Voetbalclub Fairplay doelbewust de nek omgedraaid

Fairplay werd in 1998 opgericht door Machid el Boustati en was in eerste instantie gevestigd in de Culemborgse probleemwijk Terweijde. Naast de voetbaltrainingen regelde de club ook stages en huiswerkbegeleiding voor de jongeren. In 2005 moest Fairplay wijken voor een atletiekbaan en verhuisde naar een plek ver van waar de meeste leden wonen. Het college van B&W beloofde dat de club snel kon terugkeren. In plaats daarvan moest Fairplay in 2008 opnieuw verkassen, ditmaal naar het leegstaande sportpark Sprokkelenburg. 

Uit het onderzoek van TwynstraGudde, in opdracht van het huidige college en de gemeenteraad, blijkt dat het college de club het recht op terugkeer heeft ontnomen, ondanks de eerdere toezegging. Sterker nog, het lokale bestuur eiste dat Fairplay ook zou verdwijnen uit Sprokkelenburg, want daar moest nieuwbouw komen. De oplossing die de gemeente bedacht: de club kan zich opsplitsen over twee locaties. Dat weigerde Fairplay. ‘Praktisch onmogelijk’ zegt oud-clubvoorzitter El Boustati in de Argos-uitzending. 

De patstelling die daarop ontstond, leidde tot een gang naar de rechter. Die besloot die club te laten ontruimen. Uit het onderzoeksrapport blijkt dat de rechter die beslissing heeft genomen op basis van onjuiste informatie van B&W. Boustati: ‘Als het college alle bestaande informatie had gegeven, dan was er nooit tot ontruiming overgegaan.’

Toen Argos in 2017 de plotselinge verdwijning van Fairplay onderzocht, liet oud-wethouder Roeland Geertzen (CDA) weten ervan overtuigd te zijn dat Fairplay slechts een dekmantel was voor criminele activiteiten. ‘We werden, onder andere door de politie en de KNVB, geadviseerd om de harde kern te isoleren, en ervoor te zorgen dat de meelopertjes ander gedrag gaan vertonen. Zo’n club trekt dat soort jongeren aan.’ Op de vraag om wat voor criminaliteit het gaat, zei Geertzen: ‘Van intimidatie en het in brand steken van auto’s tot inbraken.’ 

Aan de hand van de Argos-uitzending deden meer dan zeventig oud-leden aangifte wegens smaad en machtsmisbruik tegen Geertzen. Eén van hen is Anis Sutela. ‘De uitspraken hadden een grote impact op mij. Ik was vanaf het begin lid van de club en Fairplay was absoluut geen criminele dekmantel. Ik voelde me erg aangevallen en ik denk dat ik voor veel oud-leden spreek als ik zeg dat Fairplay zo snel mogelijk moet terugkomen.’

Ook voor de fractievoorzitters van de gemeenteraad kwamen de uitspraken als een verrassing. Geen van hen had eerder gemerkt dat leden van Fairplay zich misdroegen. Daniël Jumelet (CU) in de uitzending: ‘Het grootste deel van de raad vond dat Fairplay moest blijven bestaan, met name voor de Marokkaanse jongeren die als alternatief alleen maar de straat hadden om te verblijven.’ 

Argos kreeg via een WOB-verzoek een duizend pagina’s tellend gemeentedossier over Fairplay in handen. Ook hieruit bleek niet dat de club een crimineel broeinest was. Het dossier plaatst de opmerking van voormalig wethouder Geertzen in een curieus daglicht, maar in het onderzoeksrapport is zijn uitspraak niet terug te vinden. El Boustati: ‘Dat is toch vreemd? In principe hebben we natuurlijk gelijk gekregen, maar waarom zijn deze uitspraken niet meegenomen in het onderzoek? Geertzen heeft nooit iets kunnen aanleveren waaruit bleek dat zich iets crimineels op de club afspeelde. Ik wacht de officiële reactie van het college af. Het Openbaar Ministerie heeft aangegeven nu niet tot vervolging over te gaan, maar wij kunnen hier nog tegen ingaan. Als het college niks doet, dan willen we het via die weg aangaan.’ 

Ook oud-raadslid en fractievoorzitter Jur Marringa (PvdA) verbaast zich hierover. ‘De bevragingen gingen alleen over de volledigheid van de besluitvorming, niet over de uitspraken van Geertzen of emotionele oprispingen vanuit de club. Dit heeft mij wel verbaasd. Ik heb geen idee wat er met al die aanklachten gebeurd is.’ 

Het viel Marringa verder op dat alleen oud-fractievoorzitters door de onderzoekers zijn benaderd en niet de toenmalige raadsleden. Hij krijgt bijval van oud-raadslid Rudi Oortwijn (GroenLinks) die vindt dat TwynstraGudde maar beperkt onderzoek heeft gedaan. ‘Het gaat alleen over de eerste periode, wat er misging tijdens de verhuizingen en de toezegging van terugkeer. Niet over een nieuwe oplossing vinden. In die zin is het niet volledig. Ik ben in het begin van het onderzoek wel benaderd, maar heb uiteindelijk niks hoeven vertellen. Ik dacht dat er meer zou worden onderzocht.’  

CU-raadslid Jumelet is nog steeds lid van de Culemborgse gemeenteraad. Hij denkt dat de opmerkingen van Geertzen als afleiding dienden. ‘Er was door een aantal onhandige manoeuvres simpelweg te weinig veldcapaciteit en naar mijn mening heeft Geertzen toen de club gecriminaliseerd. Hiermee probeerde hij fouten van het college achteraf te rechtvaardigen en zijn eigen straatje schoon te vegen. We hebben als raad nooit vermoed dat Fairplay een criminele dekmantel was.’