijheid voor de sociale verhuurders om zelf te bepalen hoe er gebouwd wordt en voor welke huurprijs. In Argos reportages over de gevolgen van dit nieuwe volkshuisvestingsbeleid. En een gesprek met Nico van Velzen, directeur van de nationale woningraad. Over minder overheidsbemoeienis en meer markt. Over de dreigende teloorgang van de betaalbare sociale woningbouw. Ofwel de brutering barst los...
--------
Inleidende teksten:
Tekst 1
Politiek gekrakeel in de Tweede Kamer over betaalbaar wonen. De gemoederen liepen hoog op tussen staatssecretaris Tommel van Volkshuisvesting en fractievoorzitter Wallage van de PvdA.
Wallage dreigde zelfs de staatssecretaris naar huis te sturen.
Sinds jaren staat volkshuisvesting weer hoog op de politieke agenda. En dat is opmerkelijk want woonbeleid kon de politici de laatste jaren maar nauwelijks in beroering brengen.
Deze en vorige week schrokken de bewindslieden wakker en ontstond er een felle discussie. Waar ging het conflict in de Tweede Kamer nu eigenlijk over? Chiel Rottier, directeur van de Nederlandse Woonbond, volgde het cruciale debat vanaf de publieke tribune.
Tekst 2
Chiel Rottier van de Nederlandse Woonbond. Hij zat erbij afgelopen dinsdag toen van de PvdA na toezeggingen van staatssecretaris Tommel zijn motie introk.
En zo ging de Tweede Kamer dan gisteren alsnog akkoord met de verzelfstandiging van de woningcorporaties, de zogenoemde bruteringsoperatie.
Dat betekent meer macht voor de sociale verhuurders die maar liefst 2,5 miljoen ? woningen in Nederland beheren. Zij bepalen straks hoeveel goedkope woningen er nog worden gebouwd. En zij bepalen in de toekomst hoe snel de huren van de sociale woningen omhoog gaan.
Argos gaat vandaag over de gevolgen van het nieuwe volkshuisvestingsbeleid. Over minder overheidsbemoeienis en meer markt. Over de dreigende teloorgang van de betaalbare sociale woningbouw.
Tekst 3
De Jordaan in Amsterdam. Wonen wordt er steeds duurder. Want de buurt is zeer gewild. De markt doet ook hier zijn intrede.
De woningcorporaties laten de huren in de Jordaan sneller stijgen dan in andere, minder geliefde buurten. Dat is mogelijk nu de overheid heeft bepaald dat de verhuurders voortaan zelf mogen bepalen met welk bedrag de huren stijgen. Als gevolg van dit marktmechanisme ontstaan er rijke buurten en achterbuurten, voorspelt Nico van Velzen. Hij is directeur van de Nationale Woningraad, de koepel van woningcorporaties in Nederland.
Tekst 4
Volkshuisvesting helemaal aan de markt overleveren is onverantwoord, zeggen Nico van Velzen van de Nationale Woningraad en Chiel Rottier van de Nederlandse woonbond. Om iedereen aan een betaalbare woning te helpen, zal er altijd geld van de overheid bij moeten. Alleen dan blijven er goedkope woningen beschikbaar.
Het aantal goedkope woningen daalt gestaag. In de sociale sector wordt steeds minder gebouwd omdat de overheid daar steeds minder geld voor geeft. En de nieuwe woningen die wel worden gebouwd, moeten daarom vaak een huur opbrengen die oploopt tot zo'n 900 gulden. De centrale vraag in de volkshuisvestingsdiscussie is volgens Van Velzen: wat is een redelijke huurprijs?
Tekst 5
De wijk Ondiep in Utrecht. In 1993 slaat de vlam even in de pan. Een groepje Nederlandse vrouwen hangt een spandoek op de voorgevel van een vrijgekomen huis. "Geen allochtonen meer" en "Wij zijn het zat", staat erop. Ze vinden dat er nu wel genoeg migranten in hun straat wonen en eisen van de Gemeente Utrecht dat deze stopt met toewijzen van woningen aan allochtonen. Naar aanleiding van dit incident begint een heftige politieke discussie over de wenselijkheid van spreiding van allochtonen bij de woningtoewijzing. Iets wat volgens de grondwet niet mag. Een discussie over spreiding die in 1995 nog altijd niet is uitgewoed, getuige recente uitspraken van VVD-leider Bolkestein. Hij vindt dat spreiding van allochtonen noodzakelijk is. Directeur van Velzen van de nationale woningraad:
Tekst 6
Wethouder Busch uit Berkel en Rodenrijs. Hij vraagt zich af of hij in de toekomst nog betaalbare sociale woningen kan bouwen. De woningen worden dus ook steeds duurder omdat de grondprijzen in de Randstad fors toenemen.
In de randstad moeten de komende jaren 800-duizend nieuwe woningen worden bijgebouwd om aan de grote vraag naar woningen te voldoen. Dat kan alleen op speciaal aangewezen gebieden rond de grote steden, de zogenaamde VINEX-locaties. Sinds die gebieden enkele jaren geleden zijn aangewezen zijn projectontwikkelaars en speculanten als gekken grond gaan opkopen. Grond die enige tijd terug nog 10 gulden per vierkante meter kostte, gaat nu voor 50 gulden van de hand. Het is de doodslag voor de sociale woningbouw die toch al te lijden heeft van de bezuinigingen van de afgelopen jaren vindt Nico van Velzen, de directeur van de nationale Woningraad.
Om te beginnen vroegen we van Velsen wat de bruteringsoperatie, de verzelfstandiging van woningcorporaties, nou eigenlijk inhoudt.