Argos
Medische experimenten
In Argos vertelt medisch specialist L. Bergkamp dat in de Nederlandse ziekenhuizen jaarlijks tienduizenden patiënten worden onderworpen aan experimenten met medicijnen.
Veel patiënten die in het ziekenhuis liggen doen aan dit soort experimenten mee, uit angst dat ze anders de specialist tegen zich krijgen. Ook weten ze vaak niet wat voor medicijn ze eigenlijk toegediend gaan krijgen en ook weten ze niet wat voor bijwerkingen er kunnen optreden.
Ook internist H.F. Dankmeijer bevestigt dit. Hij weet uit ervaring dat vijf- tot tienduizend diabetes patiënten de afgelopen jaren ongewild zijn gebruikt als proefkonijn door de farmaceutische industrie.
------------
Persbericht
Patiënten misbruikt voor medicijnonderzoek
Vijf- tot tienduizend diabetespatiënten in Nederland zijn de afgelopen jaren ongewild gebruikt als proefpersoon voor de farmaceutische industrie. Een deel van hen raakte in grote problemen toen zij overschakelden van dierlijke insuline op humane insuline. De patiënten wisten niet welke bijwerkingen de nieuwe insuline kon veroorzaken. Dit zegt de internist H.F. Dankmeijer in Argos. In hetzelfde programma vertelt de medisch jurist L. Bergkamp dat jaarlijks tienduizenden patiënten in Nederlandse ziekenhuizen worden onderworpen aan experimenten met medicijnen.
Dankmeijer, die verbonden is aan het Diabetencentrum in Bilthoven, vertelt dat in sommige landen het verboden is humane insuline op de markt te brengen. In Nederland is de markt voor insuline voor negentig procent in handen van het bedrijf Novo Nordisk. Het bedrijf heeft eenzijdig besloten de productie van dierlijke insuline in Nederland op termijn te staken. Volgens internist Dankmeijer is het produceren van humane insuline goedkoper voor het bedrijf. Humane insuline wordt geproduceerd door genetische manipulatie. Dierlijke insuline wordt gemaakt uit dierlijk slachtafval.
In Argos vertelt diabetespatiënt Inge van den Beld uit Den Haag wat er gebeurde toen zij, zonder dat ze op de hoogte was gesteld van de mogelijke bijwerkingen, overschakelde op humane insuline. Ze kreeg verlammingsverschijnselen, raakte in coma en kreeg blijvende lichamelijke problemen waardoor ze haar baan als lerares moest opgeven.
Nadat haar internist en een aantal ziekenhuizen hadden ontkend dat er een relatie bestond tussen de nieuwe insuline en haar problemen, ontdekte zij bij toeval dat er wel degelijk een verband was. In Engeland bleken zelfs suikerpatiënten te zijn overleden na gebruik van humane insuline. Later werd duidelijk dat in Nederland tien procent van de 90.000 diabetespatiënten slecht reageert op humane insuline. Zij gebruiken nu weer dierlijke insuline. Overigens verkeren ze in voortdurende onzekerheid omdat niet duidelijk is of op termijn dierlijke insuline verkrijgbaar zal blijven.
In Argos vertelt de medisch jurist L. Bergkamp dat in de Nederlandse ziekenhuizen jaarlijks tienduizenden patiënten worden onderworpen aan experimenten met medicijnen. Iedereen die in een ziekenhuis ligt, kan plotseling het verzoek krijgen met een experiment mee te doen. Veel patiënten zeggen dan ja, terwijl ze niet precies weten waaraan ze meedoen. In het radioprogramma vertellen verschillende patiënten dat ze zich overrompeld voelen door de manier waarop ze door hun behandelend specialisten onder druk zijn gezet om aan zo'n proef mee te doen. Ze klagen over het tijdstip waarop ze werden gevraagd, bijvoorbeeld kort voor een operatie, de korte beslissingstijd en de summiere en onduidelijke schriftelijke informatie die ze over het experiment kregen.
Edith van Dijk, die in september vorig jaar in het Lorentz Ziekenhuis in Zeist werd opgenomen voor een heupoperatie, vertelt in Argos: "Je bent geheel in verwarring als je net bent opgenomen. Normaal zou ik nooit meedoen aan proeven. Nu voel je je min of meer afhankelijk van die specialist die jou gaat opereren. Je voelt je overgeleverd en je wilt die dokter niet tegen je in het harnas jagen."
----------
Inleidende teksten:
Tekst 1
De mens als proefdier. Tienduizenden ziekenhuispatiënten worden jaarlijks onderworpen aan experimenten met medicijnen.
Iedereen die in een ziekenhuis ligt, kan plotseling het verzoek krijgen met een experiment mee te doen. Veel patiënten zeggen dan ja, terwijl ze niet eens weten waaraan ze nou precies meedoen. Ze weten bijvoorbeeld niet dat het om een onderzoek vol risico's kan gaan. Er zijn wel regels, waar artsen en ziekenhuizen zich aan moeten houden, maar die zijn niet afdoende.
De Tweede Kamer discussieert nu al meer dan tien jaar over een Wet op de Medische Experimenten. Er ligt inmiddels een wetsvoorstel maar niemand verwacht dat het voorstel snel wordt aangenomen.
Argos vandaag over het proefdier mens; over de macht van de medische specialist en de macht van de farmaceutische industrie.
Tekst 2
Edith van Dijk weigert verder mee te doen met het onderzoek. Ze is boos en dient een klacht in bij het ziekenhuis in Zeist; een klacht tegen haar specialist, de orthopeed Van de Weijer. Pas dan wil hij met haar praten over de medicijnenproef.
Als wij specialist Van de Weijer om uitleg vragen, geeft hij toe dat hij fout zat.
Tekst 3
Tienduizenden mensen dus, die jaarlijks meedoen aan medische experimenten. Experimenten die lang niet altijd zonder problemen verlopen. Veel mensen doen hun beklag over de manier waarop met hen is geëxperimenteerd, vertelt medisch jurist Lucas Bergkamp.
Tekst 4
In de wachtkamer van dokter Makdoembaks zitten de 26-jarige Pedro Reijers en zijn broer. Pedro is in Santa Domingo geboren, maar woont sinds 8 jaar in Nederland. In mei 1994 belandt hij met een steekwond in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Hij krijgt direct medicijnen en een infuus toegediend. In eerste instantie verloopt de genezing voorspoedig, maar na een week treden er plotseling complicaties op. Pedro blijkt longembolie te hebben, stolsels in de bloedvaten van de longen. Pedro's broer vertaalt zijn verhaal.
Tekst 5
Pas als dokter Makdoembaks de brief onder ogen krijgt, wordt duidelijk dat Pedro heeft getekend voor deelname aan een medisch experiment.
Tekst 6
Pedro besluit aan de behandeling mee te doen, maar al snel krijgt hij pijn. Hevige pijn en zijn benen en aderen beginnen op te zwellen. De artsen, zo vertelt Pedro, schenken geen aandacht aan die verschijnselen. Pedro wil onmiddellijk stoppen met de medicijnproef, maar dat gebeurt pas na vijf dagen, wanneer huisarts Makdoembaks zich met de zaak gaat bemoeien.
Tekst 7
Na veel commotie stoppen de specialisten met de behandeling. Pedro krijgt de gewone medicijnen in plaats van de experimentele. En dan gaat het snel beter met hem. Binnen een dag verdwijnen zijn klachten.
Verschillende malen proberen wij een reactie te krijgen van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Maar het ziekenhuis weigert ook maar iets over de zaak te zeggen. De producent van het nieuwe medicijn waarmee Pedro is behandeld, het farmaceutische bedrijf Pharmacia, wil ons wel te woord staan. Medisch directeur Jansen van Pharmacia legt uit hoe volgens hem de procedure bij zo'n medicijnenproef in elkaar zit.
Tekst 8
De patiënt kan op ieder gewenst moment met de medicijnproef stoppen, zegt directeur Jansen van Farmacia. Maar volgens de specialisten van het Academisch Medisch Centrum kon dat niet. Zij waren pas na lang aandringen van Pedro's huisarts bereid met de proef te stoppen.
Opnieuw vragen we het AMC om een reactie.
Tekst 9
Pedro Reijers en zijn huisarts hebben een klacht ingediend bij het Openbaar Ministerie over de handelwijze van het AMC. Maar volgens Justitie zijn er niet voldoende gronden om tot strafvervolging over te gaan.
Bij de experimenten met medicijnen, zoals Pedro Reijers heeft ondergaan, speelt de specialist in het ziekenhuis een cruciale rol. Hij vormt de schakel tussen de proefpersonen en de farmaceutische industrie, vertelt medisch jurist Lucas Bergkamp.
Tekst 10
Inge van de Belt beschouwt zichzelf als een onvrijwillig proefkonijn van de nieuwe insuline. De internist Dankmeijer is gespecialiseerd in stofwisselingsziekten waaronder suikerziekte, en is verbonden aan het Diabeten-centrum in Bilthoven. Hij bevestigt dat Van de Belt niet de enige is die zich misbruikt voelt. Er zijn veel meer mensen in problemen geraakt door de nieuwe insuline.
Tekst (de volgende teksten moeten nog worden afgemaakt.)
iets over het vervolg, klacht in gediend en met arts gesproken die beterschap beloofde.
tekst
Tot nu toe bestaat er geen Wet Medische Experimenten Op Mensen, terwijl er wel een Wet op de Dierproeven bestaat. Er zijn wel her en der regels maar er is geen allesomvattende wet. De Tweede Kamer discussieert al vanaf 1982 over wetgeving, maar niemand verwacht dat er binnenkort
wetgeving: nu bestaat er geen wet medische exp op mensen, wel her en der regels die vervat zijn bijv in geneesmiddelenwetgeving en in het besluit eisen erkenning ziekenhuizen. Maar geen allesomvattende regelgeving. Nu vele lacunes, versnippering. Nu zijn er wel toetsingscommissies maar die zijn zelfregulerend.
De medicijnexperimenten vinden plaats in opdracht van de farmaceutische industrie.
tekst
De farmaceutische industrie is groot in Nederland. In 1992 bedroeg hun omzet ruim 3 miljard gulden. In Nederland vindt relatief veel medicijnonderzoek plaats. Dit heeft te maken met de goed georganiseerde gezondheidszorg en de 'open cultuur' van ons land. Veel mensen willen wel meedoen met 'iets nieuws', vinden het spannend om met onderzoeken mee te doen.
tekst
vd weijer bekent schuld en heeft nu de procedure veranderd. Maar vraag blijft, hoe gebeurt het in andere ziekenhuizen?
(Lucas Bergkamp is advocaat en arts. Hij is gespecialiseerd in medisch recht en is momenteel verbonden aan een groot advocatenkantoor in Brussel. In 1988 promoveerde hij op het proefschrift met de titel 'Het proefdier Mens'. Tienduizenden medische experimenten per jaar in Nederland..)