De VPRO-documentaireprijs 2023 is maandag 25 september op het Nederlands Film Festival (NFF) uitgereikt aan Oaia Neagră van regisseur Renee Schräder (St. Joost School of Art & Design). De documentaire gaat over de benauwdheid van een orthodox-christelijk milieu op het Roemeense platteland. De prijs is voor de zestiende keer door de VPRO uitgereikt aan de beste eindexamendocumentaire.

Het oorspronkelijke doel was om een documentaire te draaien over de mens-natuurconnectie. De liefde gooit roet in het eten, als de filmmaker verliefd wordt op een alleenstaande transgender-ouder. Als de dorpelingen achter de aard van hun relatie komen, krijgt het stel te maken met de homofobie die in de gelovige gemeenschap welig tiert. Bedreigingen en ruzies dwingen de twee uiteindelijk om een ontsnappingsplan in werking te stellen, en met kinderen en al te vluchten naar het thuisland van de filmmaker: Nederland.

oordeel van de jury

Het oordeel van de jury bestaande uit Niki Padidar, Thomas Vroege en Bart Eysink Smeets: 

"De maker slaagt er middels een dagboekachtige manier van werken in een verhaal te vertellen dat de kijker bij de strot grijpt. De benauwdheid van een orthodox-christelijk milieu op het Roemeense platteland wordt invoelbaar gemaakt door op cruciale momenten de camera deelgenoot te laten zijn van pijnlijke momenten, hoop en twijfel."

over de VPRO-documentaireprijs

Met de VPRO-documentaireprijs zoekt de VPRO naar de beste afstudeer-documentaire van het jaar. Vanaf dit jaar komen alle studenten die met een documentaire afstuderen aan een (kunst-)academie of audiovisuele opleiding in aanmerking voor de prijs. De bijbehorende prijs is 5000 euro voor de regisseur.