Oud-tafeltennisster Inge, die niet wil dat haar achternaam bekend wordt, trainde in de jaren ’80 bij Torenstad, op vrij hoog niveau. In die tijd werd zij door haar trainer misbruikt: “Er was altijd een soort van grensoverschrijdend gedrag, in het vastpakken, het masseren en hij liep bijvoorbeeld altijd even de douche in. En op mijn vijftiende heeft er ook daadwerkelijk seksueel misbruik plaatsgevonden, want ik heb toen twee jaar een seksuele relatie met hem gehad. Hij was toen veertig.”
Ongewenste aanrakingen
Naast Inge durven meer slachtoffers nu hun mond open te doen. Ook Minet Bakker trainde destijds bij Torenstad: “Hij zat heel veel aan ons. Dan pakte hij je bij je borsten of bijna tussen je benen, om zogenaamd een oefening beter uit te leggen. Dat deed hij bij jongens en meisjes.” Andere oud-spelers, een oud-bestuurslid en een oud-trainer uit die tijd zeggen dat deze tafeltennistrainer de minderjarige spelers zeer regelmatig op ongewenste plekken aanraakte tijdens trainingen. Volgens het oud-bestuurslid, dat anoniem wil blijven, was het destijds erg moeilijk om daar wat tegen te doen. Het was lastig om te bewijzen hoe hij precies de grens over ging. Na een aantal jaren hebben ze hem wel ontslagen, omdat hij volgens het oud-bestuurslid niet meer te vertrouwen was in de buurt van kinderen.
Jaren ‘70
Maar niet alleen in de jaren ’80 gaat deze trainer de fout in. Voor hij bij Torenstad trainingen gaf, was hij in de jaren ’70 actief bij een andere tafeltennisvereniging in Zutphen, ZTTC. Ook daar waren zorgen over de ongewenste aanrakingen tijdens de trainingen. In die tijd zijn ouders in gesprek gegaan met de trainer, de vereniging en de Nederlandse Tafeltennisbond. Uiteindelijk besloten de betrokken ouders en de tafeltennisvereniging dat het voldoende was dat ze de trainer erop aangesproken hebben. Ze zeiden hem in de gaten te houden. Maar nu blijkt uit onderzoek van Argos dat in die tijd zeker één jongen ernstig misbruikt is.
Schorsing
In 1997 werd deze tafeltennistrainer tuchtrechtelijk veroordeeld voor ontuchtige handelingen met vier minderjarige spelers. Dit waren nieuwe slachtoffers, die halverwege de jaren 90 zijn misbruikt. De tuchtcommissie van de Nederlandse Tafeltennisbond (NTTB) legde hem een schorsing van twee jaar op. Hij werd veroordeeld voor het ongewenst aanraken van drie dertienjarige jongens en één vijftienjarig meisje tijdens tafeltennistrainingen van de Regio Twente van de NTTB. De verklaring van het meisje staat als volgt in de uitspraak: “Hij hield zijn rechterhand bij mijn pols en de andere hand hield mijn borst vast. Hij bleef de borst net zo lang vasthouden als de oefening duurde. Ditzelfde deed hij ook bij mijn kruis. Hij hield mijn kutje over de korte broek vast. Hij streelde niet. Hij bleef je vasthouden totdat je de slag in de gaten had.”
De slachtoffers stapten destijds ook naar de politie, maar de zaak is uiteindelijk in het strafrecht geseponeerd. Het Openbaar Ministerie wil niet toelichten wat daarvoor de reden was, behalve dat het niets te maken had met gebrek aan bewijs.
Voorbeeldzaak
Marjan Olfers, hoogleraar sport en recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam, bestudeerde deze casus en spreekt van een ernstige zaak. Ze vindt het kwalijk dat er in 1997 niet breder onderzoek naar deze trainer is gedaan. Volgens haar had de Nederlandse Tafeltennisbond tijdens de tuchtzaak ook onderzoek moeten laten doen naar de geruchten uit de jaren ’70 en ’80.
Olfers spreekt van een “voorbeeldzaak”, waarin je ziet hoe er steeds nieuwe slachtoffers gemaakt kunnen worden vanwege het ontbreken van een integrale aanpak van seksueel misbruik in de sport.
Jan Simons, voorzitter van de Nederlandse Tafeltennisbond, reageert op de kritiek: “Met de kennis van nu had ik het zeer zeker anders gedaan en als ik ze toen had mogen adviseren: met de kennis van toen hadden ze het ook anders moeten doen.” Simons is nog maar sinds kort voorzitter van de bond, maar hij heeft wel kritiek op zijn voorgangers: “Als voorzitter ben ik geen knip voor de neus waard als ik dit soort zaken zou laten passeren."
Nog steeds actief
Na de schorsing van twee jaar is de tafeltennistrainer weer aan de slag gegaan. Bij tafeltennisvereniging Hercules uit Terborg wisten ze toen van zijn veroordeling. Er werden afspraken gemaakt met de trainer. Zo mocht hij bijvoorbeeld niet alleen zijn met jeugd. Voorzitter Herm Aalders: “We hebben in de afgelopen vijftien jaar geen enkele klacht op dat vlak over hem ontvangen.” Maar sinds eind 2016 is de trainer wel weg bij de club, omdat hij toch een keer alleen is geweest met één van de pupillen. De voorzitter van Hercules benadrukt dat er niets gebeurd is, maar dat er wel een afspraak geschonden was wat toch reden genoeg was om hem te laten vertrekken.
Op dit moment is de tafeltennistrainer nog wel actief als vrijwilliger bij voetbalvereniging AZC in Zutphen. De voorzitster wil niet reageren, maar bevestigt wel dat ze op de hoogte zijn van het verleden van deze man. Ook deze sportclub zegt afspraken met hem te hebben gemaakt.
Er zijn tot nu toe geen signalen dat deze trainer na zijn schorsing weer de fout in is gegaan.
Tweede kans
Als een straf er eenmaal op zit, moet iemand een tweede kans krijgen, vindt Henny Sackers, voorzitter van de tuchtcommissie van de Nederlandse Tafeltennisbond: “Je hoopt eigenlijk dat zo’n tuchtprocedure met alles wat daarbij komt kijken voldoende garantie biedt dat iemand niet in herhaling valt.”
Hoogleraar sport en recht Marjan Olfers is kritischer. Volgens haar komt het vaker voor dat iemand jarenlang de fout in kan gaan, van club naar club gaat, zonder dat daar consequenties aan verbonden zijn. Als zo iemand dan uiteindelijk tegen de lamp loopt, zou die best harder gestraft mogen worden, aldus Olfers. Ze vindt ook dat je als sportclub goed moet afwegen of iemand na zo’n veroordeling een tweede kans verdient: “Heel vaak zie ik: bij twijfel niet inhalen. Want het zijn wel onze kinderen. En als het fout gaat, gaat het vaak verschrikkelijk fout.”
Argos sprak ook met de coach. Hij wilde niet op de beschuldigingen reageren.
Meer informatie in de uitzending van Argos, zaterdag 1 april tussen 14.00 en 15.00 uur op NPO Radio 1.
Contact
Heb je tips, verhalen of vragen? Neem dan contact met ons op via sportmisbruik@vpro.nl. Uiteraard gaan we zeer vertrouwelijk met jouw informatie om en publiceren we nooit zonder jouw toestemming.