Aflevering 4: de bionische mens

De bionische mens, de mens die geen tekortkomingen kent en bovenmenselijke prestaties levert, is niet langer een fantasiebeeld. We kijken allang niet meer op van het idee om delen van het lichaam te vervangen of te verbeteren en zo sterker, slimmer en sneller te worden. Maar als mens en techniek letterlijk versmelten, worden we dan behalve andere, ook ‘betere’ mensen? Of raken we juist iets menselijks kwijt? De Nederlandse techniekfilosoof Peter-Paul Verbeek denkt van niet. Voor Verbeek is techniek eigen aan de mens en een onlosmakelijk deel van onze natuur. Hij vindt dan ook dat we techniek niet als vijand moeten zien en onze moraal moeten laten meebewegen met de veranderingen die technologie met zich meebrengt. 

Moet ik me dan maar gewoon aanpassen aan wat de techniek mij opdringt? Dat vraagt Bas Heijne zich af. Het beter maken van mensen met een handicap, met behulp van technologie, daar kun je niet op tegen zijn. Maar geldt dit ook voor het pimpen van de mens tot een steeds maar betere mens? Hierover heeft Heijne z’n twijfels.  En hij is niet de enige, zo merkt hij bij zijn bezoek aan de Amerikaanse politiek filosoof Michael Sandel. Sandel ziet duidelijk morele bezwaren tegen de drang om de mens continue te willen verbeteren en houdt een pleidooi voor het niet-perfect willen zijn. 

Deze aflevering van De Volmaakte Mens toont hoe technologie steeds verder ons leven binnendringt en soms letterlijk onder onze huid kruipt. We zien hoe de wearable, een armbandje of horloge dat bijvoorbeeld je hartslag meet, nu ook zijn intrede op de werkvloer doet. Op de TU Delft wordt onderzoek gedaan naar de optimale samenwerking tussen mens en machine. En kunstenaar Neil Harbisson, die als cyborg door het leven gaat, vertelt hoe het is om een extra zintuig te hebben. Gaan we werkelijk half mens, half machine worden? En wie is er dan de baas? Heijne ziet een wereld ontstaan waarin we onszelf steeds directer laten sturen door technologie en vraagt zich af waar daarin voor hem de grens ligt.