Kamerleden: schort subsidie op na affaire met oud-terreurkopstuk

Argos bracht in oktober het bestaan van een subsidie aan oud-kopstuk van een terroristische groepering Labib al-Nahhas aan het licht. De Syrisch-Spaanse Nahhas (46) was voorheen woordvoerder en ‘buitenlandchef’ van de jihadistische groepering Ahrar al-Sham. Hij bleek via het European Institute of Peace (EIP) in Brussel Nederlands geld te ontvangen voor een vredesproject in Syrië en als adviseur te worden betaald. De onthulling leidde tot politieke ophef. Deze week werd bekend dat Nahhas zich heeft teruggetrokken.

Nu Nahhas geen rol meer speelt, zet het ministerie van Buitenlandse Zaken de projectsubsidie aan het European Institute of Peace (EIP) in Brussel voort. Het ministerie noemt het weliswaar ‘nalatig’ dat het EIP Buitenlandse Zaken niet eerder heeft geïnformeerd over de achtergrond van Nahhas, maar stelt tegelijkertijd dat het EIP een ‘volwaardige en strikte screening’ zou hebben uitgevoerd. Nahhas is volgens het EIP ‘nooit beschuldigd van mensenrechtenschendingen of terroristische misdaden’ en daarvoor zouden ook ‘geen aanwijzingen’ zijn gevonden. Bovendien zou hij ‘juist een progressieve invloed binnen de organisatie’ zijn geweest die ‘wilde afzien van samenwerking met extremistische groepen’. 

Nieuw onderzoek van Argos naar Nahhas plaatst echter vraagtekens bij de volledigheid van deze screening. In augustus 2016 tweette Nahhas namelijk over een aanslag op een kazerne in 1979 met tientallen doden en gewonden tot gevolg. De slachtoffers waren Alawieten, de geloofsgroep waar de Syrische president Assad vanaf stamt. In de tweet plaatst Nahhas een foto van de aanslagpleger en schrijft hij: ‘Helden van de grote strijd om Aleppo, ruk op naar de artillerieschool, de Ibrahim al-Yusuf-school. We zullen nooit vergeven en nooit vergeten.’

Argos vroeg arabist Maurits Berger om een interpretatie. ‘Wat deze aanslag betekende, was dat het niet alleen een vorm van gewapend verzet was tegen Assad, maar dat het ook echt zijn religieuze achtergrond tot doelwit maakte. Het is alsof je bij ons bij een burgemeester zou zeggen: we zijn tegen de burgemeester, maar de burgemeester is joods of hij is moslim of katholiek en daarom zijn we tegen alle joden, moslims of katholieken’, aldus Berger. 

‘Die tweet van Nahhas zegt dat hij de aanslag van toen goedkeurt, hij ziet de aanslagplegers als helden. Daarmee keurt hij dus niet alleen gewapend verzet tegen het regime van Assad goed, maar ook de sektarische toon die het daarmee heeft gekregen. Want dat is wat die aanslag deed. We zijn niet zomaar tegen Assad in het algemeen, we zijn ook tegen de Alawieten. En daar worden dus veel onschuldige burgers, veelal Alawieten, slachtoffer van.’ 

Ook oud-Syrië-gezant Koos van Dam ziet het ook zo. ‘Die tweet zegt dat hij zich vereenzelvigt met een van de grootste misdaden uit de Syrische geschiedenis.’ Van Dam is voor tijdelijke opschorting van de subsidie en pleit voor een onderzoek naar alle personen die bij het project betrokken zijn. ‘Ik zou dat even stopzetten en kijken hoe het precies in elkaar zit. Als er net zulk soort mensen bij zitten en je hebt er niets aan gedaan dan heb je over een tijdje precies hetzelfde probleem.’ 

Tweede Kamerlid Martijn van Helvert van het CDA stelde eerder Kamervragen over de kwestie en is het met Van Dam eens. ‘Ik pleit voor een tijdelijke opschorting van de subsidie aan EIP voor het Syrië-project zodat er eerst goed onderzoek gedaan kan worden naar het screeningsmechanisme bij EIP.  En afhankelijk van de uitkomst van dit onderzoek zal mogelijk alle subsidie voor EIP gestopt moeten worden’, aldus Van Helvert. ‘Ik snap dat het ministerie niet alles zelf kan screenen, maar het niet gezien hebben van deze tweet is wel weer een enorme screeningsblunder en het was al zo'n blunder. Hoe is het mogelijk? Ik ga vragen stellen aan de ministers Blok en Kaag om de lijn van van Dam te volgen, van Dam kan het weten, hij heeft er gezeten tenslotte.’ 

SP-Kamerlid Sadet Karabulut: ‘Het is goed dat het voormalig kopstuk van de jihadistische Ahrar Al-Sham is vertrokken. Maar de ministers moeten nog meer doen. Want ik zie geen enkele garantie dat er niet ook andere figuren betaald worden met een jihadistische achtergrond. Het is onduidelijk wát de Nederlandse regering aan het subsidiëren is. Dat alles moet uitgezocht worden, het project opgeschort en middelen die aan Nahas zijn verstrekt zouden moeten worden teruggevorderd.’