Het promotieonderzoek van Bosma is gebaseerd op zijn in 2015 verschenen boek ‘Minderheid in eigen land’, dat gaat over de Afrikaners in Zuid-Afrika, het ANC en de steun in Nederland voor het ANC. Bij verschijning van zijn boek in 2015 was er kritiek op zijn beweringen.
Het proefschrift van Tweede Kamervoorzitter Martin Bosma is door de promotiecommissie van de Universiteit van Amsterdam (UvA) ‘negatief beoordeeld’. Dat bevestigt zijn promotor Jean Tillie na vragen van Argos. Een eerste versie die eind 2022 was ingeleverd werd ook al door de commissie afgewezen. Een afwijzing in tweede instantie is pijnlijk voor Bosma, zijn promotor, maar ook voor de UvA. Een afwijzing houdt in dat het door Bosma geschreven proefschrift niet voldoet aan de standaard voor wetenschappelijk onderzoek.
‘Minderheid in eigen land’
In 2015 liet Bosma weten dat hij graag wilde promoveren op zijn boek ‘Minderheid in eigen land’. Die wens vond gehoor bij hoogleraar politicologie Meindert Fennema van de UvA die in 2017 verklaarde dat hij wel promotor van Bosma wilde zijn. ‘Met vlag en wimpel’ zal hij niet promoveren zei Fennema destijds in een interview met Vrij Nederland, ‘want hij doet het in de avonduren en in het weekeinde. Maar ik denk dat het hem zeker lukt, want het is een uiterst getalenteerde en bijzonder arbeidzame man.’
Omdat Fennema met pensioen ging werd Jean Tillie de promotor van Bosma en Fennema copromotor. Vorig jaar juni overleed Meindert Fennema. Bij zijn overlijden schreef Het Parool dat ‘rasprovocateur’ Fennema graag lang genoeg geleefd zou hebben ‘om zijn laatste kunststuk te volbrengen: de promotie van PVV-coryfee Martin Bosma op een proefschrift over Nederlandse betrokkenheid bij de antiapartheidsstrijd in Zuid-Afrika’. Fennema had volgens Het Parool de academische wereld willen shockeren met een promotie van Bosma. Van een promotie van Martin Bosma zal het dus niet meer komen.
Proefschrift niet beschikbaar
Het reglement van de Universiteit van Amsterdam schrijft voor dat na een afgewezen eerste versie van een proefschrift een hernieuwde versie binnen een jaar moet worden ingediend. Die tweede versie van het proefschrift van Bosma is nu dus opnieuw afgewezen. Jean Tillie zegt tegen Argos dat hij een tweede versie naar de promotiecommissie heeft gestuurd ‘omdat ik het een verdedigbaar proefschrift vond’. In de tussentijd was Bosma’s PVV de grootste partij in de Tweede Kamer geworden en Bosma zelf Kamervoorzitter.
Het proefschrift van Bosma is niet beschikbaar en de vraag is of het ooit openbaar zal worden nu het niet tot een verdediging komt. Voorzitter van de promotiecommissie Wouter van der Brug liet eerder weten dat ‘als een proefschrift door de commissie is goedgekeurd en een kandidaat wordt toegelaten tot de verdediging van het proefschrift, het proefschrift openbaar wordt. Daarvoor niet’. Hij wil ook niks over de beoordeling zeggen: ‘Het beoordelingsproces is vertrouwelijk.’
Jean Tillie zegt in overleg te gaan met Martin Bosma. Volgens hem zijn er verschillende mogelijkheden. ‘Heel formeel kan hij nog promoveren, maar niet bij deze commissie,’ aldus Tillie.
De Zuid-Afrikaanse hoogleraar sociale antropologie Kees van der Waal van de Universiteit van Stellenbosch las op verzoek van Argos het in 2015 verschenen boek ‘Minderheid in eigen land’. Hij noemt het een ‘ideologisch geschrift, tendentieus en eenzijdig’. ‘Er staan veel tegenstrijdigheden in en ik zou het niet als een wetenschappelijk traktaat zien,’ aldus Van der Waal.
Martin Bosma was niet bereikbaar voor commentaar.