Argos
Mestprobleem; uitbreiding varkensmesterijen (deel 1)
Minister van Landbouw Jozias Van Aartsen heeft deze week inkrimping van de veestapel voorgesteld als oplossing van het mestprobleem. Maar waarom stagneert het mestbeleid voor 1996 opnieuw?
In ARGOS ook: de sluipwegen die de Brabantse varkensboeren hebben gevonden om toch te kunnen blijven uitbreiden.
---------
Inleiding Cor Galis
Radio 1, de VPRO.
Poep, beste luisteraars, poep. Het spijt me, maar ik moet het vandaag met U weer over stront hebben. Deze week hadden ze het daarover in de Tweede Kamer. Over mest en over het mestprobleem. Over de stronthoop die maar niet kleiner wil worden.
Heeft U ze gezien? Die twee nieuwe ministers? Die twee, die nu vier jaar lang over de mest gaan?
Die De Boer van Milieu, dat is een struise meid. Dat zie je zo. Die weet wel hoe een koe een keutel draait. Wat wil je ook met zo'n naam!
Maar dan die Van Aartsen van Landbouw? Vind U hem geen schatje? Allee, uit een bekakt milieu natuurlijk, maar ik val wel op zo'n knul. Net zo'n lieve, onbedorven schooljongen. Zo'n schooljongen, die het al moeilijk vindt om het woord stront uit te spreken. Zo'n jongen, die nog niet weet dat de hele wereld van stront aan elkaar hangt/uit stront bestaat.
Hij was zenuwachtig, beste luisteraars, strontzenuwachtig. Daar in de Kamer, tijdens zijn mestdebuut. Ik kan het weten, want die onderzoeksjournalisten van Argos, die waren er zelf bij. Jazeker, die hebben het met eigen ogen gezien: het liep hem echt dun door de broek.
Luistert U maar gauw naar die nooit uitgekakte redactie-ploeg.
Luistert U naar ARGOS!
-------
Draaiboek mestprobleem:
C.1 roepende boeren
uit: Een, twee, drie
in: (incl. fade out) 0.30
D.1 kopfragment minister Van Aartsen
uit: Ik geloof dat het goed is
in: maar eens mee te nemen 0.12
(STOP-START)
D.2 kopfragment minister De Boer
uit: (geroezemoes) Als u vanmorgen goed geluisterd
in: eigenlijk onbespreekbaar was--0.02 -- 0.22
Tekst 1
De veestapel moet worden ingekrompen om het mestprobleem op te lossen. De nieuwe minister van Landbouw, VVD'er Van Aartsen, en zijn PvdA-collega van Milieu, mevrouw De Boer, durfden afgelopen woensdag in de Tweede kamer eindelijk te zeggen wat jarenlang een taboe was in politiek Den Haag. Minder varkens, minder kippen, minder intensieve veehouderij: het lijkt onderhand de enige oplossing voor het mestprobleem. Anders verzuipt Nederland in de varkensmest.
Maar zal het ook lukken die inkrimping van de veestapel? Zal het lukken om de intensieve veehouderij-boeren in Brabant, Gelderland en Overijssel zo ver te krijgen. De Brabantse varkensboeren die afgelopen woensdag per bus naar Den Haag waren gekomen, zien er helemaal niets in, vertellen ze na het Kamerdebat tegen Argos-verslaggeefster Elles de Bruin.
C.2 gesprek Elles met boeren
uit: Dat is geen oplossing
psychisch
in: we het echt niet meer aan--0.06(toeter/bus)- 3.00
Tekst 2
Tien procent van het aantal varkensbedrijven is het afgelopen jaar op de fles gegaan, zo meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek anderhalve week geleden. Maar het aantal varkens in Nederland is er niet minder om geworden. Dat zijn er nog steeds zo'n veertien miljoen. Er is alleen een razendsnelle schaalvergroting op gang gekomen in de intensieve veehouderij. De kleintjes verdwijnen en de groten worden steeds groter.
Al sinds 1984 mogen er officieel geen varkens meer bij komen, maar de groei is al die jaren gewoon doorgegaan. De opeenvolgende, CDA-, ministers van Landbouw schrokken er telkens voor terug om werkelijk harde maatregelen te nemen. Ze lieten zich keer op keer onder druk zetten door het Landbouwschap en de boerenbelangenorganisaties.
Het is nog maar de vraag of het de nieuwe minister van Landbouw anders zal vergaan. Voor 1996 was er bijvoorbeeld een zogenaamd 'mestafzetscenario' om voor het jaar 2000 het mestoverschot terug te dringen tot een voor het milieu aanvaardbaar niveau. Dat scenario heeft nu al al aanzienlijke vertraging opgelopen. Dat komt doordat bijvoorbeeld de mestfabrieken voor de verwerking van varkensmest niet van de grond zijn. Dat is een reden, legt Dolf Logeman, mest-deskundige van de stichting Natuur en Milieu, uit aan verslaggever Gerard Legebeke. Maar het is zeker niet de enige oorzaak.
D.3 Natuur en Milieu
uit: Het tweede punt is
mestfabrieken
Bukman steken laten vallen
PAS OP, EERDER ERUIT: 4.00 in: nooit goed van de grond gekomen
in: gaan we nu even naar luisteren 4.15
C.3 Historisch fragment uit oude uitzending
VERVALT
Tekst 3
Landbouwminister Van Aartsen zit dus opgescheept met de erfenis van zijn CDA-voorganger Bukman. Hij kon de Kamer afgelopen woensdag dan ook niet veel meer beloven dan de zoveelste studie. Gaat hij zijn voorgangers achterna, vroeg Argos-redacteur Rudie van Meurs na afloop van het Kamerdebat.
D.4 Van Aartsen
uit: Het is nu een zoektocht naar beleid
commissieleden welwillend
in: sfeer van de varkenshouderij 3.15
Tekst 4
Minister Van Aartsen gaat binnenkort dus kennismaken met de varkenshouders. Maar die varkensboeren zitten intussen niet stil. Ze zijn al tijden op zoek naar nieuwe sluipwegen, ontsnappingsmogelijkheden om niet te hoeven inkrimpen en zelfs te kunnen uitbreiden. Op hun thuisbasis, Brabant, krijgen ze geen nieuwe vergunningen meer. Daar is het milieu echt te ver verzuurd en heeft de Raad van State al diverse malen ingegrepen. Met name de grote varkensmesters zijn inventief genoeg om toch een uitweg te vinden.
A.1 Lejo - inleiding Woldendorp
uit: --0.12(vogelgeluid)--Ik sta hier in het Groningse
Woldendorp Waddenzee
in: blaft alleen + klap deur -(geblaf/geloop)0.07- 1.58
Tekst 5
Wietse en Wilma Pol zijn de drijvende krachten achter een nog jonge actiegroep in het Groningse dorpje Woldendorp. Een actiegroep die zich verzet tegen de komst van een grote varkensmesterij, vlak achter de boerderij van de familie Pol. Een Brabantse varkensmester heeft daar een lap grond gekocht. Hij wil er een stal voor maar liefst achtduizend varkens neerzetten. Bij de gemeente Delfzijl waaronder Woldendorp valt, heeft de Brabander daarvoor een vergunningaanvraag ingediend. Ruim driehonderd Woldendorpers hebben een bezwaarschrift tegen de plannen ingediend. Tegen verslaggever Lejo Siepe vertelt boer Pol waarom hij zo gekant is tegen de komst van een Brabantse varkensmesterij.
B.1 Lejo-gesprek Pol
uit: Dit is toch niet een normale mesterij
eigenlijk wettelijk niet toegestaan
Mevrouw Pol, nu heeft u geprotesteerd
bij de gemeente Delfzijl
naam Vugts Deelnemingen BV valt hier
301 bezwaarschriften
in: niet meer naar gekeken\ 1.52
A.2 Harm in Haaren
uit: --0.18(beierende klokken)--Rechts staat een
Jezusbeeld
in: keer beter+dichtslaande deur--0.12(voetstappen)-- 3.58
Tekst 6
We hebben inderdaad al eerder via de telefoon met varkensmester Wim Vugts in het Brabantse Haaren gesproken. Vugts, de man achter de BV die in het Groningse Woldendorp een varkensbedrijf wil beginnen. In Brabant heeft hij op dit moment al op twee plekken grote varkensstallen. In het telefoongesprek is Vugts heel wat openhartiger dan tegenover onze verslaggever bij hem aan de deur. Hij bevestigt zelfs alles wat wij al eerder te horen hebben gekregen van de Groningse milieudeskundige Clarissa Nienhuis, oud-voorzitster van de Vereniging tot Behoud van de Waddenzee. Zij zocht uit wat er schuilgaat achter 'Vugts Deelnemingen BV'. Bijvoorbeeld dat Vugts ook in België opereert, zo vertelt ze aan verslaggever Willem de Haan.
B.2 Clarissa Nienhuis
uit: Het tweede is dat de man gewoon een Brabantse varkensfokboer is die in Brabant
70.000 varkens 10-12 mammoetbedrijven
niet meer kan uitbreiden
handel in vergunningen
in: doorverkopen 1.47
HIERTUSSEN NAT+MIL van DAT
A.3 Lejo-gesprek Pol: over bedrijfsleider
uit: Vr: Meneer Pol, wat gebeurt er nu?
richting Raad van State
De Brabantse varkensmesterij
zit al bedrijfsleider op
in: je krijgt geen hinderwet 1.32
B.3 Lejo: 68-jarige boer/bedrijfsleider
uit: --0.10(vogeltjes/trekker)--Ik ben op zoek
naar de toekomstige bedrijfsleider
in: bliksems best wat ik doe\ 3.58
A.4 Lejo: Knorrenburg
uit: --0.05(weggeluid)--Onder de rook van Woldendorp
op grens met Reinerland
in: laarzen aan--0.03-- 2.02
Tekst 7
De bedrijfsleider van Knorrenburg wil onze verslaggever wel een rondleiding geven. Maar ineens bedenkt hij zich. Hij wil toch eerst toestemming vragen aan zijn baas, eigenaar Driessen in het Brabantse Deurne. Het resultaat? De verslaggever staat in een mum van tijd weer buiten.
B.4 Lejo: afloop Knorrenburg
uit: In eerste instantie
in: niet verder komen 0.28
Tekst 8
De komst van varkensmesters naar nog schone delen van Nederland is niet zomaar toeval, of het gevolg van de inventiviteit van een paar individuele boeren. Het wordt georganiseerder aangepakt, vertelt boer Pol uit het Groningse Woldendorp. Vertegenwoordigers van een Brabants veevoederbedrijf rijden in grote Mercedessen het Noord Groningse platteland af. Op zoek naar geschikte locaties voor varkensmesterijen uit Brabant.
A.5 Lejo-gesprek Pol: veevoederfabrikant
uit: Je kunt wel stellen ze stropen het hele platteland
stropen ze af
Hendriks Boxmeer
in: volproppen met varkens
in: met een milieuvergunning 2.23
Tekst 9
Clarissa Nienhuis ziet deze georganiseerde aanpak van de varkens invasie, onder auspiciën van de veevoederfabrikant, met lede ogen aan.
B.5 Clarissa Nienhuis
uit: Hendrix ziet
zijn afzet stagneren in het zuiden van het land
in: aan de Brabander te verkopen 0.53
A.6 reactie Hendrix
uit: Vr: Meneer Van der Linden,
??wel?? XX
in: ??
Uit gegevens CBS blijkt dat die schaalvergroting helemaal niet tot inkrimping leidt
B.6 minister De Boer
uit: Nou je moet dus
in: betere bedrijven hebt-0.02(geroezemoes)- 3.16