Het Spoor Terug
Ras breekt het uur der vrijheid aan 2: De hakpartij bij de Velperpoort
Tweede deel van de dertiendelige serie gedramatiseerde documentaires 'Ras breekt het uur der vrijheid aan' over het roerige einde van de 19de eeuw.
In deze aflevering: De spanningen tussen arbeiders en de bourgeoisie leiden in de zomer van 1892 tot een confrontatie bij de Velperpoort in Arnhem.
Beschrijving
Aan het einde van de 19de eeuw heeft Arnhem twee gezichten: een chique stad bewoond door renteniers en Indischgasten, die er hun buitens hebben laten bouwen en anderzijds de verpauperde arbeiderswijken als Klarendal. Arnhem belandt in een economische crisis en arbeidsonrust neemt toe. Ook in Arnhem wordt een afdeling van de Sociaal Democratische Bond opgericht, onder leiding van propagandist Ad van Emmenes. Tevens begint hij een bierhuis 'Café Voorwaarts' dat al spoedig het rode hart van Arnhem wordt. Gymnasiast Johan Visscher is zo enthousiast dat hij de Rode Garde opricht, de jongerenafdeling van de SDB.
De Arnhemse SDB bloeit, maar ondervindt ook tegenstand. In de zomer van 1992 ontstaan rellen, o.a. als duizenden arbeiders de vrijlating vieren van de Arnhemse socialist Geel. De afdeling Arnhem van de Sociaal Democratische Bond valt na 1892 uiteen, van Emmenes belandt in de gevangenis en Johan Visscher vertrekt uit Arnhem.
Met nagespeelde historische fragmenten van:
- het verhoor van Piet Mulder, marskramer en strijder voor Algemeen Kiesrecht, door voorzitter J.D. Veegens van de Staatscommissie die de werk- en leefomstandigheden onderzoekt.
- het verhoor van hoofdinspecteur van politie Joh. Dirk Bloemen, door de Staatscommissie die de werk- en leefomstandigheden onderzoekt. Hij vertelt vooral over het drankmisbruik onder arbeiders.
Aan het woord:
- marskramer Piet Mulder;
- schilder Kees Luremans, actief in de SDB en de Nederlandse Bond voor Algemeen Kies- en Stemrecht.
- student Johan Visscher, actief in de Rode Garde, de jongerenafdeling van de SDB.
Rolverdeling:
Henk Krijnen als Kees Luremans;
Willem Mooijman als Johan Visscher;
Jan C. Peters als Piet Mulder;
Hans Rodenburg als Johan Dirk Bloemen
Dik Blok als J.D. Veegens.
De serie 'Ras breekt het uur der waarheid aan' is gebaseerd op interviews met en getuigenissen van arbeiders en bazen zoals die zijn vastgelegd in het rapport van de 'Parlementaire Enquête naar de Arbeidsomstandigheden in Nederland van 1887', kortweg de 'Arbeidsenquête van 1887'.
De serie is onderscheiden met de Zilvereren Reissmicrofoon 1990.
Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief
Muziek Bennie Huisman