Passend onderwijs voor elk kind. Dat was tien jaar geleden het uitgangspunt van een nieuwe wet. Minder uitval door meer en betere ondersteuning op de gewone scholen en op termijn afbouw van het speciaal onderwijs. Dat doel is nog lang niet binnen handbereik. Wachtlijsten en personeelsgebrek in jeugdzorg en onderwijs helpen niet mee.
Vrijdag 10 mei publiceerde het Ministerie van Onderwijs nieuwe cijfers van het aantal thuiszitters, dat vorig schooljaar niet of slechts gedeeltelijk op school zat. De trend is dat dat er elk jaar niet minder maar meer zijn.
Nog steeds zijn er veel kinderen die geen of weinig (passend) onderwijs krijgen. In Argos de complexe werkelijkheid van een prachtig ideaal. Jongeren, ouders, scholen en gemeenten over de hobbelige weg naar inclusiever onderwijs.
De tweewekelijkse aflevering van Argos is ook te beluisteren via verschillende podcast-apps. NPO Luister ►Spotify ► Google Podcast ► Radio 1-app
Wethouder Zorg, Jeugd en Onderwijs in Helmond en voorzitter van de commissie Zorg, Jeugd en Onderwijs van de Vereniging van Nederlandse gemeenten
Kinderombudsvrouw Rotterdam en omstreken
Regio-coördinator Oudervereniging Balans
Directeur-bestuurder Samenwerkingsverband PO -Utrecht en voorzitter van het Netwerk Leidinggevenden Passend Onderwijs
Basisschooldirecteur Onze Amsterdamse School
Onderzoeksjournalist Argos
Voor veel kinderen zit de weg naar passend onderwijs vol met hobbels. Zo ook voor de nu achttienjarige Tommy. Hij kreeg in groep vier de diagnose autisme. Na de overstap naar het speciaal onderwijs, bleek hij ook daar niet op zijn plek te zijn. Tien jaar lang was hij op verschillende scholen ingeschreven en ging hij naar dagbesteding. Maar meestal zat hij thuis. “Ik had constant het idee dat ik moest overleven. Ik viel emotioneel helemaal uit elkaar.”
Een passende plek op school dichtbij huis voor elk kind. Dat was de belofte van de Wet passend onderwijs die in 2014 werd ingevoerd. Tien jaar later stijgt het aantal ‘thuiszitters’ echter nog steeds. ‘Het passend maken van het onderwijs is mislukt’, zegt Joli Luijckx van Oudervereniging Balans. De organisatie heeft 2024 omgedoopt in ‘Het jaar van de thuiszitters’. ‘Ouders zijn al wakker, nu de verantwoordelijken voor het onderwijssysteem nog’.
Niet alle leerplichtige kinderen passen naadloos in het Nederlandse onderwijssysteem. Niemand weet precies om hoeveel minderjarigen het gaat, maar het aantal ‘thuiszitters’ groeit. In 2023 waren dat er minstens 20.000, schat oudervereniging Balans. Terwijl tien jaar geleden de Wet Passend Onderwijs werd ingevoerd met als doel: alle kinderen weer samen naar school, lijkt dit verder weg dan ooit.
Steeds meer ouders kiezen voor een vrijstelling van de leerplicht op basis van hun levensovertuiging. Kinderen gaan dan niet naar school en niemand weet of ze nog onderwijs krijgen of hoe het met ze gaat. Leerplichtconsulenten door het hele land maken zich zorgen over de ontwikkeling van deze kinderen.
Leerplichtconsulenten door het hele land maken zich zorgen over de ontwikkeling van kinderen die niet naar school gaan met een vrijstelling van de leerplicht, op basis van het geloof of denkrichting van hun ouders (artikel 5b lpw). Dit aantal is de afgelopen jaren namelijk flink toegenomen. Van 575 kinderen in schooljaar 2013-2014 tot 1771 kinderen in 2021-2022.