De Europa-estafette: dagelijks tussen 12.00 en 14.00 uur in De Sportzomer op NPO Radio 1.
Er zijn weinig Europese landen waar de opvang van vluchtelingen zo schrijnend is als in Griekenland. In het hart van Athene hebben linkse activisten nu een hotel gekraakt om te laten zien dat het ook anders kan. Rik Delhaas doet dinsdag verslag in de Europa-estafette.
Het City Plaza hotel in Athene wordt terecht gezien als een krachtige illustratie van de recente Griekse geschiedenis. Het hotel werd gebouwd tijdens de voorbereidingen op de Olympische Spelen in Griekenland van 2004. Een bouw die werd gefinancierd met staatsleningen – die toen nog gemakkelijk verkrijgbaar waren.
Maar in 2010 sloeg de eurocrisis toe in Griekenland. Ook het toerisme kreeg grote klappen. Hotel City Plaza ging failliet en stond jarenlang leeg. Tot april dit jaar, toen een groep linkse activisten besloot om het gebouw te kraken en te gebruiken als vluchtelingenhotel.
De gevolgen van de Turkije-deal voor Griekenland
Eén van de redenen voor het kraken, die de activisten op hun website noemen, is de vluchtelingendeal tussen de EU en Turkije. Premier Rutte presenteert deze deal graag als een succes van het Nederlandse EU-voorzitterschap, maar dat zijn veel Grieken het niet met hem eens.
Dat zit zo: sinds de deal is het moeilijker geworden om als vluchteling vanuit Griekenland in een ander EU-land te geraken. Er is afgesproken dat een deel van de vluchtelingen, die vanuit Turkije naar Griekenland zijn gekomen, naar Turkije moet worden teruggestuurd. Daarnaast is afgesproken dat een deel van de vluchtelingen vanuit Griekenland wordt overgeplaatst naar andere EU-landen.
Tienduizenden vluchtelingen zitten inmiddels vast in Griekenland en weten niet waar ze aan toe zijn. Er is nu een grote 'pre-registratie' in Griekenland in gang gezet, maar het kan nog maanden duren voordat de vluchtelingen aan een asielprocedure kunnen beginnen.
Een hotel voor vluchtelingen in het hart van Athene
De ophoping in Griekenland levert niet alleen veel onzekerheid en frustratie op onder vluchtelingen. Griekenland heeft ook geen goede reputatie wanneer het om opvang gaat. In 2011 oordeelde het Europese Hof nog dat er sprake was van een 'onmenselijke behandeling' van vluchtelingen in dit land.
In het gekraakte vluchtelingenhotel van Athene lijkt de situatie anders. Hier zitten inmiddels zo’n 400 mensen, waarvan ongeveer de helft kinderen. Anders dan in andere opvangcentra hebben zij hier een eigen kamer en dus privacy. Vrijwilligers zorgen voor medische hulp en maaltijden.
Opvallend is dat deze vrijwilligers niet alleen uit Griekenland zelf, maar ook uit landen als Spanje en Italië komen. Een teken van Europese solidariteit die je onder politici niet vaak ziet. Maar er is ook bewaking nodig bij het hotel, want het hotel ligt in een wijk waar veel extreemrechtse groeperingen, waaronder leden van de Gouden Dageraad, actief zijn.
De lokale overheid van Athene lijkt het initiatief vooralsnog te tolereren. Mogelijk zijn de bestuurders blij dat er nu iets minder vluchtelingen zijn waarvoor zij opvang moeten regelen. De eigenares van het hotel is echter minder blij en heeft een rechtszaak aangespannen. Zij kan daarbij op weinig begrip van de activisten rekenen – zij noemen het op hun website een 'schandaal' dat er naast ongebruikte gebouwen met goede opvangvoorzieningen honderden mensen op straat moeten leven.
De Europa-estafette
Meer over het Griekse vluchtelingenhotel hoor je dinsdag in de rubriek 'de Europa-estafette', tussen 12.00 en 14.00 uur in De Sportzomer op NPO Radio 1.
De Europa-estafette loopt langs lokale initiatieven in verschillende Europese landen, waarbij mensen zélf een sociale, economische en/of milieucrisis te lijf gaan, onafhankelijk van 'Brussel' en nationale politici. Deze week is de estafette in Griekenland – eerder liep deze onder meer door Duitsland en Hongarije.