Argos
Wie controleert de advocaten?
Er zijn 8000 advocaten in Nederland. Hun aantal groeit nog steeds. Ze controleren politie, justitie en de overheid. Maar wie controleert de advocaten? Omdat er steeds meer wetten en regels komen, worden ze steeds belangrijker.
Over het interne tuchtrecht en de kwaliteit van de advocatuur.
-----------
Inleiding Cor Galis
Radio 1, de VPRO.
Advocaat, beste luisteraars, advocaat. Dat heb ik altijd willen worden. Jazeker, Cor als advocaat. Ideaal beroep toch! Goed in het pak, maar toch een schobbejak. Doortrapt, maar toch rechtschapen. Oke, af en toe wil er wel eens eentje in criminele sferen terecht komen: wat belasting ontduiken of een beetje witwassen, maar dat komt in de beste families voor.
Verder een in en in net beroep. Je komt ze ook overal tegen. Die Kohnstam bijvoorbeeld, de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken: beschaafde jongen, niet waar? De ideale schoonzoon. Ook advocaat geweest.
Daarom schrok ik, beste luisteraars, schrok ik toen ik pas geleden de deken van de Orde van Advocaten hoorde zeggen dat hij zich zorgen maakt, zorgen over de kwaliteit van de advocatuur. Wat is er aan de hand met mijn idolen?
Ik heb die speurneusjes van ARGOS onmiddellijk aan het werk gezet. Aan het werk om mijn favoriete beroepsgroep grondig door te lichten. Luistert U maar gauw naar de bevindingen van verslaggever Rudie van Meurs, luistert U naar de stem van presentator Elles de Bruin.
Luistert U naar ARGOS!
---------
Inleidende teksten:
TEKST
Advocaten. Een van de snelst groeiende beroepsgroepen in Nederland. Er zijn er inmiddels achtduizend. Omdat er voortdurend meer wetten en regels komen, krijgen ze steeds meer invloed. Ze vechten beslissingen aan van de overheid en ze controleren politie en justitie. Maar wie controleert de advocaten?
Als een advocaat fouten maakt, helemaal niets doet of niet deugt, kan de cliënt zich over die advocaat beklagen bij de interne tuchtcolleges van de Nederlandse Orde van Advocaten. Maar eerst komen de klagers terecht bij de deken van advocaten die een eerste selectie maakt.
TEKST
Mevrouw Els Swaab is deken van de Amsterdamse advocaten, de grootste afdeling van de orde van advocaten met 1835 confrères op het tableau. Ze houdt kantoor in zo'n vervreemdend glazen paleis aan de rand van de snelweg - de Nederlandse versie van The Brave New World. Ze is twee jaar deken, zeg maar voorzitter. Aan haar advocatenpraktijk komt ze nauwelijks nog toe. Als deken controleert en adviseert ze collega's. Bovendien - en daar gaat heel wat tijd inzitten - moet ze proberen de klachten die bij haar over de Amsterdamse advocaten binnenkomen te sussen. Ze is daar elke week vier dagen mee bezig.
TEKST
Klager Zwaneveld is duidelijk niet tevreden over de klachtenprocedure bij de advocatuur. En hij is niet de enige. De afgelopen maanden bezochten wij verschillende zittingen van de Raden van Discipline. Op vijf plaatsen in het land houden zij wekelijks zitting. Maar volgens Els Swaab, deken van de Amsterdamse Orde van Advocaten, kun je hieruit niet concluderen dat advocaten steeds vaker fouten maken.
TEKST
Als de deken er niet in slaagt de klagers te sussen, komen ze bij de vijf Raden van Discipline. Jaarlijks behandelen die tussen de vijf en zeshonderd zaken. Tegen de uitspraak van de Raad kan in beroep worden gegaan bij het Hof van Discipline. De Raad is samengesteld uit vooral collega-advocaten, bij het Hof domineren de rechters
Het Hof heeft domicilie in het somber Paleis van Justitie in Utrecht. Het is maandagmorgen half tien. Over een half uur begint de zitting van het Hof van Discipline, de hoogste tuchtrechter over advocaten die volgens hun cliënten fouten hebben gemaakt.
TEKST
In de hal van het Utrechtse Paleis van Justitie, op een houten bank, zit de Tunesiër Kharroubi. Hij wacht in gezelschap van zijn vriendin om gehoord te worden door het Hof van Discipline. Kharroubi is boos op zijn advocaat. Die heeft hem op alle fronten verkeerd bijgestaan, toen hij na twaalf jaar verblijf in Nederland door de politie plotseling het land werd uitgezet. Kharroubi's klacht is door de Raad van Discipline in eerste instantie niet ontvankelijk verklaard. Daarom is hij bij het Hof van Discipline in beroep gegaan. De advocaat is niet eens komen opdagen.
TEKST
Landsadvocaat Joan de Wijkerslooth is partner van het advocatenkantoor Pels, Rijcken en Drooglever Fortuijn, de huisadvocaat van het rijk. Een kantoor met honderd advocaten van wie er vijftig permanent voor de staat werken. Jaarlijks treden ze op in tienduizenden zaken. De landsadvocaat komt daarbij alle soorten advocaten tegen: groen en rijp, goed en slecht.
Landsadvocaat De Wijkerslooth vindt dat met name in asiel- en vreemdelingenzaken door advocaten vaak blunders worden gemaakt. Volgens hem zijn er maar weinig advocaten die echt iets van vreemdelingenrecht afweten.
TEKST
De rechter, die vreemdelingen te hulp moet schieten, omdat hun advocaten schromelijk tekort schieten. De Amsterdamse advocaat Frits Koers kijkt daar niet van op. Koers is binnen de Nederlandse advocatuur een echte specialist, een van de pioniers in het vreemdelingenrecht. Ook Koers weet dat advocaten met name in vreemdelingenzaken vaak grove fouten maken. Alleen is dat niet zo gemakkelijk te bewijzen.
TEKST
Terwijl het aantal specialisaties eigenlijk zou moeten toenemen, nemen die af. De nieuwe wet op de rechtsbijstand dwingt advocatenkantoren tot een overlevingsstrategie. Met alleen maar toevoegingen kunnen ze het niet redden. Ze worden gedwongen commercieel werk te doen. Aan echt moeilijke zaken, zoals in het vreemdelingenrecht en het sociale zekerheidsrecht, komen advocaten niet meer toe.
Vorig jaar augustus is voor de derde keer de WAO onder vuur komen te liggen. De keuringscriteria zijn opnieuw strenger geworden. Veel mensen worden, zoals dat in jargon heeft, afgeschat. Gevolg is een toeloop op de advocatenkantoren.
En daar ontbreekt het aan experts, advocaten die de weg weten in het doolhof waar eenvoudige mensen verdwalen.
TEKST
Er waren jaren dat de sociale rechtshulp floreerde. Er ontstonden rechtswinkels, sociale advocaten en collectieven die vaak uit idealisme opkwamen voor de rechten van de gewone man die met de wet in aanraking kwam. Die hulpverleners werden aanvankelijk behoorlijk betaald dankzij de Wet op de Rechtshulp.
De sociale rechtshulp bloeide. Maar het duurde maar even. De ondergang is ingezet. Een nieuw fenomeen is aan het ontstaan: juridische adviesbureaus die handig gebruik maken van de chaos in het rechtssysteem
TEKST
HENS heeft geen adres, geen inschrijving in het Handelsregister. Er is alleen een postbusnummer in Leusden en een antwoordapparaat. En er zijn standaardformulieren waarin wanhopige arbeidsongeschikten onder de leuze 'niet geschoten is altijd mis' opgeroepen worden f 70,50 te sturen. Als ze in beroep willen gaan wordt hen gevraagd nog eens f 188,- te storten. En als aan het eind van dit anonieme stappenplan de uitkeringsgerechtigde een iets hogere uitkering ten deel valt, dan moet daarvan andermaal vijftienhonderd gulden aan HENS worden afgedragen.
TEKST
Laurens Smets beziet de komst van die adviesbureaus met grote argwaan.
(Fragment Witteman)
Op 24 oktober diende voor het Hof de zaak van directeur Van Weert tegen de Amsterdamse advocaat Verhagen. Van Weert verwijt de advocaat belangenverstrengeling. Hij was korte tijd commissaris van een bedrijf waarmee ook Van Weert relaties had. Later, toen de partijen gebrouilleerd raakten, trad de advocaat en voormalige commissaris tegen Van Weert in het strijdperk. Het komt regelmatig voor dat procedures worden aangespannen tegen advocaten die belangen hebben in een bedrijf, commissaris zijn of tijdelijk het directeurschap waarnemen.
Wat vindt de Amsterdamse deken Els Swaab van die dubbelfuncties?
Swaab
Voor de Raad van Discipline in Den Haag kwam op 24 oktober een cliënt klagen over een rekening van 120.000 gulden die hij ontvangen had van een advocaat. De advocaat was opgetreden bij een ruzie in een tuindersfamilie, waarbij de ene broer de andere broer voor drie ton had benadeeld. Huilend zat een tuindersgezin in de rechtszaal.
Els Swaab:
En dan zijn er nog allerlei zaken die door advocaten begonnen worden waarvan eigenlijk bij voorbaat vaststaat dat het verloren zaken zijn.