Dit weten we over de misbruikzaak met Eritrese asielzoekers

Waarom is het zo moeilijk om meer informatie over deze misbruikzaak te krijgen?

Jaspers: ‘Seksueel misbruik is natuurlijk een lastig onderwerp, en de Eritrese gemeenschap is van zichzelf al enorm gesloten. In al die jaren dat ik als onderzoeksjournalist werk, heb ik nog nooit zo’n gesloten gemeenschap meegemaakt. En Eritreeërs zijn niet alleen wantrouwend naar ons als buitenstaanders. Ze weten vaak ook niet goed wie ze kunnen vertrouwen binnen hun eigen gemeenschap. De arm van het dictatoriale regime waarvoor zij vluchten, reikt helaas ver.’

Terlingen: ‘Je moet ook bedenken dat deze asielzoekers al van alles hebben meegemaakt voordat ze in Nederland terechtkomen. Ze hebben vaak weinig middelen, terwijl ze een enorm gevaarlijke reis afleggen door de Sahara, over de Middellandse Zee, en vervolgens door Europa. Het komt voor dat mensensmokkelaars vrouwen, die onvoldoende geld hebben, vragen of dwingen om te betalen met seks.’

Kan het zo zijn dat het bij deze misbruikzaak opnieuw om een soort prostitutie ging?

Terlingen: ‘Daar lijkt het niet op. Belangrijk is dat Nederlandse instanties, die bij de opvang van asielzoekers betrokken zijn, alarm hebben geslagen. Dit doen zij niet zomaar, want deze instanties zijn echt wel wat gewend. Zij trekken zeker niet bij iedere zwangerschap aan de bel.’

De instanties sloegen niet alleen alarm, ze ontraadden Eritrese asielzoekers zelfs om überhaupt nog naar de Eritrese kerk in Rotterdam te gaan. Eerder deze week berichtten jullie dat deze kerk daarom een rechtszaak aanspant tegen het COA, dat de opvang van asielzoekers in Nederland regelt.

Jaspers: ‘Dat klopt. De Eritrese kerk is er boos over dat het COA geen opheldering wil geven over de “signalen” die het heeft dat de kerk een rol speelt in de misbruikzaak. Het COA sprak over deze signalen in een intern document, dat in januari uitlekte. Dit zorgde voor veel negatieve media-aandacht voor de kerk. En het klopt ook dat verschillende media toen onjuiste of overdreven verhalen de wereld in gebracht hebben.’

Terlingen: ‘De mediastorm heeft de waarheidsvinding veel lastiger gemaakt. We hebben bijvoorbeeld een Facebook-bericht van een bestuurslid van de kerk gezien, waarin hij mensen oproept om informatie over de misbruikzaak alleen met familieleden en met het kerkbestuur te delen. Mogelijk is dit één van de redenen dat niemand aangifte bij de politie heeft gedaan.’

Wat weten jullie over de rol die de Eritrese kerk van Rotterdam in de Eritrese gemeenschap speelt?

Jaspers: ‘We hebben interne documenten gezien van organisaties in de asielketen, waaruit blijkt dat die organisaties zich zorgen maken over de invloed van de kerk op jonge, kwetsbare asielzoekers. Vertegenwoordigers van de kerk bezoeken regelmatig asielzoekerscentra en gaan ook op bezoek bij Eritreeërs die inmiddels een huis in Nederland hebben. Verder wordt er vervoer georganiseerd voor reizen vanuit asielzoekerscentra naar de kerk. En er wordt geld ingezameld onder asielzoekers die zelf nauwelijks geld hebben.’

Terlingen: ‘Aan de andere kant hebben Eritreeërs ons uitgelegd dat de kerk een belangrijke functie heeft als sociale ontmoetingsplek en als religieuze houvast.’

Tot slot: aan het begin van deze week hebben jullie mensen opgeroepen om tips en informatie met jullie te delen. Heeft dit nog iets opgeleverd?

Jaspers: ‘Jazeker, en hier zijn wij de tipgevers ook dankbaar voor. Wij hebben een aantal concrete tips gekregen over misstanden. Die hebben wij nog niet kunnen verifiëren en daarom kunnen we er op dit moment nog niets over zeggen. Maar we gaan er wel mee aan de slag en mogelijk komen we daar later op terug.’