Argos
Inzage in de BVD-dossiers
De Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) behandelt sinds half maart wekelijks tien verzoeken om inzage in de BVD-dossiers. Een rechterlijke uitspraak heeft de BVD daartoe verplicht. Argos gaat vandaag over de consequenties van deze afgedwongen openheid van Nederlands’ geheime dienst. Krijgen verzoekers inderdaad hun hele dossier te zien? Zal dit onthullingen opleveren? En hoelang zal deze openheid duren? In Argos o.a. gesprekken met door de BVD benadeelde burgers en met minister Dijkstal van Binnenlandse Zaken.
----------
Persbericht:
Minister Dijkstal: geen ruime mogelijkheid tot dossierinzage in nieuwe BVD-wet
Er komt geen ruime mogelijkheid tot inzage in dossiers van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD). Dit zegt minister H. Dijkstal van Binnenlandse Zaken in Argos. Dijkstal komt "binnen afzienbare tijd" met een nieuwe versie van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. Hiermee wil hij een einde maken aan de verruimde mogelijkheid tot inzage in BVD-dossiers die op dit moment bestaat.
Sinds half maart behandelt de BVD wekelijks tien verzoeken van personen die hun dossier willen inzien. De BVD is hiertoe verplicht door een uitspraak van de Raad van State. Die heeft bepaald dat de inzageregels uit de oude Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten niet langer geldig zijn.
Minister Dijkstal erkent dat de inzagepraktijk van de afgelopen jaren niet te handhaven is: "De manier waarop het tot nu toe geregeld was, voldoet niet aan de internationale regels. Er is een onderdeel in de wet waarvan de Raad van State zegt dat het niet conform het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens is. Dus, dan moeten we dat conform maken. Dat betekent dat ik de wet gedeeltelijk zal moeten wijzigen." Dijkstal wil niet dat mensen straks een ongeclausuleerd inzagerecht krijgen in BVD-dossiers. Hij wil alleen maar inzage toestaan in zoverre dat niet in strijd komt met de belangen van de staat en met de werkwijze van de Binnenlandse Veiligheidsdienst.
Dijkstal: "Ik begrijp heel goed dat mensen inzage willen. Maar we hebben een geheime dienst en de bedoeling van een geheime dienst is dat die een beetje geheim blijft." En oudere mensen die tijdens de periode van de Koude Oorlog hele vervelende gevolgen hebben ondervonden van BVD-activiteiten, hebben die zo langzamerhand geen recht op inzage? Dijkstal: "Nee, dat vind ik niet."
Dijkstal erkent wel dat hij door de uitspraak van de Raad van State gedwongen wordt om te voorzien in een "iets ruimere" inzagemogelijkheid dan in de oude wet.
---------
Inleidende teksten:
Tekst 1
Helaas, de VPRO klopt tevergeefs aan bij de Binnenlandse Veiligheids Dienst voor inzage in dossiers. Maar toch is de BVD, Nederland's eigen geheime dienst, niet meer zo geheim als ie was. De dienst heeft toegezegd dat ze vanaf nu wekelijks tien verzoeken om inzage in de BVD-dossiers zal behandelen. Een rechterlijke uitspraak heeft de dienst daartoe verplicht.
Argos gaat vandaag over de consequenties van deze afgedwongen openheid van een voorheen gesloten bastion. We praten erover met Roger Vleugels, voorzitter van de Vereniging Voorkom Vernietiging. Die werd in januari 1991 opgericht. Toen maakte de BVD bekend dat ze twee derde van haar archief door de papierversnipperaar wilde jagen. De vernietigingsoperatie werd gestopt. Maar met het tweede doel van de vereniging, inzage in de BVD-dossiers, ging het minder vlot. Ondanks honderden procedures om inzage af te dwingen bleef de BVD volharden in haar cultuur van geslotenheid. Daarom is de recente toezegging van de BVD een echte doorbraak, zegt Vleugels.
Tekst 2
Een BVD-rapport uit 1992. Niet meer dan een A-4tje, maar voor de Amsterdammer Paul van Kuijeren fataal. Op grond van dit summiere BVD-rapport wordt hij in april '92 ontslagen bij het district Amsterdam van PTT-Telecom. Volgens Van Kuijeren zijn die beweringen in de BVD-rapportage complete nonsens. Zo vertelde hij in onze uitzending van 6 november 1992.
Live-tekst
Paul van Kuijeren eiste na zijn ontslag in 1992 inzage in zijn volledige BVD-dossier, maar de BVD wees dat af. Nu de rechter de BVD heeft gedwongen inzage toe te staan, heeft Van Kuijeren een nieuw verzoek ingediend bij de dienst.
We onderbreken deze uitzending even voor verkeersinformatie, in Driebergen zit.....
U luistert naar Radio 1, Vpro-vrijdag, het programma Argos.
Argos gaat vandaag over de dossiers van de Binnenlandse Veiligheidsdienst.
Tekst 3
Riet S. uit Nijmegen. Ze werkt in 1992 als administratieve kracht bij de Nijmeegse rijkspolitie. Plotseling wordt ze met onmiddellijke ingang op straat gezet na een gesprek op de kamer van haar hoogste baas, rijkspolitiechef Aad Meijboom. Daar wordt ze door een functionaris van de BVD beschuldigd van contacten met het Amsterdams Solidariteits Komitee Vluchtelingen, een organisatie die steun verleent aan afgewezen asielzoekers. Voor een bevriende asielzoeker had ze met deze club gebeld om informatie. Kort na haar ontslag in oktober 1992, spraken we met Riet S.
Tekst 4
Riet S. vroeg onmiddellijk na haar ontslag in 1992 om inzage in haar BVD-dossier, maar ze kreeg nul op haar rekest. Nu de BVD door de rechter gedwongen is inzage toe te staan, heeft ze een nieuw verzoek ingediend.
Roger Vleugels van de Vereniging Voorkom Vernietiging denkt dat de eerste mensen begin april hun BVD-dossiers kunnen inzien.
Tekst 5
Roger Vleugels van de landelijk Vereniging Voorkom Vernietiging. Ook op lokaal niveau proberen groepen meer informatie te krijgen over geheime dienst-activiteiten. In Nijmegen bestaat de vereniging SIP. SIP staat voor Steunpunt Inzage PID-Nijmegen. De PID, de lokale Politie Inlichtingendienst. De politiefunctionarissen van de PID hebben twee petten op. Ze werken voor de BVD, maar ze hebben ook een taak op het gebied van de openbare orde en vallen dan onder de burgemeester. Waar die ene taak ophoudt en die andere begint, dat is vaak volstrekt onduidelijk. Daarom voert het SIP twee procedures, zowel tegen de BVD, als tegen burgemeester D'Hondt van Nijmegen. Die burgemeester liet in eerste instantie weten dat al het oude PID-materiaal nog in het archief van de gemeentepolitie aanwezig was, vertelt Louis Seveke van het SIP.
Burgemeester D'Hondt van Nijmegen heeft alle reden om de vuile was van zijn PID binnen te houden. De Nijmeegse PID speelde de afgelopen jaren een hoofdrol in verschillende geruchtmakende affaires. Bijvoorbeeld de zaak van de Nijmegenaar met het pseudoniem Rob Kamphuis. Onder de hoede van de PID-Nijmegen begon Kamphuis in 1978 affaires. Luistert U naar een fragment.