Argos
Eigen bijdrage ziekenfonds
Deze aflevering een reportage over de invoering van de eigen bijdrage voor ziekenfondspatiënten per 1 januari 1997. De uitvoering van de wet die de eigen bijdrage regelt is echter zo ingewikkeld, dat de uitvoering meer geld kost dan dat zij oplevert.
Het programma bevat vraaggesprekken met:
- directeur Van den Heuvel van ziekenfonds Azivo die ingaat op de personele uitbreiding en de afname van de privacy van patiënten als gevolg van de invoering van de eigen bijdrage.
Ook betwijfelt hij of de wet zal leiden tot de beoogde afname van het aantal patiënten.
- patiënten in het ziekenhuis.
- Hilde van Gurp (telefonisch), medewerkster ziekenfonds ZAO in Amsterdam, over de extra werkzaamheden als gevolg van de wet.
- beleidsmedewerker Wilsens van de Tilburgse CZ-groep, die ingaat op de extra kosten door de wet.
- de heer Den Hartog van verzekeringsmaatschappij OHRA (telefonisch), over de te lage vergoeding voor de uitvoering van de wet.
- Ben Crul, huisarts in Leiden, over de gevolgen van de wet voor de huisartsen. Ook gaat hij in op de kwalijke gevolgen van het feit dat mensen minder snel een beroep zullen doen op de gezondheidszorg.
- D.J.D. Dees, Eerste Kamerlid VVD en oud-staatssecretaris voor Volksgezondheid, over de invoering van de eigen bijdrage in de jaren '80 en de maatregelen van het huidige kabinet.
- Ernst Kievit, directeur district Huisartsenvereniging Rijnland en Midden-Holland, die privacy problemen verwacht.
- Rob Oudkerk, Tweede Kamerlid PvdA en woordvoerder Volksgezondheid (telefonisch), die tegenstander is van de eigen bijdrage.
Met een fragment van een spotje van Postbus 51 over de invoering van de eigen bijdrage en een stemfragment van een medewerker van een telefonische hulplijn die informatie geeft over de eigen bijdrage.
---------
Persbericht:
PvdA wil van eigen bijdrage af
Regeringspartij PvdA wil van de eigen-bijdrageregeling voor ziekenfondsverzekerden af. Dat zegt Rob Oudkerk, woordvoerder gezondheidszorg voor de PvdA in de Tweede Kamer, in het VPRO-radioprogramma Argos. Oudkerk: "Als de klachten waar zijn - en ik twijfel daar niet aan - dan moet je de politieke moed hebben om te zeggen dat deze regeling niet deugt. En wij zeggen dan gewoon: we willen er vanaf. Dan zijn we bezig met een onvoorstelbaar onzinnig systeem." Oudkerk reageert daarmee op klachten van ziekenfondsen en huisartsen in het radioprogramma. Ziekenfondsen zeggen daarin onder meer dat de invoering van de eigen bijdrage in de praktijk veel meer blijkt te kosten dan is aangenomen. Ook VVD-Eerste Kamerlid Dick Dees, oud-staatssecretaris van Volksgezondheid, zegt in Argos te verwachten dat de eigen-bijdrageregeling meer zal kosten dan opleveren.
Iedere ziekenfondsverzekerde moet vanaf 1 januari een eigen bijdrage betalen. Bijvoorbeeld voor specialistische hulp en medicijnen. De eigen bijdrage is in 1994 afgesproken in het regeerakkoord van het paarse kabinet. De wet is bedoeld om te besparen op de kosten van de gezondheidszorg. Argos deed onderzoek naar de praktijk van de nieuwe wet. Daaruit blijkt dat de uitvoering van de eigen bijdrage bij verschillende ziekenfondsen meer gaat kosten dan die opbrengt.
Directeur Van den Heuvel van het Haagse ziekenfonds AZIVO zegt bijvoorbeeld in Argos: "Ik red het bij lange na niet met het geld dat ik nu van de minister krijg om de zaak uit te voeren. Dat is ongeveer zo'n 750 duizend gulden. We hebben investeringen moeten doen in nieuwe computers, we hebben extra mensen in dienst moeten nemen om de mensen te informeren, administratief gezien zijn er extra mensen bijgekomen." Van den Heuvel vertelt dat hij met die kosten nu al ruim boven de 1,2 miljoen zit. "Dat betekent voor ons dat alleen al bij de invoering van deze maatregel zo'n 4,5 a 5 ton voor eigen rekening komt. En voor een klein ziekenfonds als het onze is het dan heel moeilijk om je hoofd boven water te houden."
Ook andere ziekenfondsen redden het niet met de bedragen die ze uit Den Haag krijgen. Het ziekenfonds van OHRA in Arnhem bijvoorbeeld. OHRA-woordvoerder Den Hartog: "We hebben vorig jaar becijferd dat deze aanpassingen ons ongeveer 1,5 miljoen gulden kosten. En we we krijgen maar ongeveer 2,5 ton." Den Hartog zegt dat OHRA dit verschil in eerste instantie uit de reserves probeert te halen. En als het daaruit niet kan? "Dan zou het kunnen dat de premies omhoog moeten", aldus Den Hartog.
Ook PvdA-Kamerlid Oudkerk is ervan overtuigd dat ziekenfondsen in zo'n geval de premie zullen verhogen. Oudkerk: "Dat betekent dat de burger een eigen bijdrage moet betalen, en ook nog eens extra omdat het bureaucratisch allemaal duurder is dan we hadden gedacht." Voor de PvdA is dat onaanvaardbaar, zegt hij.
In het verleden zijn er verschillende eerdere pogingen gedaan om een eigen bijdrage in te voeren voor verzekerden in het ziekenfonds. VVD-staatssecretaris Veder-Smit deed eind jaren zeventig een eerste poging. In het midden van de jaren tachtig volgde Dick Dees, VVD-staatssecretaris voor Volksgezondheid in het kabinet Lubbers-II. Hij voerde toen de medicijnenknaak en het specialistengeeltje in, die door zijn opvolger, PvdA-staatssecretaris Simons, weer werden afgeschaft. Dees is nu lid van de Eerste Kamer voor de VVD. Dees zegt in Argos niet veel vertrouwen te hebben in de huidige eigen-bijdrageregeling: "Het nieuwe systeem dat nu is ingevoerd, is een politiek besluit geweest. Maar het staat vast dat de inningskosten heel hoog zijn." Op de vraag of die zullen opwegen tegen het uiteindelijke resultaat, zegt Dees: "Ik heb daar zo mijn twijfels over." Een opmerkelijke uitspraak van deze VVD-politicus. Want het was juist zijn partij, de VVD, die er in 1994 op stond, dat de eigen bijdrage werd opgenomen in het paarse regeerakkoord.
Oudkerk zegt in reactie op de opmerkingen van Dees: "Ik ben niet ongelukkig met deze opmerkingen van de heer Dees. Ik wacht met nauwelijks te verhullen ongeduld dat de heer Bolkestein dat ook gaat zeggen. En mijn volgende vraag aan de VVD is: waarom doen we dit dan nog."
De eigen bijdrage in het ziekenfonds roept ook veel privacy-problemen op. Ernst Kievit is directeur van de Districts Huisartsenvereniging Rijnland en Midden-Holland, waarbij 400 huisartsen zijn aangesloten. Hij vertelt in Argos dat hij regelmatig wordt gebeld door huisartsen met vragen over die privacy. Bijvoorbeeld over de situatie dat een meisje bij de huisarts komt voor de pil.
Kievit: "Meestal is zoiets zeer vertrouwelijk waarvan de ouders niet op de hoogte zijn. Bij de eigen bijdrage-regeling komt de nota van de apotheek voor de pil gespecificeerd te staan op de nota die de verzekeraar naar de hoofdverzekerde stuurt, dus naar de ouder van deze jonge vrouw. En daarmee wordt de privacy van dit meisje geschaad. Ik vind dat een heel slecht neveneffect van deze maatregel."
Ook AZIVO-directeur Van den Heuvel zit behoorlijk in zijn maag met dat privacy probleem. Hij noemt het voorbeeld een gezin waarvan de studerende dochter een abortus ondergaat. "Dat betekent dat de vader daarvan op de hoogte wordt gesteld door middel van de rekening. Zou er geslachtsziekte optreden, en er zou naar de specialist gegaan moeten worden, dan worden dat soort zaken allemaal gemeld aan de hoofdverzekerde. Er zijn tal van zaken waar de huisarts een vertrouwensrelatie heeft met de patiënt, en door dit systeem wordt dit ongedaan gemaakt."
PvdA-Kamerlid Oudkerk: "De minister heeft ons beloofd dat de verzekeraars hiervoor een regeling zouden treffen. De privacy zou volledig worden gewaarborgd. De minister heeft zich niet aan die toezegging gehouden. Ik zal daarom een debat aanvragen en aan de minister vragen hoe zit met die toezegging."
--------
Inleidende teksten (niet compleet):
Tekst 1
Iedere ziekenfondsverzekerde moet vanaf 1 januari een eigen bijdrage betalen. Bijvoorbeeld voor specialistische hulp en medicijnen. De eigen bijdrage is in 1994 afgesproken in het regeerakkoord van het paarse kabinet. Daarom moest die er komen, ondanks veel kritiek en discussie. De regeling is bedoeld om te besparen op de kosten van de gezondheidszorg. Maar de nieuwe wet is zo ingewikkeld dat de uitvoering ervan misschien wel meer gaat kosten dan die opbrengt. Argos doet vandaag onderzoek bij verschillende ziekenfondsen naar de praktische invoering van de nieuwe wet.
Stevent de eigen bijdrage af op een fiasco?
Tekst 2
De ziekenfondsverzekerden krijgen wel enige compensatie. De nominale premie, dat is eenzelfde vast bedrag dat iedere verzekerde moet betalen, gaat namelijk omlaag.
Tekst 3
Een onbegrijpelijke regeling, vinden deze ziekenfondsverzekerden. De ziekenfondsen hebben vorig jaar fel geprotesteerd tegen de invoering van de eigen bijdrage, maar de Tweede Kamer ging uiteindelijk toch akkoord, met steun van de drie paarse coalitiepartijen.
De ziekenfondsen kregen de opdracht per 1 januari de eigen bijdrage te innen en begonnen daarom eind vorig jaar halsoverkop aan de voorbereiding. De regeling werd op het allerlaatste moment nog weer gewijzigd, doordat er verschillende uitzonderingsbepalingen kwamen. En dat maakte de invoering extra ingewikkeld, vertellen alle ziekenfondsen die we de afgelopen week hebben benaderd. Luistert U bijvoorbeeld naar Hilde van Gurp van het Amsterdamse ziekenfonds ZAO.
Tekst 4
Nu de gecompliceerde regeling per 1 januari is ingegaan, neemt het werk voor de ziekenfondsen nog verder toe, vertelt directeur Van den Heuvel van het Haagse ziekenfonds AZIVO.
Tekst 5
De voorbereiding en uitvoering van de hele operatie jaagt de ziekenfondsen enorm op kosten. En dan gaat het niet alleen om de aanpassing van de automatisering en het aantrekken van extra personeel, vertelt de heer Wilsens van de Tilburgse verzekeraar CZ-groep, maar ook om heel simpele dingen.
Tekst 6
Voor die kosten die de ziekenfondsen moeten maken, heeft de minister geld beschikbaar gesteld, een pot van totaal zo'n honderd miljoen. Maar dat bedrag is volgens directeur Van den Heuvel van AZIVO niet voldoende.
Tekst 7
Ook voor andere ziekenfondsen is het geld uit Den Haag lang niet voldoende. OHRA-verzekeringen in Arnhem bijvoorbeeld. De heer Den Hartog van OHRA:
Tekst 8
Bezoek aan de huisarts valt buiten de eigen bijdrage. Toch zullen ook huisartsen volop met de regeling te maken krijgen. En daarom raakt Ben Crul, huisarts in Leiden, behoorlijk opgewonden, als hem wordt gevraagd hoe hij de wet zou willen omschrijven.
Tekst 9
Minister Borst van Volksgezondheid wil met de eigen bijdrage inderdaad de kosten van de gezondheidszorg drukken. Ze zegt op die manier de ziekenfondsverzekerden te willen prikkelen om kostenbewust te zijn. Maar directeur Van den Heuvel van ziekenfonds AZIVO is bang dat die beoogde remmende werking averechts zal uitpakken.
Tekst 10
U hoort het: in het verleden zijn er verschillende eerdere pogingen gedaan om een eigen bijdrage in te voeren voor verzekerden in het ziekenfonds. Het was altijd een typisch VVD-stokpaardje. VVD-staatssecretaris Veder-Smit deed eind jaren zeventig een eerste poging. In het midden van de jaren tachtig volgde Dick Dees, VVD-staatssecretaris voor Volksgezondheid in het kabinet Lubbers-II. Hij voerde toen de medicijnenknaak en het specialistengeeltje in. Dees is nu lid van de Eerste Kamer voor de VVD. Hij herinnert zich nog goed dat zijn eigen bijdrage-regelingen indertijd de nodige weerstand opriepen.
Tekst 11
Ex-staatssecretaris voor Volksgezondheid Dees heeft dus niet veel vertrouwen in het succes van de eigen bijdrage-regeling van de paarse coalitie. En dat is een opmerkelijke uitspraak van deze VVD-politicus. Want het was juist zijn partij, de VVD, die er in 1994 op stond, dat de eigen bijdrage werd opgenomen in het paarse regeerakkoord.
Tekst 12
De eigen bijdrage in het ziekenfonds roept veel onbegrip en onduidelijkheid op. Zo vertelt ook Ernst Kievit. Hij is directeur van de Districts Huisartsenvereniging Rijnland en Midden-Holland, waarbij 400 huisartsen zijn aangesloten. Kievit noemt de privacy als extra probleem van de eigen bijdrage-regeling.
Tekst 13
Ook AZIVO-directeur Van de Heuvel zit behoorlijk in zijn maag met dit privacy-probleem