Cyrille Fijnaut, hoogleraar criminologie en strafrecht aan de universiteit van Leuven en aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam, bracht vorige maand een rapport uit over politiële corruptie. Het rapport is een advies aan de Recherche Advies Commissie, waarin vertegenwoordigers van politie, openbaar ministerie en van de beide politieministeries zitting hebben. De Recherche Advies Commissie adviseert de regering over politie-aangelegenheden.Ondanks zijn studie kan Fijnaut niet zeggen om hoeveel gevallen van corruptie het precies gaat. Hij heeft wel de indruk dat het aantal incidenten de laatste jaren is toegenomen.

Dick Pijl is commissaris van de rijksrecherche bij het parket van de procureur-generaal in Den Bosch. Tot voor kort werkte als hoofdinspecteur bij de Rotterdamse politie. Hij publiceerde de afgelopen jaren verschillende artikelen over politie-corruptie. In het Rotterdamse korps was Pijl nauw betrokken geraakt bij de corruptiebestrijding door een onderzoek naar de contacten tussen een brigadier van de Rotterdamse politie en de illegale gokwereld. Ook de naar binnen gerichte politiecultuur speelt volgens Pijl een rol bij het ontbreken van precieze gegevens over de omvang van de corruptie bij de politie.

Cijfers over de politiecorruptie in Nederland die ook maar enigszins betrouwbaar zijn, zijn er gewoonweg niet. Toch gaat rijksrecherche-commissaris Pijl er zondermeer vanuit dat de corruptie binnen de politie toeneemt. Dat concludeert hij uit talloze gesprekken met ervaren mensen binnen het politieapparaat. De grote motor is volgens Pijl de groei van die georganiseerde criminaliteit, die maar al te zeer gebaat is bij informatie uit politie- en justitiekring. En dat is nu precies wat hoogleraar Fijnaut wilde doen met zijn onderzoek voor de Recherche Advies Commissie. Hij had grote plannen. Fijnaut wilde niet alleen dossiers bekijken maar ook op grote schaal praten met corrupte agenten, leden van de rijksrecherche en andere betrokkenen. Dat ging mooi niet door. Het werd maar een beperkt onderzoek en een dun rapport, nog geen veertig pagina's. Het ministerie van Justitie lag dwars.

De rijksrecherche is binnen de Nederlandse politieorganisatie de meest aangewezen instantie om onderzoek te doen naar politie-corruptie. Ze staat los van de politiekorpsen en valt rechtstreeks onder de procureurs-generaal, de hoogste autoriteiten van het Openbaar Ministerie. In de praktijk wordt de rijksrecherche vaak buiten het corruptieonderzoek wordt gehouden. De korpsen zijn namelijk niet verplicht om de rijksrecherche in te schakelen, vertelt Fijnaut.